A Acampada das Pequenas Revolucións aterrou este fin de semana en Zubieta, un pobo invadido polas institucións, non só coa incineradora e a macro-cárcere, senón tamén baixo a ameaza dun novo cuartel militar. O proxecto está organizado pola comunidade Territorio Libre que se define como “un pequeno colectivo de persoas que comparten a república vasca do bo vivir”, xunto a outros axentes da construción popular.

A acampada de Zubieta tivo como obxectivo que as persoas que loitan nos movementos populares de Euskal Herria coñézanse e intégrense entre si, centrándose na colectivización de coñecemento, necesidades e estratexias. Así, reuníronse cidadáns de diferentes comarcas e de moi diversa orixe militante. “Nos últimos anos intúese que en Euskal Herria hai movementos populares que avanzan cara á construción de alternativas ao capitalismo e ao patriarcado, pero parece que están bastante atomizados. Esta acampada foi un intento de encerrar a estes colectivos”, explicou Irati Tobar, unha das organizadoras do campamento Eguzkitza. Durante tres días, Zubieta tentou converterse nun espazo antipatriarcal, anticapitalista, comunitario, auterizado, autocrítico, loitador e alegre. “Foi un experimento e habemos visto que tivo moi boa acollida. Queriamos recoller as sensacións dos compañeiros que se dedican a diferentes movementos e loitas populares, e sabemos que creamos unha rede de contactos. Iso non quere dicir que a comunidade que vai apostar por outro modelo estea totalmente constituída, e de face ao futuro teremos que adiviñar como alimentar esta rede de relacións”, opinou Tobar.

O venres 21 de setembro puxéronse en marcha o “tres días para vivir ben”. A xente, cos sacos de durmir debaixo do brazo, empezou a aparecer pola tarde coa curiosidade e o entusiasmo polo que ía suceder en Zubieta. A xente preguntaba e as preguntas eran o punto de partida da acampada. A colectivización do coñecemento e a reflexión a longo prazo foron as ferramentas das conferencias e mesas redondas. O venres tivo lugar a primeira mesa redonda titulada “Un novo nós no medio do terremoto?”, coa Carta de Dereitos Sociais de Euskal Herria, a Marcha Mundial das Mulleres e a rede Amankomunkomuneak.

A clasificación da orde do día que se publicou e a liña de guía do campamento quixeron focalizarse en catro bloques, tal e como explicou o membro da organización, Odile Arrieta Laka: “Por unha banda, identificamos que opresión sufrimos os movementos populares ou os colectivos que soñamos unha Euskal Herria diferente. Doutra banda, presentamos as estratexias comúns que podemos desenvolver para superar esas opresiones; conspiramos para que seriamos capaces ante o poder se todos sumásemos; e por último, unha acción, unha marcha contra a incineradora”.

Reinventando en colectivo

A necesidade de reinventar e reinventar a cultura política foi unha constante, o que levou aos que se achegaron a Zubieta a reformularse o espazo que os suxeitos políticos e os diferentes colectivos ocupan na loita contra o poder. Pensando no colectivo, como construír un novo “nós” político que afecte tanto a nivel nacional como local? Con que lexitimidade tratamos de romper a hexemonía? Como coser as redes de vixilancia dos movementos populares?

Arrieta di que o proceso de creación deste novo “nós” é “longo”: “Entre todos estamos a establecer unhas bases para a constitución da comunidade, e logo veremos si de aquí xurdirán un ou varios novos ‘nós’”. Doutra banda, considerouse imprescindible o equilibrio da denominada “militancia líquida” na construción da identidade, xa que se observou na propia acampada que os desprazamentos son continuos na militancia. “Para lograr o equilibrio destes desprazamentos necesitamos unha comunidade forte. Hoxe en día nos movementos populares tratamos de protexer o coidado persoal, pero tamén temos que facer o coidado do movemento e crear bases sólidas, porque o inimigo tamén é forte”, opinou Tobar. Saioa Iraola, de Bilgune Feminista, deu algunhas claves o domingo pola mañá no programa “Sociedade líquida, militancias líquidas?”: “Vestirse espido, articular e remontarnos”. É dicir, a xestión do suxeito político e da diversidade, a organización do movemento e a adopción de políticas radicais.

