Que facedes no revista Resumo Latinoamericano?
Seguimos os procesos de loita en Latinoamérica, as resistencias, as denuncias… A edición principal é en Arxentina, pero tamén se publica en Brasil, Venezuela, Perú e Cuba, con variantes locais. É un instrumento de debate, de loita, porque é un momento moi difícil. En Latinoamérica, a extrema dereita avanza co seu rostro máis cruel. A verdade é que hoxe en día é unha axencia de noticias que fala de todo o mundo.

Como xurdiu a idea de facer un documental sobre as mulleres cubanas?
En tempos de crises coñecín Cuba, en 1993. Antes era un apaixonado da revolución, pero conmoveume moito aquela dura época. Como se enfrontaban á escaseza. Empecei entón a facer un seguimento das mulleres de Cuba, a través dunha excelente feminista de alí. Trátase de Isabel Moya, falecida en marzo deste ano, pero tamén aparece no documental. Coñécese pouco desde o punto de vista do feminismo cubano, hai unha perspectiva xeral, masculina, pero Vilma Espín, Celia Sánchez e Haydée Santamaría non son tan coñecidos fóra de Cuba, nin os logros feministas da revolución. Pensei en facer un documental para dar a coñecer esta realidade.

Que achegou a revolución ás mulleres cubanas? É unha pregunta do documental.
Si, e a resposta é clara e contundente, déronma todos os entrevistados e os que me atoparon ao azar na rúa: “A revolución déunolo todo. Que seriamos si non fose pola revolución”. Educación, alfabetización, estudos, oportunidades laborais, igualdade, dignidade, cultura, deporte...

No ámbito familiar, con todo, o machismo segue presente.
Si, e hai que aclarar que iso é intrafamiliar. No Parlamento xa son o 49% as mulleres, na universidade e na ciencia supoñen o 60%, pero no referente a cultura, símbolos e roles familiares o cambio é máis difícil.

Desde o comezo da revolución tamén houbo unha gran evolución.A
visibilidade da homosexualidade traballouse moito, por exemplo, o Centro Nacional de Educación Sexual, dirixido por Mariela Castro, traballou moito nos últimos 30 anos para o recoñecemento do colectivo LGTB. Non me sorprendería que no proxecto constitucional que agora se debate aceptásense matrimonios do mesmo sexo, porque a sociedade está preparada para comprendelo.

En Arxentina, en cambio, teñen unha situación totalmente diferente, o aborto está prohibido.O
Senado está cheo de dinosauros, esas senadoras dereitistas… A xente está moi enfadada coa Igrexa, están obsesionados por salvar aos fetos e prefiren seguir matando as nenas nos abortos clandestinos. Creouse un movemento de apostasía que se caracteriza por un pano laranxa.

Arxentina-Cuba está moi unida, máis aló de Guevara.
Chek marcou ás xeracións de revolucionarios arxentinos, creando un vínculo histórico. En 2006, cando Fidel Chávez visitou Arxentina, 50.000 persoas achegáronse á universidade para visitala. Como mostra desta conexión, unha vez, estando en Santiago de Compostela, atopei un grupo de mulleres nun parque. Despedíronme e, ouvindo que viña de Arxentina, déronme un cartón para que lla fixese chegar ás Nais de Maio. Levei a mensaxe e eles gravaron a mensaxe para devolvelo a Cubana.

Como é a situación en Arxentina?É un
país sen goberno, hai un goberno de extrema dereita, pero mándanolo o Fondo Monetario Internacional. Hai unha situación moi grave, lémbrame á de Grecia. Os ministerios empezan a desaparecer cruelmente, o ensino, os hospitais...

Como reaccionaron os arxentinos?O
medio de comunicación hexemónico fixo un gran traballo para adormentar á xente, para que non teña sentido, por iso votaron este Goberno de extrema dereita. Os sectores loitadores están moi baixos, pero temos a necesidade de unilos, como fixeron os cubanos. Iso é o máis difícil e esa é a lección que nos deu Cuba, a da unidade.

Pasou en gran medida a era dos gobernos de esquerda. Cal é o balance crítico que fan desde a atalaia de Resumo Latinoamericano? Foron
uns gobernos progresistas, adiantados por Chávez, pero que non radicalizaron debidamente as súas políticas e que se viron borrados do mapa e negaron calquera tipo de discriminación. No caso de Uruguai, Fronte ampla desprazouse á dereita, chegáronse a acordos con multinacionais e deteriorouse a educación pública, mesmo en Nicaragua. Quédannos tres fortes batallas revolucionarias: Cuba, Venezuela e Bolivia. En Brasil retirouse Lula, co fin de que non se presente ás eleccións. A situación é grave, porque o capitalismo mata, destrúe aos pobos e fai todo o que necesita para conseguir recursos.