Se interésache a agricultura ou a soberanía alimentaria, ou simplemente queres entender por que desapareceron dos nosos pratos as fabas que fai case 40 anos eran a comida diaria no seu lugar, facendo delas o pan de cada día as pizzas que entón non coñeciamos... faralo ben visitando de cando en vez a web de Farmlandgrab. “Farmlandgrab [Roubo de terras agrícolas]: Coa tolemia de capturar as terras rurais do mundo e as loitas que levan os pobos para facerlle fronte”.

Farmlandgrab, promovida pola asociación GRAIN, referencia na materia, recolle as noticias fundamentais que se publicaron na prensa sobre o roubo de terras que están a levar a cabo grandes capitais en todo o planeta. Recentemente publicou o resumo dunha importante reunión organizada polo Ministerio de Agricultura de China na primeira semana de maio: “China está a definir o programa de agricultura ‘Go global’ [‘Mundializa’]”.

Na xornada, os altos funcionarios do Ministerio de Agricultura que se ocupan da cooperación internacional analizaron os novos cambios e oportunidades que neste ámbito producíronse tanto en China como no mundo. Os principais líderes de Pequín recibiron ordes concretas de axuda ás compañías que queiran investir no exterior.

Os altos cargos da administración e do partido de Pequín deben apoiar os investimentos agrarios como áreas estratéxicas: traballando a política dos negocios da industria agraria, participando activamente nos negocios e investimentos internacionais, dando velocidade á creación de empresas e grupos de negocios internacionais e apoiando ás empresas no aumento de tamaño e na expansión mundial. Na reunión, o ministro Hang Xangfu lembrou aos funcionarios que o presidente Xi Jinping dá moita importancia ao tema.

A iniciativa Bi gunes enmárcase dentro da estratexia de China para converterse na principal potencia na agricultura e a produción alimentaria a nivel mundial. Por unha banda, organizáronse espazos expositivos en todo o mundo, en Tajikistán, Mozambique, Uganda, Fiji, Laos, Cambodia... Neles as compañías chinesas organizan espazos de traballo específicos con gobernos ou compañías locais, de libre comercio. Doutra banda, abríronse espazos de experimentación na propia China co obxectivo de pór en común compañías de moi diverso carácter que se involucren en proxectos no estranxeiro: granxas estatais, industrias químicas públicas, pensos, sementes, maquinaria ou pesqueiras.

O esforzo ten motivos. China, co 20% da poboación mundial, só ten o 8% das terras agrícolas do mundo para satisfacelas. Aínda por riba, a contaminación destruíu unha cuarta parte dos campos. Moitos expertos advirten, doutra banda, que a prosperidade de campos que foron produtivos durante séculos reduciuse desde que os chineses comezaron a xeneralizar o cultivo industrial. Así, é necesario saír ao mundo a buscar alimento.

O investimento estranxeiro de China no sector agrícola multiplicouse por cinco entre 2010 e 2016, superando os 3.300 millóns de dólares. Incluíronse na produción, transformación e venda de todo tipo de beneficios: palmeiras para aceites e árbores de caucho en Asia Oriental, granxas produtoras de soia e colza en Rusia, vaqueiros para leite e carne en Nova Zelandia e Australia, terras separadas en alfalfa en EE...

Terra, cereais, carne, sementes, químicos...

China ten establecidos dúas áreas estratéxicas para planificar investimentos estranxeiros, sexa cal for o seu ámbito. Por unha banda , a Ruta da Seda Cinto Económico reúne aos países do Norte de Asia e de Europa, desde Siberia até Alemaña. Doutra banda , a Ruta Marítima da Seda abarca desde Indonesia até Exipto, principalmente do Sur de Asia.

Unido a ambos, os chineses centran os seus principais investimentos agrícolas no Cinto e a Iniciativa, que constitúen unha prioridade nas relacións comerciais de China: A metade de Asia, o 15% en Europa, o 14% en Oceanía, o 12% en África, o 6% en América Latina e o 2% en Norteamérica. As cifras do propio Goberno de Pequín mostran que algúns medios de comunicación esaxeraron a importancia que ten África a nivel agrícola para os chineses.

Entre 2004 e 2012 os investimentos estranxeiros chinesas centráronse na adquisición de produtos de cultivo principalmente: aceite de palma, azucre, mandioca, madeira, peixes e outras materias primas. Con todo, desde entón as empresas chinesas han comezado a comprar corporacións de alimentación agro-alimentaria con forza en Europa, América do Norte e Oceanía.

En 2017, ChemChina completou a maior compra estranxeira de China, con 43.000 millóns de dólares sobre o suízo Syngenta, campión do mundo de sementes e fitosanitarios. A outra gran compra realizouna en 2014, cando o chinés especializado en carnes de porco WH Group fíxose coa Smithfield Foods de EE. A mesma compañía devorou en 2017 a compañías dedicadas á transformación da carne de porco e pito en Polonia e Romanía, co obxectivo de lograr unha maior comodidade en Europa.

Pero a propiedade da terra sempre ten un atractivo especial e víronse as compras de terra que multiplicou por todo o planeta como unha mostra da hexemonía que China quere conseguir no comercio mundial de alimentos... que moitos campesiños e campesiñas de toda a vida viviron como un roubo, ben porque eles foron expulsados violentamente desas terras, ben porque as corporacións estranxeiras privatizáronlles terreos de dominio público coas elites locais.

Comezaron en África – Tanzania, Senegal, Serra Leona, Zambia...– para levar arroz, millo, mandika ou sésamo que crece aquí. Desde entón estendéronse a calquera parte do cinco continentes. A citada WH Group comprou máis de 40.000 hectáreas de terreo nos mesmos Estados Unidos. Bolivia, Cuba, Xamaica, Venezuela, Arxentina...

En Europa, os chineses invisten principalmente no Leste, en Rusia, Ucraína, Bulgaria e outros. Pero tamén en Occidente. Recentemente houbo un pouco de balbordo en Francia polo feito de que Hu Keqin converteuse nun millonario chinés dono de 3.000 hectáreas de campo que cultivan trigo, “para abrir mercados de China ao pan francés”. E a xente acórdase xa de que hai 150 viños famosos, a maioría deles de Bordeus, que están en mans de chineses.

A industrialización da agricultura acelérase, concentrando as propiedades das terras e as potencias económicas mundiais, non só chinesas, compiten por controlar a alimentación do mañá.