Con motivo da diversidade, o sábado pola tarde realizouse unha análise do suxeito político xeneralizado de Euskal Herria na mesa redonda “Transformando desde abaixo, desde o movemento branco da clase media?”. Os invitados foron Gladys Giraldo, activista colombiana do movemento feminista, Anabel Sanz, membro de ongi Etorri Errefuxiatuak e Mulleres do Mundo Afaf Ao Haoui de “Babel”. Debateron sobre a representación da diversidade nos movementos populares de Euskal Herria e cuestionaron a lexitimidade do movemento branco e de clase media na loita contra o capitalismo e o patriarcado.

O sábado pola mañá, na mesa redonda “A soberanía da vida: coñecendo e tecendo alternativas”, presentáronse numerosos proxectos que xa están a traballar no País Vasco desde o bordo do sistema construído desde o poder, e mostraron que o conspirado pode converterse en realidade. Abaraska reclamou o fin da propiedade privada da vivenda, Marijo Imaz explicou a transición agro-ecolóxica de Orduña, os migrantes da cooperativa Mbolo explicaron a idea de crear unha cooperativa de limpeza, os que se marcharon Cara explicaron o camiño cara á soberanía enerxética a través do muíño da localidade, Koop57 presentou o servizo financeiro que pon á persoa no centro, e explicaron como se está creando a comunidade de refuxiados de Transformadora de Vendas de Barcelona.

En total realizáronse oito conferencias e mesas redondas nas que se abordaron temas como as relacións entre movementos populares e institucións, as agresións machistas en colectivos sociais, a integración das experiencias de soberanía no territorio e o proceso catalán, entre outros.

A Acampada das Pequenas Revolucións congregou en Zubieta a persoas de moitos recunchos de Euskal Herria, de moi diverso campo de militancia, que non podían perder a oportunidade de conspirar xuntos. O sábado pola tarde convocouse a unha “conspiración xigante”, dinamizada polos membros da dinámica Bizia dá Gehiago, e dividida en pequenos grupos por comarcas, pensáronse as accións que se poden realizar no lugar, “Que? Como? Respondendo as preguntas “Cando?” Sen necesidade de levar a cabo o que alí se dixo, aí saíron os refachos de ideas, a nivel de Euskal Herria, a necesidade de ir organizando axentes sociais desde o local e as redes de relacións entre os seus membros.

Máis aló da conspiración e a reflexión, tamén houbo tempo libre en Zubieta. O venres pola noite somos radicais! foi unha obra de teatro de bertsos, o monólogo Buruhauseak de Nerea Arriola o sábado despois de comer, a performance de poesía musical e misterio ao redor de Thoreau e o concerto de Rukula e o recital de poesía Pobresiak o sábado pola noite.

Os nenos tamén teñen capacidade de decisión

A Acampada das Pequenas Revolucións pretendía reunir a xente de entre 0 e 99 anos, e os pequenos revolucionarios tiveron o seu espazo na acampada. Non foron meros consumidores do campamento, senón organizadores. Eles tamén celebraron asembleas para decidir en que xogar e en que axudar. “Foi moi bonito dar aos nenos o dereito a decidir. Estiveron xogando, facendo pancartas, pondo a mesa e facendo mil cousas máis para que a acampada saíse adiante”, explicou Arrieta.

Das ideas á acción

“O campamento, ademais de construír un estilo de vida comunitario, pretendía realizar unha acción na práctica, influír nalgunha das loitas que hoxe en día están activas en Euskal Herria. Por iso, a acampada celebrouse en Zubieta, porque se creou un movemento contra a incineradora e a macro-cárcere. Zubieta está a morrerse e quixemos dar un empuxón ao movemento que loita contra ela”, dixo Irati Tobar Eguzkitza.

