Os habitantes de Hawai recibiron a mensaxe nos teléfonos ás 08:07 da mañá daquel fermoso sábado: “Emergency Alert BALLISTIC MISSILE THREAT INBOUND TO HAWAII. SEEK IMMEDIATE SHELTER. THIS IS NOT A DRILL”. Eúscaro: A alerta de emerxencia, un mísil balístico en dirección a Hawai, non é un simulacro. Transcorreron máis de 38 minutos ata que as autoridades emitiron a segunda mensaxe, esta vez tranquilizador:"Non hai ningunha ameaza nin perigo para o estado de Hawai. Insistimos. Falsa alarma”.
Os militares das bases do Exército de Estados Unidos déronse conta de forma rápida de que non se producían os ataques, pero seguiron golpeando á poboación durante máis de 38 minutos. Aínda que algúns sentiron máis tranquilos ao comprobar que as sirenas de alarma non se acenderon, outros tentaron protexerse como podían, protexendo aos ocupantes dos coches en túneles ou en parkings subterráneos, entrando nos que tiñan algún refuxio nuclear... Na Facultade de Manoa da Universidade de Hawai os estudantes tentaron entrar en albérguelos nucleares, pero atopáronos pechos e os funcionarios non puideron atopar as chaves.
No diario Boston Globe, Allison Wallis conta o que el viviu na illa de Ohau, en Hawai: “Ser nai en Hawai no medio do medo nuclear de 38 minutos”. As catástrofes non son alleas aos hawaianos, si os furacáns non son inundacións, e moitos teñen kits de emerxencia nas súas casas, “pero teño 36 anos e crecín nun mundo sen a ameaza das guerras nucleares”, di Wallis.
O seu marido estaba a traballar. Foi buscar á súa filla pequena ao xardín. “Sobe, querida, rápido, agora. Colle a túa almofada, entra no baño, abre a fonte e pecha o baño unha vez cheo. Sentar nun recuncho e espérame. Hai que ser valente. Vou enseguida”.
O neno non chorou, pero estaba pálido, asustado dentro do seu pixama. “Nai, pero que pasa?”. A nai atou ao can para levalo ao cuarto de baño, meteu a mascota da campanilla da súa filla no seu agocho e durante o camiño recolleu unhas barras de chocolate, pensando que no refuxio improvisado da casa poderían necesitar calorías rápidas.
No cuarto de baño, a nai preguntou á súa filla, para tranquilizala, si foran citados na escola o conto de Alicia and Cover (agacharse e protexerse): Con debuxos animados que o goberno dotou para ensinar aos nenos como actuar ante os ataques nucleares nas escolas durante os anos da Guerra Fría, explicábase aos nenos como actuar ante os ataques nucleares. Parecían as contas perdidas de sempre.
“Pero mamá, que facemos? Por favor, que pasa?”, preguntaba a nena. Os seus pais non lle falaban de política, tampouco do presidente, del teñen moi pouco que contar e non queren pasar os seus temores.
“Cariño, xa sabes que ás veces algúns países peléxanse contra outros, iso é a guerra. O noso lehendakari tivo unha pelexa con outro e este ten mísiles. Sabe vostede o que é un mísil? Agora dinnos que esoutro país enviou un mísil a Hawai. Os nosos militares temos que refuxiarnos nalgún sitio ata que estale”. O neno dixo que si e a ver onde está o seu pai. Camiño de casa.
Un día chega a casa o seu marido conducindo o coche como un tolo polo outro extremo da illa. Bebíase moito e tiña medo. E a nova mensaxe chegoulles ao teléfono, que foi unha falsa alarma. Transcorreran 38 minutos. Horas máis tarde escribiu Allison o artigo para o Boston Globera: “O meu marido e eu decidimos preparar o kit de emerxencia. Teño que decatarme tamén de como comprar o iodo. Falaremos coa miña filla e comezaremos a facer simulacros a toda a familia”.
Quen teme hoxe a guerra atómica?
A medida que a tensión entre Corea do Norte e Estados Unidos vaise quentando desde que Donald Trump é presidente, o medo a un ataque atómico tamén aumenta no arquipélago hawaiano, que é o 50 Estado de EE. Corea do Norte lanzou varios mísiles nos últimos meses, o último en novembro, e os expertos cren que é capaz de golpear a Hawai, a 7.400 quilómetros de Pionyang, no nordés. Si Corea do Norte lanza un mísil atómico, os hawaianos terían entre 12 e 15 minutos para protexerse a si mesmos antes da explosión.
Que sucedeu realmente o 13 de xaneiro para asustar aos hawaianos con falsas alarmas? As autoridades explicaron que os militares se atopaban traballando nun simulacro no que un oficial, nun erro, pulsou un botón equivocado co dedo. Algúns expertos non cren plenamente nesta versión: por unha banda, o goberno de Trump nun ambiente de guerra internacional e por outro, facendo simulacros en Hawai ante os disparos de mísiles de corea do norte; por outro, que o 13 de xaneiro sexa un simulacro un pouco máis sofisticado, é dicir, unha operación máis de adaptación da poboación aos novos tempos.
É curioso o escaso eco que os principais medios de comunicación fixeron do suceso. “Os xornalistas e máis amplamente os medios de comunicación están a faltar ao interese da xente por tratar temas de armas nucleares”, escribiu a australiana Marie McInerney no medio Croakey. McInerney ICAN, membro da Campaña Internacional para a Prohibición das Armas Atómicas, destacou que este organismo, que acaba de gañar o Nobel, enfróntase ao risco de chegar aos cidadáns en condicións infrahumanas.
“Poida que –di McInerney– a base da tendencia dos medios de comunicación a excluír estes temas: que aceptan e mesmo promoven a teoría da disuasión nuclear. Esta teoría [nuclear deterrance en inglés] é unha crenza que non foi esencialmente probada, é dicir, que as armas nucleares son tan terribles que obrigan a non atacar as potencias que teñen armas, por temor a que ambas quedasen destruídas”.
A idea de disuasión nuclear parece ser relaxante na opinión pública. A campaña do ICAN, que conta co Premio Nobel, para prohibir as armas nucleares, non suscita balbordo no outro mundo e os cidadáns das potencias nucleares, incluídos os vascos de ambos os lados do Bidasoa, non saíron á rúa cando os seus estados se negaron a prohibilas. “Pero, hai risco dunha guerra atómica?” sorprenderache o cidadán máis informado.
O Papa Francisco é unha das poucas excepcións que abriu a chamada de alarma en Euskadi. Na súa viaxe a Sudamérica, expresou a súa preocupación aos xornalistas: “De verdade teño medo. Estamos ao límite. Basta que se produza un incidente para estalar a guerra. Non podemos xogar co risco de agravar a situación. Por iso é necesario destruír as armas atómicas”. Ouvíronlle tamén os cristiáns?
Xapón, 6 e 9 de agosto de 1945 Estados Unidos lanzou unha bomba atómica causando decenas de miles de mortos en Hiroshima e Nagasaki; aínda que non hai cifras precisas, os cálculos máis prudentes indican que polo menos 210.000 persoas faleceron a finais dese ano. Pero... [+]