Canadá ten todo preparado para que a marihuana entre nas súas redes habituais de compra-venda, como o alcol, incluídas as leis, os comercios, o control e os impostos. O Senado de Otawa deu o seu visto e prace á nova lei que sepulta a prohibición total do cannabis a principios de xuño, xusto a primeiros de xuño, cando Donald Trump enfadouse co resto de mandatarios do G7 e especialmente co de Canadá. Iso si, os deputados e senadores conservadores plantaron cara a cara até o último momento.

O primeiro ministro, Justin Trudeau, puido cumprir a súa promesa electoral de face ás eleccións xerais de 2015. O consumo para paliar os problemas de saúde estaba despenalizado en Canadá desde 2001, pero coa nova norma converteuse no primeiro país do grupo G7 en liberalizar o consumo de marihuana amable.

Os promotores da legalización argumentan que a nova situación vai supor unha redución da criminalidade, a creación de novos postos de traballo e unha maior recadación fiscal do Estado. A partir de agora cada canadense poderá cultivar catro plantas de Cannabis sativa para o seu propio consumo, como ter até 30 gramos para o seu propio consumo; as cantidades superiores deberán xestionarse de acordo coas leis comerciais.

Un dos debates que se poden atopar na prensa canadense é como as autoridades van conseguir reducir o mercado negro de tráfico de maría, ou o que é o mesmo, canto impostos van conseguir recadar. Segundo explica Tom Barnes no diario The Independent, “en Canadá o mercado de marihuana para o pracer move 5.700 millóns de dólares canadenses ao ano –3.700 millóns de euros– e aínda hai moitos que creen que unha boa parte deles seguirá ilegalizada”.

O fondo GTV Capital, especializado nas compañías de cannabis canadenses, calculou que o sorriso legal segue saíndo antes de impostos a 8,33 dólares por gramo (5,4 euros), por encima dos 4,88 euros de media que costa o ilegal por test, afiado e normas de seguridade. Por lei, ao vendedor agregaráselle un dólar por gramo en impostos. “Se ese é o intervalo de prezos, moitos consumidores continuarán no mercado non legal”.

Non é de estrañar que a Policía Montada canadense, que leva o nome de Mounted Police, a pesar de que as únicas eguas dos campións canadenses son as dos seus coches, estea moi adiantada para seguir investigando e perseguindo o mercado negro que seguirá o plan na industria do cáñamo.

Polo demais, todas as institucións están preparadas para os novos tempos da marihuana. En Ontario, a provincia con máis habitantes, o goberno abrirá de inmediato 40 comercios de herba para o seu comercio, co obxectivo de alcanzar os 150 en 2020. Québec comeza con 20 tendas. Moitos cren que serán demasiado escasos para satisfacer o consumo que hai. Por exemplo, no estado de Colorado (EE.UU.), tras a legalización de 2012, abríronse 1.000 tendas. En Colorado os prezos baixaron dos 10,2 euros de 2012 aos 6 euros de hoxe e segundo as autoridades locais, o 70% da marihuana consumida é legal.

En Estados Unidos, a prensa económica acaba de revelar que o cannabis pronto moverá máis negocios que as bebidas refrescantes. O banco de investimentos Cowen de Business Insider calcula que para 2030 a industria da herba terá unhas vendas de 64.000 millóns de euros, mentres que na actualidade move uns 42.000 millóns de euros en tráfico legal en EE.

A mala herba era mellor do que se imaxinou

“Canadá legalizará a herba, pero amnistiará aos condenados por delitos?”, escribiu Leyland Cecco desde Toronto, en The Guardian. “Os activistas din que sen amnistía moitos dos grupos marxinados seguirán sufrindo os danos das leis caducadas”.

Desde que Justin Trudeau gañase as eleccións en 2015 coa promesa de legalizar a marihuana, nos tres anos que duran ata que a palabra do candidato convértase en lei, máis de 15.000 persoas foron detidas ou denunciadas por delitos e faltas relacionados. En total, en Canadá hai uns 500.000 cidadáns que teñen antecedentes penais por unha condena por tráfico de marihuana.

Na primavera iniciouse a recollida de firmas na campaña Cannabis Amnesty.Na súa páxina web pódense ler as opinións de xente coñecida que se une á iniciativa: “Sen amnistía, a legalización é un monopolizado asfixiante” di Deejay NDN; Nathaniel Erskine-Smith do Partido Liberal “A criminalización do cannabis é unha inxustiza que durou moito tempo; a amnistía é necesaria para resolver a inxustiza”.

Aínda máis crudamente escribe Rosie Rowbotham, produtora de CBC: "Estiven 20 anos no cárcere por cannabis, e agora a policía vaise a encargar dese beneficio económico. Eses mesmos gobernantes que nos perseguiron os traficantes están a investir agora na marihuana e mentres tanto non hai amnistía para os condenados de antes”.

Rowbotham tiña 18 anos cando o primeiro ministro, Pierre Trudeau, pai do actual, anunciou que ía prohibir que se queimasen os allos porros. O gobernante non cumpriu a súa promesa. Pola contra, o mozo entrou no tráfico, segundo confesa, traía toneladas de Oriente Próximo, Xamaica, México e Colombia. Foi xulgado en catro ocasións e condenado en total a 69 anos de cárcere, dos cales cumpriu 20, os dous primeiros en calabozos de máxima seguridade, aínda que nunca se mesturou con drogas máis duras.

“Nunca me presentei como activista da marijuana. Eu sacáballe diñeiro e legalizar sería malo para os meus negocios”. Pero agora xa non pode soportar que el e os cans que perseguían aos pequenos consumidores véxanse no medio do negocio do cannabis legal.

Rowbotham cita a algúns deles con nomes e apelidos, que tamén apareceron nos medios de comunicación. Traballa para a compañía Aleafia, famosa na marihuana terapéutica, como o perseguidor implacable do cannabis na policía de Toronto, Julián Fantino, que aínda se opuña á legalización en 2015. Igual que máis membros coñecidos do goberno conservador. Din que agora se deron conta de que estaban equivocados neste asunto.

“Agora, eses –di Rowbotham– teñen liberdade de facer diñeiro á conta da legalización da marijuana, e mentres tanto, moitos dos que teñen antecedentes penais por facer algo que será legal pronto, serán excluídos ou, en moitos casos, tamén en prisión. Se eu son un delincuente, que palabra utilizariades para nomear a Fantino e a outros cans e políticos que agora tentan enriquecerse pasando alén da liña?”.