O alcume de Petrohorror déronlle en 2008 cando empezaron a facer publicidade nas camisetas do Athletic Club de Bilbao. Cada ano incluíanse dous millóns de euros no orzamento dos branquivermellos, seis anos seguidos e todos, ao parecer, contentos, excepto os ecoloxistas.Pero coa posta en marcha da planta de coque en 2013 termináronse os anos de esplendor, coa chegada das débedas á refinaría de petróleo durante dous anos consecutivos. En opinión dalgúns, tratábase dunha compensación ao investimento de 750 millóns de euros. Para outros, a presenza dunha refinaría a 6.000 quilómetros dos pozos de petróleo no sistema económico actual non ten futuro e a proba máis crúa diso é que 29 refinarías foron pechadas en Europa desde 2008 (Deia, 9 de xullo de 2017).

A refinaría de Muskiz obtivo uns beneficios discretos nos últimos tres anos, pero cando se lle preguntou ao novo presidente, o zumaiarra Emiliano López Atxurra, sobre a evolución do mercado do petróleo ou sobre os prezos, a resposta foi moi gráfica: “Eu non teño bóla de cristal”.

Os medios económicos e oficialistas repítennos cada ano o mesmo lema: “O que máis diñeiro mete na caixa pública no País Vasco”, e non nos din que tamén é o que máis contamina. (2,3 millóns de toneladas de CO2), 35% do total da CAPV). Hai pouco en Bilbao, nun encontro ecosocialista, un traballador de Petronor dicía enfadado: “Pagan o que a lei ordena. Non máis”. E desde fai 50 anos Muskiz e os pobos de ao redor están envenenando cada día a cambio dese diñeiro. Até cando?

O futuro de Petronor está marcado inevitablemente por dous factores globais e xerais. Por unha banda, o cume do petróleo, é dicir, a partir de agora teremos menos petróleo, máis caro e peor. E doutra banda, a urxencia que sinala o cambio climático e a necesidade de reducir as emisións de gases de efecto invernadoiro. Fronte a estes dous factores, a empresa ten dúas vías diferentes: unha, seguir como até agora, business as usual, até coñecer unha situación económica crítica, terminando inmersa nun peche traumático. Na siderurgia e nos estaleiros mariños aínda temos exemplos frescos. En segundo lugar, tomar o camiño da transición enerxética e a reconversión industrial, pondo en práctica criterios ecolóxicos sostibles, xustiza social e vías políticas democráticas.

Esta segunda vía non a consideramos de interese para Repsol (86%) e Kutxabank (14%), é dicir, para os propietarios da empresa, xa que o seu único obxectivo é gañar diñeiro. Pero as institucións políticas? E os partidos políticos e os sindicatos? Esperarán como espectadores o declive da refinaría? Regalarémoslles unha bóla de cristal a Josu Jon Imaz e a Emiliano López Atxurra?