Pasaron sete meses desde que o teu pai foi encerrado. Como está vostede?
Tiven moitos altibaixos, o desequilibrio emocional non cesou. Pasei un mes duro, pero estou disposto a seguir loitando. Estamos obrigados a estar fortes…

Que foi o máis difícil nestes meses?
Estou esgotado pola incerteza. Pero confeso que me axudou entender que a solución non depende de nós. O obxectivo agora é que a miña familia tamén o entenda, porque non o ten claro. Sempre que había algún movemento, ao principio tiña esperanzas, pero, en beneficio da miña saúde, xa o perdín. Serán postos en liberdade tal e como foron encerrados, porque non se trata dun procedemento xudicial ordinario. Prefiro pensar que se irá por longo tempo. É a única maneira de protexernos.

Os fillos doutros presos políticos foron claves neste
camiño… Ao principio quedabámonos obrigados [ri]. Non criamos que a relación que nos unimos no futuro xurdise. Aos amigos de sempre cústalles entendelo, pero para min foron decisivos neste sete meses. No fondo, compartimos a inxustiza que vivimos e a complicidade é total.

Non só a protección, senón tamén o escaparate. Tedes algún proxecto entre mans?
Desde o principio tivemos a necesidade de impulsar proxectos de cambio de contexto e entre as ideas que lanzamos puxémonos en contacto cunha. Sen ser independentistas, elaboramos un vídeo coa lista de famosos españois que poderían estar en contra da vulneración dos dereitos humanos.

Que fai agora?
Non o imos a facer. Tres de cada cen persoas que chamamos afirmaron que si. Entre os que rexeitaron a oferta, a razón da maioría era o medo: denunciaban o contexto, sentían moito, pero corrían o risco de perder os seus postos de traballo.

Esperabades esa resposta?
Non, foi moi decepcionante. Recollemos na lista a personaxes de esquerdas que participan noutras reivindicacións, pero coa inxustiza que vive Cataluña non foron capaces de mover ficha algunha. Como é posible? Seguramente se se mollasen eles, España non se comportaría como agora…

Compaxina os estudos de enfermaría coas visitas ao cárcere de Estremera.
Tamén fixen un proceso de adaptación. Ao principio, a necesidade de ver ao meu pai era desmesurada. Agora trato de conseguir o equilibrio: só vou ás visitas da visera familiar ao mes, evitando as visitas alén do cristal. Eran demasiado duras. O frío. En certo xeito aínda non podo crer que o meu pai estea encerrado entre esas paredes. Estás tan cerca e tan lonxe á vez...

Cal foi a resposta que recibiu dos funcionarios?Se a
reclusión é un castigo en si mesmo, as familias sufrimos un dobre castigo pola natureza das visitas. O máis duro ao principio era que nas conversacións a través do cristal córtase o micro de súpeto sen previo aviso. Era tan cruel e tan duro ter que despedirme!

A xustiza española sempre utilizou a dispersión. Estando o teu pai na detención preventiva, que opinas de estar en Madrid? A
dispersión só pódese entender como un castigo, máis aínda na detención preventiva. Os dereitos deberían ser iguais para todos, é incomprensible que teñan que ir a Madrid.

En España cae Mariano Rajoy e agora é presidente Pedro Sánchez. Como vai afectar o cambio a Cataluña? De momento
non detectei ningún cambio, polo menos cando falou de presos, e está claro que Sánchez foi o responsable da represión. Con todo, o presidente chegou á Presidencia por medio dunha moción de censura, grazas ao apoio de varios partidos. Por tanto, está obrigado a facer algún xesto e, por tanto, sen facer demasiadas ilusións, a esperanza está aí. En calquera caso, aínda que o traslado aos cárceres cataláns sexa o dereito que recolle a lei, a miña loita e reto é liberarme.

Mentres tanto, Cataluña segue mobilizada. Tes medo de que a sociedade poida normalizar o contexto de excepción?
Si, por suposto. Xa notamos a desaparición da euforia dos primeiros días. Parece que cada vez son máis graves as cousas que teñen que suceder para que a xente saia á rúa. Especialmente entre os nosos maiores. Iso é moi duro. Non podemos esquecer que están a deter a xente por escribir cancións! Quero pensar que é normal e que o descenso da mobilización serve para tomar forzas para manter a loita...”.

Os presos políticos de Cataluña están a pagar a defensa dos ideais dunha maneira drástica.Mereceu a pena?
Por suposto. Pola contra non teriamos a forza que temos. Eles están presos, pero saben que o camiño que percorreron vai ter un destino. Eu en España non teño esperanzas, pero, facéndome internacional, conseguiremos o noso reto!