O lector de ARGIA a través de internet lería por primeira vez “Queremos mapoulas” grazas ao amikuztarra Martta Irigoien no título da crónica que o ministro ecoloxista Nicolas Hulot publicou o pasado 26 de setembro no Parlamento de Francia.

Irigoien presentou a nova campaña que pretende axitar Francia durante dous anos, impulsada principalmente por Fabrice Nicolino, coñecido escritor e traballador do semanario Charlie Hebdo: “Unha vez ao mes, cada un na súa comarca, queren realizar unha serie de accións ao redor dos praguicidas, co obxectivo de reunir e sensibilizar á xente”. O primeiro venres, 5 de outubro, miles de persoas congregáronse ás portas de máis de 300 casas do pobo e dez días despois xa conseguiran máis de 300.000 firmas.

Aprende ben “Nous voulons deas coquelicots”, xa que non pasará desapercibido. Para empezar, un manifesto breve que pide a prohibición inmediata de todos as pesticidas merece a pena traducilos integramente. “As pesticidas son os velenos que destrúen todo o vivo. Chove en rocío matinal, néctar de flores e intestinos de abellas, cordón umbilical de recentemente nados, niño de paxaros, leite de todas as nais, mazás e cereixas.

As pesticidas son unha traxedia para a saúde. Causan cancros, Parkinson, enfermidades mentais e de mobilidade en nenos, esterilidad, malformacións conxénitas. Os efectos das pesticidas son subestimados por este sistema que está tolo, xa que prefire fuxir cara a adiante. Cando se prohibe un pesticida, outro dez ocupan o seu lugar. E hai miles.

Xa non podemos coñecer o noso país. A natureza está deformada. Un terzo dos paxaros desapareceu en quince anos, a metade das bolboretas en vintenas, miles de abellas e outros polinizadores morren, ras e saltamontes parecen destruídos, flores silvestres convertéronse en rarezas. Devólvanos as nosas flores de mapoula e de nabarra! Devólvanos a beleza do mundo!

Non, non queremos seguir así. Nin por nada. Esiximos protección. Esiximos ás nosas autoridades a prohibición de todos as pesticidas en Francia. Non mañá. Agora. Basta de palabras: queremos accións”.

A presenza da contaminación química é asfixiante, aínda que a miúdo invisible. Despois de investigar os cabelos de 15 compañeiros do semanario francés Charlie Hebdo, entre os que se atopa Fabrice Nicolino, principal impulsor do manifesto, tamén ferido no brutal atentado sufrido pola revista, atoparon entre 34 e 50 rastros de 140 pesticidas a cada persoa, ademais dos medicamentos empregados na agricultura, e dos produtos que se usan nos fogares.

A alarma está estendida a todos os recunchos. Nos quioscos encargouse recentemente un estudo parecido ao de Marie Claire, unha das revistas máis vendidas da historia, para seis dos fillos da redacción. “Quixemos medir o efecto que ten o baño químico que sofren a diario nos nosos nenos e nenas. E as consecuencias non deixan lugar a dúbidas: todos os nenos están contaxiados, até niveis a miúdo moi preocupantes”.

Cada neno dos empregados de Marie Claire levaba de 30 a 62 moléculas químicas diferentes: pesticidas, conservantes, contaminantes plásticos, parabenes, fármacos... Entre elas, as prohibidas por lei. Non falamos de toxicidade aguda, senón crónica. Que nestes casos a dose non é prexudicial no veleno, senón a frecuencia da acción do tóxico.

Un veleno non, paralizar a industria dos velenos

Francia ten fama de subcampioa de Europa no uso de pesticidas, e é que España só lle gañou por diante. No hexágono, a disputa dos contaminantes químicos ten forza, pero sen ver ningún resultado concreto. O Goberno puxo en marcha o plan Ecophyto en 2008 co obxectivo de reducir un 50% as pesticidas... Incremento do 12%!

“É sorprendente –di Fabrice Nicolino- a tremenda velocidade da desaparición da vida. Un estudo realizado entre o CNRS [equivalente ao CSIC español] e o Museo Nacional de Historia Natural demostrou que en 15 anos desapareceu un de cada tres paxaros de Francia. Un estudo alemán, tamén válido para Francia, puxo de manifesto que o 80% dos insectos voadores xa desapareceron. (...) Todo o mundo sabe e ao mesmo tempo ninguén fai nada. Como espectadores estamos a asistir a unha catástrofe que ameaza a moitas especies vivas e á propia saúde humana. Non me refiro só aos bosques de Birmania ou ao mar das illas Galápagos, Francia cambiou nestes 50 anos. Non hai máis que fixarse nas bolboretas, que hoxe ven moi raramente en todos os recunchos cando era novo, en todos os campos”.

Recentemente Francia prohibiu aos neonicotinoides, un dos principais responsables da desaparición das abellas. Pero iso non consola aos impulsores do Manifesto “Nous voulons deas coquelicots”: pasou moitos anos até a prohibición, tanto os gobernos de esquerdas como os de dereitas permitiron á multinacional Bayer gañar tempo até sacar rendibilidade aos seus investimentos e cando finalmente a prohibiron... as multinacionais teñen decenas de novas moléculas ocupando o lugar da impedida.

“Antes de que esteamos en guerra témolo perdido se non pomos en cuestión o sistema no seu conxunto. Ou ataquemos o sistema de pesticidas ou nos condenamos a campañas continuas que perdemos unha e outra vez. É un sistema invencible, enraizado no aparello do Estado, promovido polo Ministerio de Agricultura e parte da organización de investigación INRA, o sindicato agrario FNSEA...”

Máis aló da recollida de firmas, os coqueliotas pretenden mobilizar a cinco millóns de cidadáns en dous anos, tomando como principal acción as concentracións que levarán a cabo o primeiro venres de cada mes, con mobilizacións que se irán inventando. E un obxectivo claro: que o goberno prohiba todos as pesticidas químicos. Vano a conseguir? Se fracasa, os promotores quedan co consolo de organizar un gran alboroto. Se fose posible, sería terrible ilegalizar toda unha actividade química no corazón de Europa... e mesmo podería ser citada no Parlamento Vasco.

“Se a sociedade non se defende contra os velenos que lle asintan até as entrañas, dificilmente defenderase contra o enloquecimiento do clima ou a desaparición da biodiversidade. E recoñecerá todas as consecuencias da crise ecolóxica. Por iso reivindicamos a necesidade dun salto histórico”.