O home di “e lla folla”, engadindo á frase un xesto que todos podedes imaxinar. A súa expresión abrásame as fibras interiores. Chamareina fibra da xustiza. Logo doume conta de que a súa elección de palabras non será politicamente correcta, pero que toca unha verdade. Estaba a interpretar unha escena vulgar que ninguén máis que o ofendido podería interpretar como dramática. O que sofre non sempre lle recoñecerá o seu dramatismo. A violación, a agresión, a prepotencia, a intemperancia non sempre é física. A miúdo, a maioría das veces, cada día, é sutil. Poden ser palabras ben elixidas. Unha mirada, unha arma suficiente.

O que che desolla sen facer o coiro pode ser un home. Ou pode ser muller. O pene non dá a capacidade de humillar aos demais. Nos casos non patolóxicos, é unha decisión persoal. Como responsables das nosas decisións, todos podemos cuestionar as nosas prácticas, podemos practicar novas prácticas.

No caso que nos ocupa a min e aos meus amigos, na universidade tivemos unha profesora de cine e estabamos a lembrar a unha muller lesbiana que se consideraba feminista. Dou estas puntualizacións, non para subliñalas, senón para poder dicir que me parecen insignificantes. Non estou seguro de que aquel profesor esnaquizase a algúns estudantes, sobre todo ás mulleres, ou simplemente. Era unha actitude perversa a que tiñamos no centro do tema, pero que no día a día ocorre de forma case involuntaria. Moito, fácil, nas relacións cotiás: dentro da familia, na universidade, no traballo, nos despachos de billetes.

A min non me viría á cabeza dicir que estou a describir unha mirada ou un comentario insultante “e lla folla”. Non se me ocorre, porque non teño o costume de falar así, porque me resulta desagradable pronunciar unha frase así ou escoitar. Porque fun educado de boa fe. Pero tamén porque non leo de acordo a un código sexual o que sucede ao meu ao redor. Pero o seu interlocutor, ademais de falar doutro xeito, utiliza outras lentes, non se somete á corrección política, e acertou no fondo coa súa expresión. Convertido en metáfora, por suposto.

O que algúns fan en sentido literal, outros o fan en sentido figurado. É evidente a perversión do modelo de produtores e directivos vestidos de albornoz que tratan ás mulleres con tiranía. Non crea problemas para a descodificación. Con todo, a miúdo non nos damos conta da natureza agresiva de moitas situacións comúns que recoñecemos como inevitables. Alguén saíu chorando dunha oficina e que? Ademais, saíu coa autoestima á altura dunha adoite de zapato, porque non sabe facer nada ben. Detallado.

Hai unha diferenza de poder nas relacións que así se describen. A persoa que vive a agresión sempre está en situación de vulnerabilidade. Digamos: en precario. E quen está en precario non sente seguro. Quen está en precario ten que salvar a súa existencia dunha ou outra maneira. O que está en precario ten que demostrar constantemente que vale. O precario teme as consecuencias de dicir “non así”. Só sente quen está en precario. Só, en compañía da súa vergoña. E agora: o que ten poder sobre o precario sábeo ben. Sabe moi ben como aproveitar esta debilidade amálgama. E adiviña o que fai? Non direi que...