Ao chegar ás portas da primavera de 2018, non hai un novo brote de esperanza en Siria. As expectativas da primavera árabe de 2011 quedan lonxe... Basta! No magazine francés, o xornalista Thomas Clerget sintetizou que “a pesar do sete anos de sufrimento, á ‘guerra interminable’ siria non se lle ve unha solución inmediata. (...) O endurecemento das violencias que vive hoxe Siria demostra que o proceso político está totalmente estampado, xa que as violencias están motivadas polo desexo de sacar vantaxe militarmente a todos os xogadores en conflito”.

Dado que en Siria interveñen todas as potencias que queren mandar algo en Oriente Medio, loitan encarnizadamente por consolidar a súa posición militar para estar preparadas para unha solución que, segundo din, terá que chegar algunha vez. Como se adoita facer en partidos duros, cada un quere demostrar que é capaz de arriscar en calquera xogada atrevida.

Así o fixo Israel, que resumiremos aquí a análise de Clerget, cando atacou Siria o 10 de febreiro e atacou directamente as posicións do exército iraniano. Israel únese a que Estados Unidos, en colaboración coas monarquías do Golfo, considera a Irán como o seu principal inimigo. Hai que debilitar dalgunha maneira o arco xiíta que se di que se estende por Iraq desde Teherán até o Mediterráneo no Líbano.

Irán foi vital na supervivencia do goberno de Bashar Ao-Assad, a pesar de que lle axudou dunha maneira máis discreta que Rusia nos últimos anos. Ademais do apoio económico, enviou aos Gardiáns da Revolución e apoiou ás milicias xiítas da zona. “Si Rusia fíxose superior nos ceos de Siria desde 2015, quen manteñen a unidade do territorio xunto co exército sirio son milicias a favor de Irán”, di Clerget.

O 7 de febreiro acendeuse outra luz vermella na escalada do conflito. Entre 200 e 300 mercenarios rusos foron atacados e asasinados por avións estadounidenses que traballaban para o Exército de Siria na rexión de Deir-Ezzor. A pesar de que Moscova despregou as súas tropas en Siria, entre 1.500-2.000 mercenarios rusos están en loita, levados pola compañía Wagner, ignorado oficialmente polo goberno de Vladimir Putin.

Outra das grandes batallas é a da rexión de Afrín, que mostra o complicada que é o conflito, coa operación Oliveira que organizou Turquía para sacar aos kurdos de YPG. Rusia deu asilo aos milicianos kurdos en Afrín e impediulles o paso a Turquía. O curioso é que os kurdos están a colaborar con Estados Unidos no resto dos campos, incluso os ianquis esqueceron que os de YPG son un movemento de esquerdas. Pero a lema de todas as guerras “os inimigos dos nosos inimigos poden ser os nosos amigos”, se en algures aparece en Siria.

O que pasa é que os kurdos chegaron de facto a controlar un terzo de Siria. Un novo estado entre Siria e Turquía? Demasiados cambios para máis aló de Turquía.

Rusia deu un ultimato aos kurdos ao retirarse de Afrín, segundo explicou o analista Piotr Apokov: "A ameaza de Turquía, co tempo, obrigará aos kurdos a buscar o seu sitio en Siria. Serán violados, tanto porque Damasco e Moscova teñen o poder de dar garantías aos turcos, como porque a súa independencia non lles protexería das operacións antiterroristas de Turquía”.

Pero se o plan ruso saíse ben, se os kurdos se rendesen, Damasco quedaría como aliado dos kurdos ante os turcos. A saber como iso deixaría a relación entre os kurdos e os Estados Unidos...

Guerra do século XXI ver a Gouthan

A outra batalla decisiva dispútase no leste de Goutha. Goutha Leste, barrio de Damasco, destacou nas mobilizacións contra Bashar Ao-Assad en 2011. O millón e medio de habitantes que tiña entón foi diminuíndo, sobre todo desde que en maio de 2013 as tropas gobernamentais rodearon e asediaron Irán coa axuda das milicias e Hezbolá.

Os habitantes de Goutha, que nas súas rúas viron pasar milicias de moitas clases desde as milicias revolucionarias de primeira hora, tiveron que aprender a sobrevivir semana a semana en lugar das subministracións básicas, incluíndo comida e auga de billa. Hoxe en UNICEF calcúlase que quedan no leste de Goutha 400.000 persoas, a metade delas nenos e novos.

Si en Alepo, Ao-Raqa, Deir-Ezzor ou Afrin reflíctense na súa confusa complexidade os compoñentes xeopolíticos da guerra de Siria –EE.UU., Israel, Rusia, Irán, Turquía, Arabia Saudita...– O martirio da poboación oriental Goutha demostra o que ten da guerra civil, ou, ou si quérese, dun goberno autoritario.

Desde o pasado novembro, os avións de Siria e Rusia están a bombardear diariamente, ademais do asedio desde 2013, tanto bombardeos como ataques aéreos contra o Goutha. O esmagamento é aínda máis grave e sistemático desde decembro, coa axuda da artillaría. Feiras, hospitais, xentes que esperan ante as raras panadarías ou ante a distribución de alimentos, bloques de vivendas... A primeira semana da agresión saldouse coa morte de 500 persoas, e desde entón multiplicáronse as mortes. A tregua humanitaria acordada por Nacións Unidas o pasado 24 de febreiro non durou até o día seguinte, xa que desde entón as cinco horas diarias de calma anunciadas por Vladimir Putin desde Rusia non tiveron máis éxito.

Amnistía Internacional denunciou que a estratexia da o-Assad e os rusos de Gouthan é “Ou se marchen, ou morren alí” [We leave or we die]: facer estalar á poboación para derrotar á oposición armada que lles protexía entre eles, para negociar despois a fuxida de civís e gudaris vivos. No documento “Siria, estratexia de rendición ou morte” descríbese con crueza como os grupos rebeldes, pero principalmente o goberno de Damasco, utilizan esta estratexia.

É certo que o choque xeopolítico entre as grandes potencias mundiais, fundamentalmente EEUU e Rusia, máis as potencias máis pequenas como Israel, Turquía, Irán e os estados do Golfo salpican todo na guerra de Siria, até o punto de contaminar as informacións que chegan desde alí. Pero basta con ver un breve vídeo que Anadolu sacou do aire a Gouthari, que se atopa en internet, que dura dous minutos, para saber que é ese crime.

O sufrimento dos sete anos da poboación siria é terrible. Calcúlanse 500.000 mortes desde 2011, entre elas un 30% ou un 40% civís, e dous millóns de feridos máis. (...) 5,4 millóns de persoas de 22 millóns de habitantes tiveron que fuxir, 6,1 millóns máis están dentro do país apartadas dos seus fogares. A ONU calcula que 13 millóns de persoas padecen asistencia médica severa.