Así, para pór fin á Acampada das Pequenas Revolucións, os responsables políticos que paralizaron o proxecto da incineradora de Zubieta na pasada lexislatura recibiron un recoñecemento que até agora non recibiran.

O representante do Movemento Contra a Incineradora convocou aos alcaldes ou concelleiros daqueles municipios que foron pioneiros na implantación da recollida selectiva xeneralizada: Xabier Mikel Errekondo (Usurbil), Marian Beitialarrangoitia (Hernani), Enrike Lekuona (Oiartzun) e Joxemari Iturbe (Antzuola). Xunto a eles, Ricardo Ortega (Lasarte-Oria) e Imanol Azpiroz (Usurbil) tentaron ocupar os postos de mando da Mancomunidade de San Marcos. Doutra banda, na lexislatura 2011-2015 as autoridades suspenderon o proxecto da incineradora de Zubieta dos cargos da Deputación Foral de Gipuzkoa e o consorcio GHK: Ainhoa Intxaurrandieta, presidenta do GHK, e Juan Jarlos Alduntzin e Iñaki Errazkin, exdiputado de Medio Ambiente da Deputación Foral de Gipuzkoa. “Denis [Itxaso], [Jose Ignacio] Asensio, Markel Olano, [Karlos] Ormazabal… Vannos a embargar os salarios, quizais nos quiten a casa. Á fin e ao cabo, queredes roubarnos o futuro. Pero estamos orgullosos do que fixemos. E vóuvolo a dicir con orgullo e rotundidade: volvemos parar a incineradora. A casa das nosas avoas seguirá en pé! Viva Zubieta!”, gritou Intxaurrandieta.

Por último, o colectivo Gipuzkoa Zutik e a Mancomunidade de Gipuzkoa levaron a cabo unha marcha á incineradora. Mentres se lembraba que desde a organización non se ía a utilizar a violencia e que se ía a pór en práctica a desobediencia civil, centos de persoas de todas as idades puxéronse os mergulladores brancos e preparáronse para a marcha. O helicóptero da Ertzaintza seguiu de cerca todos os pasos dos manifestantes ao longo do percorrido.

A marcha dividiuse en dúas columnas nas saias da montaña e cada columna tomou o seu camiño. Os dous bloques achegáronse á incineradora decorada de verde, pero un amplo dispositivo policial estaba preparado para frear a marcha antes de que chegasen os cidadáns, pechando todos os carreiros. A Ertzaintza agrediu á columna que conseguiu chegar ao costado da incineradora. Mostraron unha actitude agresiva, con golpes de borra, empuxóns e múltiples feridos. Con todo, a actitude da Ertzaintza non diminuíu as forzas da xente, segundo informou Interior. “Conseguimos demostrar con que violencia sacan adiante o seu negocio”, afirmaron cando descenderon á praza de Zubieta.

Ensinos da ITT

Zubieta desbordouse, superando así todas as previsións dos organizadores da Acampada das Pequenas Revolucións (ACAMPADA). “Nós partimos da pequeñez e na xestión notamos que nos desbordamos, aínda que ao final conseguimos avanzar ben organizados”, dixo Tobar.

Os tres días dedicados a vivir ben pasaron con ilusión, con ganas de seguir construíndo alianzas. Os asistentes mostraron unha actitude participativa, tanto nas actividades organizadas como na saída da acampada. Tobar sinalou que tamén houbo pantasmas e preocupacións: “As relacións de poder e as opresiones que o sistema construíu non están fóra de nós, pero é moi importante que esas situacións se haxan explicitado”. Arrieta, pola súa banda, afirmou que neste tipo de iniciativas resulta “difícil ” pór en valor o lecer, xa que normalmente a maioría das forzas destínanse a “contido”. Con todo, os dous membros da organización subliñaron a necesidade de “un espazo así” e que a experiencia foi “moi positiva”. Veranse os próximos pasos desta comunidade que se está organizando de abaixo a arriba.