Ao comezo deste novo curso, dous feitos parecidos aos que se sucederon a continuación chamaron a atención: por unha banda, que o primeiro domingo de outubro non se celebrará o Congreso Labortano este ano, e por outra, que a reunión “a vida ou morte” de EHZ. Estas noticias fan eco das conversacións desesperadas, queimadas e perdidas que mantiveron durante todo o verán cos coñecidos. Os altibaixos non son novos nos movementos populares. En Euskal Herria ocorren os mesmos procesos que se observan a nivel mundial; relativizemos a cuestión.

Escribiuse moito sobre o festival EHZ. Estou demasiado afecto para compartir reflexións respecto diso. Para simplificalo diría que nos últimos 20 anos desempeñou dúas funcións: unha mirando cara a dentro e outra cara a fóra. Diría que esas dúas funcións seguen sendo necesarias.

De face ao exterior, recollendo a reverencia, hai que recoñecer que nas dúas últimas décadas a paisaxe cultural ha cambiada moito. O que era un subversivo (cantar en eúscaro ou organizar un concerto de rock) converteuse en algo normal. Algúns din que non é un malo sinal se desaparece o LER. É a consecuencia dunha normalización. Non estou de acordo. Xunto á oferta cultural aséptica inxerida polo mercado, existe a necesidade dunha alternativa radical.

Os emprendedores de hoxe non teñen que limitarse a xestionar as ferramentas que crearon as xeracións anteriores. Crear, inventar, experimentar, aventurar. Como di un amigo, o noso pobo necesita “máis indio e menos xefe”; “menos xestores e máis creadores”. Non nos limitemos á reprodución nin nos conformemos cos cambios cosméticos. Deixemos que a mocidade busque novas formas de expresión abrasiva. Un acontecemento que indigna, sacode e concienciará á xente. Admitamos que os antigos teñen todo o dereito a estragar e a fracasar o que lles transmitimos.

Mirando cara a dentro, si o EHZ desaparece, onde van compartir unha quenda de traballo os militantes de diferentes horizontes que queren cambiar Euskal Herria? Neste século XXI, onde atoparán ao mozo do Gaztetxe de Garazi, militante do movemento Ernai, autónomo da rede Amankomuneak, muller feminista de Hazparne, euskaltzale de Iruñea, dramaturgo de Itsasu, creador de Bermeko, antifascista de Baiona, veciño de Errekaleor, electo de EH Bai e activista ecoloxista de Maule? Cal é o seu espazo compartido?

Temos mil razoes para ser nostálxico, porque na súa historia ese pobo foi capaz de facer cousas xigantescas. Tamén temos motivos para ser optimistas, porque como somos unha pedra que se move no futuro non vai aparecer ningún brión sobre a nosa sociedade. Ánimo!