A extrema dereita brasileira a piques de gañar
As enquisas sitúan a Jair Bolsonaro como o novo presidente de Brasil, o que suporía unha gran sorpresa para o candidato da PT, Fernando Haddad. Bolsonaro é un caso especial, que se relaciona mellor coas imaxes, discursos e bases sociais da extrema dereita clásica que con outros casos da dereita populista occidental, pero non desafía a ningún sector do sistema, é o máis sistémico dos sistémicos. Leva sete lexislaturas na Cámara de Deputados de Brasil desde 1988, militou en nove partidos, ten tres fillos na política e defende o legado da ditadura e o seu programa habitual de dereitas, o neoliberalismo salvaxe e a seguridade autoritaria. Ademais, realizou numerosas manifestacións en contra das mulleres e das minorías.
O éxito de Bolsonaro non se entende sen o golpe de estado suave que se produciu en Brasil. Primeiro foi destituída polo circo mediático e político Dilma Rouseff. Posteriormente, un xuíz formado en Estados Unidos encarcerou a Lula Da Silva e díxolle que Lula era culpable de asasinato, aínda que non tivo probas de que fose culpable. A través das políticas neoliberais de Michel Temer, a oligarquía económica recuperou o control sobre o Goberno brasileiro. O pobo, en cambio, quería que Lula volvese ao poder. Con todo, as enquisas mostraban que unha parte do electorado que estaba disposto a votar a Lula tiña a Bolsonaro como segunda opción e, ao final, así sucedeu.
O éxito de Bolsonaro non se entende sen o golpe de estado suave que se produciu en Brasil. Cun primeiro circo mediático e político foi destituído Dilma Rouseff, despois foi encarcerado por un xuíz formado en Estados Unidos Lula Da Silva, quen dixo que Lula era culpable, aínda que non tivo probas de que fose culpable.
Tres factores foron decisivos para o funcionamento do plan B da oligarquía brasileira: a) o descontento político e socioeconómico da poboación (corrupción, crise económica e violencia/delincuencia); b) Bolsonaro soubo explotar as debilidades do opositor (falta de liderado por encarceramento de Lula, campaña mediática da esquerda e estigmatización da PT).
Segundo a enquisa realizada pola empresa Datafolha o pasado 10 de outubro, Bolsonaro gana na rexión pobre do nordés, excepto no resto das comarcas, especialmente nas máis ricas e desenvolvidas do sur. De feito, nos anos 2015-2016 mobilizáronse contra o goberno da PT en cidades enriquecidas e supostamente progresistas. Primeiro veñen a ONG e a xente progresista, e despois, Bolsonaro gana.
O líder da extrema dereita en todas as franxas de idade imporíase entre os brancos (59%), eles (52%), mulatos (47%), indíxenas (41%), homes (57%), mulleres (42%), católicos (46%) e evanxelistas (60%). Entre os negros, pola súa banda, o candidato da PT lidera cun 45% as candidaturas, así como entre os votantes cun máximo de dous soldos mínimos (44%) e os electores con nivel de ensino básico (44%). O candidato de extrema dereita consegue unha vitoria fácil entre os que gañan o salario mínimo entre dous e cinco, o 58% fronte ao 30%; entre os que gañan entre cinco e dez soldos, a relación é do 62% e 28%, e entre os que gañan máis de dez soldos, o 62% e 30%. Analogamente, entre os de nivel medio de educación: O 53% decántase por Bolsonaro e o 58% polo alto nivel de educación.
