Volveu varias veces ao cárcere de Módel. Que sentes entre estas paredes?
[Pausa] Mestúranseme as entrañas. As paredes fálanme…

Era moi nova cando roubáronche ao teu irmán. Como lembra aquela época?
Aínda que pareza mentira, teño aquí moitos recordos tenros. O encarceramento do meu irmán foi unha lección importante e direi que o asumín con normalidade. O contexto era intrínseco, sen ser consciente da gravidade, por suposto. Saía da escola e viña por aquí, traíalle libros e estableciamos conversacións profundas entre aquelas paredes. Complicouse máis tarde cando a illaron.

Mataron ao teu irmán na habitación que temos á beira.
Si, e Salvador non quixo que nos atopásemos alí nas doce horas anteriores ao asasinato. Teño, pois, moi poucos recordos daquel día. Era o estado de shock. Tiña unha partida de baloncesto. Cando cheguei á pista entendino todo, cando o adestrador me mirou co mal rostro. Vin correndo a Mola…

Non tiña máis que trece anos. Como influíu isto na súa mocidade? A
época posterior á morte de Salvador foi moi dura. Non entendía nada. Como podo comprendelo? Pasei dun día a outro xogando con bonecas, a mergullarme no triste episodio que o asasinato debuxara. A solidariedade da familia foi fundamental a partir de entón: formamos un grupo compacto. E menos mal! Porque si non che convertes nun parvo…

Os asasinatos do franquismo quedaron impunes, a pesar de que a loita contra a impunidade sobreviviu. Como o vive vostede?
Con rabia e sen entender aínda demasiado o ocorrido. O peor é que o que está a suceder agora en Cataluña volve lembrar o que nós viviamos hai catro décadas. A sede de liberdade choca unha e outra vez co mesmo monstro.

Cúmprense cinco meses do encarceramento dos presos políticos. Hai quen dúbida do uso deste concepto. Que opinas?
Está claro que son presos políticos! Basta con ver a detención preventiva. Madrid crea e modifica leis para si mesmo. É evidente que vulneran a liberdade dos encarcerados, antes de que se celebre o xuízo.

En xaneiro, Joseba Asiron trasladou a Ada Colau a presidencia da Rede de Cidades contra a Impunidade do Franquismo. Tivestes suficiente apoio institucional durante todos estes anos?
En Cataluña si. ERC presentou unha moción en 2002, por exemplo, para revisar o caso. Foi decisivo, xa que un equipo de avogados traballou na procura de financiamento e na procura de novas probas. A moción foi aprobada co apoio de todos os partidos, así como do pp, entre outros. Abríusenos a porta da esperanza, cumpriamos todos os requisitos, pero como na votación había un tribunal militar, non conseguimos nada…

A través do Concello de Barcelona, redactaron a sentenza de Puig Antich e presentaron unha querela contra o avogado Carlos Rey, actualmente en activo. Aparecerá algún responsable esta vez? O
problema é que, co paso do tempo, moitos dos responsables do franquismo xa morreron. E este paso foi importante, porque Carlos Rey está vivo e activo. É unha fonte de esperanza para nós, aínda que a experiencia nos demostrou que todas as querelas que se puxeron até agora non avanzaron. Todo o que se presentou queda en suspenso, xa que os tribunais españois teñen o carné de parte.

O franquismo non se derrubou e, como consecuencia diso, o ditador morreu na cama. Ten isto que ver co contexto represivo que vivimos hoxe en día?
Franco manifestou que deixaba todo ben atado e, por tanto, quedou claro que cumprira a súa palabra. Por suposto, o contexto cambiou nalgunhas cousas, pero, desgraciadamente, hai algúns alicerces inmobiliarios do sistema actual. E os dereitos dos cidadáns chocan unha e outra vez con eses alicerces. Parece que nos últimos anos xurdiron diferentes formas de facer política, pero ao mesmo tempo ninguén se atreveu a abrir a caixa Pandora.

En Cataluña cada vez son máis as asociacións e proxectos xurdidos do movemento social. Así como o Congreso Nacional Catalán (ANC), Omnium Cultural ou a Plataforma de Danos Hipotecarios Executivos (PAH), entre outros. En cal estaría Salvador?
Seguramente, se non cambiase de carácter, non se dedicaría a iso. Salvador sempre estivo inmerso nos movementos da base, sen organización. Por tanto, atreveríame a dicir que seguiría loitando pola súa conta (rindo).