A irrupción acentuouse no ámbito político durante o once primeiros días de xuño, debido aos refachos de vento que sopraron máis variables do habitual, pero mergullada en augas profundas, é difícil e difícil coñecer e medir os movementos que se están producindo nas augas abisais da política. Era necesario como esgotado.

A principios de xuño produciuse a primeira sorpresa: a moción de censura saíu triunfante e, en consecuencia, Mariano Rajoy e o pp foron expulsados finalmente do Goberno de España. Con todo, ninguén vía unha posibilidade á moción unha semana antes. Por que vencera? Que se moveu para iso nos escuros círculos da política?

O 2 de xuño constituíuse o novo Govern en Cataluña, que foi designado previamente polo presidente Quim Torrá, que substituirá aos consellers encarcerados e exiliados. Que supuxo o cambio e que rumbo, que novas oportunidades pode ter o novo Govern agora?

Terceira sorpresa: tras a moción de censura, Pedro Sánchez presentou aos membros do Goberno. Que queren substituír? Cara a onde se dirixirá ese goberno exclusivo do PSOE? Que buraco quere tapar, que obxectivos persegue?

De face á primeira cuestión, Sánchez non gañou, Rajoy e o pp perderon. Perderon por escándalo a credibilidade para seguir no Goberno. Foi un desastre, ata que perdeu tamén a confianza dos poderes ocultos do Estado español. Tan evidente que estes poderes xa empezaron a educar nos últimos tempos unha nova alternativa de confianza para o Goberno, que era Cidadáns. Pero non chegaron a tempo. Estes poderes fácticos tiveron que saír do naufraxio do PP nunha emerxencia, cunha embarcación alternativa propia, aínda en estaleiro, e cun verde. Non podemos deixar en mans de Cidadáns os seus intereses sacros. Creo que algo parecido sucedeulle ao PNV cando, desde a ratificación da confianza ao Goberno do pp nun prazo de dez días (os orzamentos), cambiou de súpeto a votar en contra de Rajoy (a moción).

Do anterior dedúcese que en España a dereita e os poderes fácticos paráronse sen representación política propia, orfos, cando se produciu a desfeita do PP e o abandono de Cidadáns. Parece que si, pero de verdade?

A pregunta responde, polo menos en parte, á análise da composición do novo goberno de Sánchez. Sánchez non se marchou, como se pode ver, para tentar satisfacer as pretensións dos partidos que se mostraron a favor da moción. Por que? Porque sente obrigado a satisfacer as pretensións dos verdadeiros gobernantes do Estado español. Esa é, precisamente, a función histórica que asumiu o PSOE desde o inicio da Transición política de 1978.

Esta é, en consecuencia, a tarefa deste novo Goberno de Sánchez: Manter o modelo do 78; asegurar os intereses dos grandes bancos, as empresas eléctricas e os lobbies; garantir a identidade entre altos cargos políticos e finanzas mediante o xogo de portas xiratorias; preservar ao rei e á coroa como claves de estabilidade/inmutabilidad; e por encima de todo, asegurar custe o que custe a sacra unidade territorial de España hoxe en día. Na maioría dos casos de currículo e formación dos ministros do novo Goberno oriéntase de forma significativa a iso.

En España non hai masa crítica para cambios políticos profundos, e iso sábeo Pedro Sánchez, na mesma medida en que Podemos non quere admitilo. Sánchez fai xestos de diálogo con miras a Cataluña e un ministro deste país di que agora hai que facer cambios na Constitución do 78. Son xestos insignificantes para conseguir unha boa posición na carreira de face ás próximas eleccións. Porque esta é a principal preocupación do propio PSOE agora.

Tiven a oportunidade de participar no Foro Cidadán que organizaron Eusko Ikaskuntza e o Parlamento Vasco o 9 de xuño en Bilbao, onde analizamos durante toda unha mañá as condicións para o autogoberno do País Vasco. Ao día seguinte, o 10 de xuño, será a quenda de Gure Esku Dago, a cadea humana máis popular de Euskal Herria. O proceso constituínte está a levarse a cabo en augas profundas.