O candidato de extrema dereita uniu ben á clase media e alta que é a súa base social, mentres que se non logra a maioría das clases máis baixas, mantén unha estreita competencia co candidato de esquerdas. A violencia que viven os pobres e as pobres cada día foi a clave dos debates para atraer ese voto. Pola súa banda, a PT non soubo pór no centro as responsabilidades materiais das clases máis baixas na primeira volta. Na segunda volta, o insulto aos votantes de Bolsonaro perdeu protagonismo e o discurso socioeconómico ha gañado peso na campaña do candidato de esquerda. Será tarde?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
“Pasaron 18 anos desde que apareceron uns 400 grafitos na escavación, 16 anos desde que fose expulsado do campo de escavacións de Lurmen sen probas científicas e 4 anos desde que se celebrou o xuízo sen clarificar o tema, podemos dicir que seguimos investigando e os que... [+]
Neste mundo frenético e vertixinoso no que vivimos, os cambios sociais que se suceden aos poucos parécennos ás veces imperceptibles, irrelevantes ou insignificantes. Con todo, non é así, e temos que ser conscientes diso para actuar con prudencia. Exemplo diso é que nos... [+]
Os domingos de setembro é costume subir a Ernio, bailar en Zelatun e comer chourizo morro, ou algo así. O peor tempo non fai falta xente. Este ano, cando os meus amigos se marchaban máis temperán e eu atrasábame, subía só, atopándome coas cuadrillas que baixaban. A... [+]
No libro fronteirizo de The House on Mango Street, escrito por Sandra Cisneros, o can dun personaxe ten dous nomes: un en español e outro en inglés. É posible que a primeira vista poida resultar estraño, mesmo para un libro, pero se un pensa máis tranquilamente, advírtese... [+]
Era imposible adiviñar quen era ou quen era a lema que lía, pero quen era!
Anxo González Olvera foi coñecido en México fai 11 anos cando os bertsolaris convidáronnos a unhas xornadas coas súas improvisadores. Vivía nun alto do outeiro, alimentándose de paxaros, pombas,... [+]
Os utopianos do libro Utopía de Tomás Moro amaban lelo. A boa educación das letras leváralles a comezar na infancia e a proseguir a súa vida adulta sen que ninguén lles ordenase nada, lendo e aprendendo e lendo máis. Imaxinade o tempo dedicado a iso polo mero pracer de... [+]
Como na Idade Media dominaba Deus, na época moderna vivimos sometidos ao mercado e ás súas ríxidas leis. Os grandes soldos de alto nivel están determinados polo mercado, xa que os premios dos CEO de Iberdrola ou BBVA márcanos os mercados do seu sector, aínda que levan 300... [+]
Na podksemana A lanterna de diógenes atopei moitas ideas para seguir pensando na entrevista a Miguel Benasayag-eg. Entre elas, as reflexións que fai o ser humano sobre as nosas relacións coa tecnoloxía.No
diálogo compárase a influencia das diferentes tecnoloxías na... [+]
A terceira vez que recibía os mesmos datos que o estudante, non lembraba máis que esas frases tan usadas, nas que a nada esmagara a miña intelixencia: “Non somos nada”, “a vida non ten sentido”, “Deus, si é tan inocente como din, por que nos fai isto?”. Non... [+]
A responsabilidade é do Estado sionista de Israel, que, coa axuda dunha gran parte da poboación, soldados, colonos, etc., está a facer limpeza étnica e xenocidio contra os países e pobos de ao redor.
Os Estados occidentais tamén lles apoian, danlles armas e préstanlles... [+]
Iso díxome o ex alumno, que tardou moito en presentar unha denuncia que estaba nos xulgado meses e que, por recomendación do psicólogo, retirara a denuncia de violación. E eu permanecía calado, sen poder adiviñar que dicirlle ao mozo que aínda presentaba síntomas de... [+]
Non é un sinal de orgullo mirar ás persoas que están ante min coma se non fosen persoas? Si, claro que si. Pero como podemos esperar que os demais se entendan? Comprender, observar, mirar. Querer entender aos demais non require esta actitude orgullosa? Sabendo o que é ser... [+]
Din que pasou un ano. Nunca comprendín o arrogante costume que temos os occidentais: aínda que o conflito dure case un século, adaptamos as datas ao noso gusto, regalando a importancia que queiramos. Foi diferente a última época para os palestinos que están presos no seu... [+]