Non son experto en psicoloxía, pero sei que normalizar as inxustizas e a violencia é un mecanismo de protección individual. Podemos ser de esquerdas e comprometidos, con todo, teremos a “necesidade” de normalizar algunha violencia. Gaza, Nicaragua, non te esquezas de Siria. Os mozos de Alsasua, Valtonic, A manda, Helena Maleno, proactiva Open Arms, Mame Mbaye, os traballadores que recollen fresas en Huelva. A fotógrafa mexicana María do Sol Cruz Jarquín foi asasinada no seu domicilio de México mentres se informaba da campaña electoral. En recordo de Marielle Franco. O noso corazón non pode soportar tanta rabia e tanto dor, chorar por todos os mortos e presos, excitarse e preocuparse.

No meu cerebro está tatuada unha frase da escritora Brigitte Vasallo: “Todos somos ignorantes, pero a indiferenza é unha decisión”. Pero é difícil non caer na indiferenza cara a realidades que percibimos máis afastadas xeograficamente ou biográficamente. Outro mecanismo de protección será a jerarquización das violencias: Dicímonos “non é para tanto”, mesmo cando somos vítimas desta violencia.

No ano 2011 recibín moitos insultos e ameazas por primeira vez en internet; en marzo era portavoz de SOS Racismo e en decembro escribín no meu blog sobre o machismo de cada día. En 2012 organizaron unha campaña de persecución contra Alicia Murillo, colaboradora de Pikara, na web de ForoCoches, tras unha parodia do Dez Mandamentos Cristiáns. Estas primeiras circunstancias sobresaltáronme, pero durante anos a coraza endureceuse. Cando en 2016 Brigitte Vasallo denunciou en Pikara o uso xenófobo das violacións en Colonia, non me impresionou a onda de insultos e ameazas. Pensei que o corazón de Brigitt aliviaría o efecto dos tuits “Que un mouro che viole!” Nese momento eu vivía en Centroamérica. “As feministas europeas non sabemos que é unha ameaza real, un perigo real”, dicíame. Jerarquizé as violencias e normalizé as que me parecían sostibles.

Menos mal que a miña compañeira de Pikara, Andrea Momoitio, decidiu non normalizar o acoso nas redes sociais e expuxo preguntas importantes: quen son eses homes que insultan ás feministas? Que trato dan ás mulleres da súa contorna cando apagan o computador? Quen son as mulleres mortas que aparecen nas fotos que nos envían para asustarnos? O medo, a indignación e a impotencia que sentimos cando recibimos eses tweets, mesmo si están protexidos, como se acumulan en nós e como limita a nosa liberdade de expresión?

Irantzu Varela é probablemente a feminista vasca que máis violencia sofre actualmente nas redes sociais. Cando subimos os seus vídeos a Youtube e esquecémonos de desactivar os comentarios, somos testemuñas do seu odio contra eles. Irantzu parodia a Shakira Tola, cega, sordomuda “Putas, feas, malfolladas” utilizando os insultos que recibimos. Proetarra e bollera son outras dúas palabras crave. Ha tuiteado o vídeo e recibiu 140 comentarios, a maioría deles insultantes, nunha mesma páxina. Irantzu tentou levar esa violencia con humor e contundencia, xerando aínda máis odio, pero aos que estamos preto recoñeceunos o dano psicolóxico que supón entrar cada mañá en Twitter e atopar centos de agresións. Irantzu axudounos a entender as diferentes formas de violencia nas súas conferencias, talleres e vídeos, incluída a violencia simbólica. O que está a vivir non é virtual. Os intentos de silenciar aos que loitamos contra o patriarcado non son virtuais. A nosa responsabilidade non é virtual.