Xa o escribín antes sobre el, pero as plantas non lle aburrían. En lugar de aburrirse, volven. Hai pouco sucedeume na porta da miña casa: saír a buscar leña para facer lume e “que ten esa árbore?”.

Na parte traseira da casa puxen unha colección de árbores chorosas, e na parte inferior da costa, para secarse as bágoas das súas ramas colgantes, habita a árbore dos panos, Davidia, reducida a cúmulos. Davidia é unha homenaxe ao sacerdote lazarista David Haltzueta, Jean Pierre Armand, nacido na casa Bergara de Ezpeleta en 1826. Co oso Panda, el descubriu que esta árbore estaba misioneiro en China.

Xa ten uns anos, foi plantado en 2004, aínda moi novo, pero este ano floreceu por primeira vez. Alegrábame moito ver as súas primeiras flores. Ten unha estraña flor, é un conxunto esférico de flores envoltas como nunha pelotita e de arriba abaixo, en forma de dúas follas brancas ou brancas. A diarrea é máis grande e aseméllase moito a un pano colgante, de aí o nome. De aí o seu apelido, significa que o brácte que rodea a esfera floral está envolvido por un par. Noutras culturas, a flor aseméllase á pomba e denomínana árbore de pombas. Cando a árbore é maduro ou vello, o florecimiento é espectacular, e o colgante branco dálle forma a unha pantasma, de aí outros lle chaman árbore pantasma.

Ao parecer, o primeiro que xurdiu das sementes desta árbore enviada a Europa floreceu en 1906. Levamos máis de cen anos en Europa contemplando o esplendor desta árbore tan atractiva, pero é moi raro. Non é fácil de atopar. Deberiamos atopala máis a miúdo nos xardíns de Euskal Herria. Estou seguro de que cando vexa e coñeza o momento da floración, a xente sentiría máis desexos de pousarse xunto ás súas casas.

Si tivese que plantar máis no País Vasco. Nin que dicir de Ezpeleta. Os Ezpeleta deberían deixarse de pementa por non ter árbores de pano. Eu poríao na praza do rebote, en honra ao xogo supremo. Tamén para que todos os que veñan a Ezpeleta, a pesar dos pementos, gocen e coñezan a oficina de turismo.