Os máis oprimidos, as mulleres, son os que se levantaron nesta folga. E o movemento que máis traballou nos últimos anos en coser a rede de pobos militantes e mobilizar a rúa conseguiu canalizar o enfado dunha sociedade cada vez máis complicada na súa vida cotiá: A lema “Viva a loita feminista!” (e en eúscaro) é o que máis gritaron 200.000 persoas. O 8M mostrouse como a loita máis transversal que existe na actualidade en Euskal Herria, xa que reuniu na rúa á maioría de partidos que practicamente non votan. As vellas feministas que ano tras ano viviron ese día na rúa definían a forza do momento coas palabras “histórico” e “punto de inflexión”.

O Movemento Feminista ha estreado este ano unha ferramenta moi exixente que pode influír aínda máis nos próximos anos: Facer folga, freando así na práctica a sociedade capitalista e patriarcal, obstaculizando ao mesmo tempo en todas as súas bases: a produción nos centros de traballo, o coidado nos fogares, o consumo no mercado e o ámbito do pensamento e o estudo. Esta forma de loita afecto directamente a cada cidadán durante todo un día nas súas condicións de vida, o que lle confire un poder tan revolucionario á folga: desde os homes e mulleres que nunca pensaron nestes temas até os homes e mulleres que senten “progresistas” no mundo das ideas, pasando dos discursos á práctica exacta e sinxela, todos atopáronse con impotencia, o espellismo da igualdade hase evaporado, hásenos evaporado cos seus lindos discursos políticos e desvanecéullenos.

A forza do “caos”

Vai facer folga ou non? O debate abriuse entre a cidadanía de cada esquina das rúas de todos os pobos. A clave para facer da folga un instrumento de loita exixente foi, neste primeiro ano, o “caos” cargado de sentido político: que só se reivindicou unha certidumbre, “as mulleres plantarémonos”, e que non se deu solución aos problemas que iso libera. Cada cidadán e axente tivo que buscar respostas ás preguntas, problemas e contradicións que lle xurdiron. Isto supuxo traballar prácticas moi diferentes para dar resposta ao obxectivo básico: como visibilizar o traballo das mulleres en todos os ámbitos? Pero tan forte como a resposta de cada axente foi a base que se debateu para chegar a esa práctica concreta, as razóns que se traballaron, o sentido que cada un deu ás súas accións, a politización. Esta folga puxo a cada axente a pensar e emprender estratexicamente desde o seu sitio.

Este traballo ideolóxico ha dirixido, en gran medida, ás mobilizacións convocadas tanto pola mañá como pola tarde. O M8 deste ano foi un día de loita que non tivo nada que ver cos anteriores Días de Mulleres, nos que se compartían cos caraveis azamboados mensaxes de felicidade tan diminutos como buxán. E este ano o concepto de M8 foi a loita dos traballadores que o transformaron e enchido de contido e que non tivo nada que ver co Día do Traballo de M1 convertido nunha festa.

“Construíndo unha Euskal Herria feminista”

En todas as mobilizacións escoitáronse mensaxes moi directas e contundentes, e as persoas que seguiron os traballos dos últimos anos do Movemento Feminista han unido cada unha destas reivindicacións cunha formulación política completo. "Non estamos nunha mera protesta. Baseámonos en propostas políticas. Imos construír unha Euskal Herria feminista! Non nos van a parar até conseguir construír unha Euskal Herria feminista!” foi esa mensaxe a mensaxe final do acto que reuniu á maior parte da poboación tras a manifestación de Bilbao. O discurso que asinaría a esquerda transformadora a nivel mundial é o que a Folga do 8M ha socializado ese día: Cun sistema capitalista e patriarcal tan sinalado, con datos da realidade dos seus danos e coa integración de formulacións políticas enteiros para lograr unha boa vida para todos. A iso hai que engadir que en todas as capitais e pobos de Euskal Herria, o eúscaro foi o eixo ou unha das linguas máis importantes, e que se definiu con exactitude cal é o ámbito “noso” que hai que construír desde o feminismo, o País Vasco de sete territorios.

Desde o 8M púxose de manifesto que a palabra “bordos” para referirse á loita que leva o Feminismo é unha antítese. “A base” é a que o Feminismo pon en danza, a “base” da vida actual, do mundo, do sistema, do pobo (do que temos ou do que queremos construír). Nunca foi un “bordo”. O “Ertza” ou “centro” é o lugar que outros axentes (sendo os máis fortes os medios de comunicación e os partidos políticos) dan ao Movemento Feminista e aos temas que este movemento expón. Pero iso, en si mesmo, é máis un problema dos medios de comunicación e dos partidos políticos. A estas alturas, o Movemento Feminista, con formulacións políticas e mensaxes tan claras, conseguiu unha transversalidade do 8M que rompeu o apego da cidadanía ás propostas políticas de calquera outro axente.

“Isto non fixo máis que empezar”

A folga feminista foi a contraria do resto de folgas: as folgas ordinarias han conseguido que sexan xerais e unha porcentaxe moi alta de traballadoras e traballadores deixaron de traballar na práctica ese día. Pero é unha pequena parte desa clase obreira en folga a que participou activamente nas mobilizacións.

A folga do 8M, neste primeiro ano, foi moi plural en canto a convocatorias, pero o que predominou nos centros de traballo foi o paro dunhas horas. O número de persoas que na práctica levaron a cabo folga en cada ámbito foi moi inferior ao que se mobilizou nas rúas. Sendo a actitude de apoio xeral e total que conseguiu na cidadanía, o reto para o próximo ano é o seguinte: como conseguir unha folga xeral na práctica, tanto no emprego, como na educación, no consumo e no coidado? Desde o mesmo M9 deste ano nótase un M8 aínda máis forte que nos volverá a pór a bailar a vida cotiá. O Movemento Feminista ha saído aínda máis reforzado tras esta mobilización e confiou en que saiba aproveitar a oportunidade que se lle abriu para o próximo ano. A folga do ano que vén non vai pillar por sorpresa a ninguén, e cada un vai pór en práctica aínda máis as súas ferramentas.