Hai case dez anos diagnosticóuselle alzheimer ao seu marido, Begoña Rodríguez, coa que está ingresada. Ao principio recibiu un golpe terrible; non podía crelo, non podía aceptalo. “E como facer fronte a todo isto?”, preguntábase. “Cando te dás conta de que a situación é infranqueable, decides pedir axuda”. Medio ano despois da enfermidade do seu marido, acudiu á asociación AFAGI, dedicada á defensa da calidade de vida dos pacientes e coidadores.
“Tiven unha acollida marabillosa. Desde o primeiro día sentín que me axudarían e tranquiliceime moito. Achegueime con confianza e tiven a oportunidade de falar en primeira persoa. A nosa situación xa era bastante dura, pero estaba disposto a recibir axuda e axudoume a superar moitas cousas. Sufrirás, pero fortalécesche para facer fronte a todo”, di. Cóntanos que o seu esposo está ingresado nos últimos tres anos e que, a pesar de que “a responsabilidade diminuíu”, segue agradecendo a súa axuda: “O traballo reducíuseme, non me preocupa tanto, pero as emocións e os sentimentos están aquí e necesítoo”.
Rodríguez traballa co equipo de AFAGI en Gipuzkoa, con sede en Donostia-San Sebastián. Neste sentido, subliñou que se pode achegar a calquera e que o servizo é gratuíto. Xunto con psicólogos e traballadores sociais, aprenden e traballan os pormenores da enfermidade e ofrecen ferramentas para o coidado dun mesmo ou da persoa enferma: “Si que esquecen as cousas, pero se só fose iso... No día a día créanse moitas cousas e necesítanse ferramentas para facer fronte e responder a todo. Eu estiven aprendendo e estudando e o saber deume moita forza. Fíxome moi forte”.
Fai 30 anos, o Alzheimer era unha enfermidade de orixe familiar. Era unha enfermidade, descoñecida, que se adaptaba á idade. Na actualidade, detéctase cada vez máis. En Hego Euskal Herria hai uns 47.000 casos e en 15 anos prevese que a cifra se poida duplicar.
Comunicación crave
Soidade, inquietude, enfado, depresión, vergoña, impotencia e culpa son os danos colaterais aos que viven a enfermidade na súa contorna inmediata. Tal e como mencionou Rodríguez, é necesario coidalo: recoller información sobre o tema, falar, dedicarse tempo a un mesmo, coidar a saúde, pedir axuda, pór límites, repartir peso... Subliñou que a sociedade ten a enfermidade estigmatizada: “Tal e como está a situación, socializar é moi difícil e é o máis necesario. Hai cousas básicas que todos deberiamos saber. As persoas con enfermidade poden dar problemas, pero se queres facer algo por eles non é tanto traballo”.
Para iso é imprescindible traballar a comunicación entre eles. Rodríguez deunos algunhas claves: utilizar unha linguaxe sinxela e unha voz cálida, non tratalo coma se fose unha parva ou un neno, deixar tempo para responder, evitar ruídos, non saber resistir, non saber razoar, mirar aos ollos, repetir unha e outra vez, falar con xestos e axudar só na medida que o requiran. Os pacientes din “déixame facer; fareino máis amodo, pero fareino”, ou “teima, sempre corres e corres; falar máis amodo”. É fundamental que manteñan ao máximo a súa autonomía.
Na actualidade, Rodríguez é vicepresidente de AFAGI. Está a dar conferencias, informando, falando cos seus familiares e participando en novos proxectos. “Foi tal a axuda que recibín, que me xurei que cada vez que teña tempo eu tamén vou axudar. Custoume facer fronte a moitas cousas, pero só por iso estou contento agora. Estou disposto a todo”.
