Estamos no ano novo e ao longo deste ano viranos o desenvolvemento de Euskaraldia, día a día, pobo a pobo. Nós seguimos mirando os primeiros días de decembro, nos que levamos a cabo a iniciativa BAM –Baiona-Miguel-Biarritze– en eúscaro. Ao principio eramos vinte e, por encima das conxecturas, ao chegar eramos preto de mil.

A partir da primeira reunión semanal da organización, o tempo pasou, os axentes e xuntar aos participantes. Hoxe xa reflexionamos sobre como se deu o seguimento. Xa se poden destacar algúns logros como organizadores ou participantes, todos eles de dobre cara: logros colectivos e persoais á vez.

Como ahobizi ou belarriprest, ao longo do BAM tivemos bultas difíciles: superar as dificultades, saír do bulebule do castelán, sufrir os extremos, mesmo nos xerou frustración porque o campo que podiamos xerar era de nivel persoal, soñar con ámbitos máis amplos (administración, mundo laboral...). Os aspectos máis satisfactorios son os seguintes: coñecer a algúns euskaldunes, tecer redes, detectar unha gran cantidade de anhelos, sentir o obxectivo cumprido.

A conclusión do grupo motor é similar. Superamos as dúbidas, a carreira contra o tempo, os avatares loxísticos. Sustut, tivemos unha gran oportunidade para coñecernos e facelo xuntos: parece curioso, xa que case todos nos coñeciamos, aínda que eramos euskaltzales coñecidos, nunca desenvolveramos un proxecto común até agora. De feito, ese é un gran logro, porque xerou cohesión entre os euskaltzales; a colaboración e o éxito do proxecto, creounos ilusión e aprendemos uns doutros; as opinións, os coñecementos e as capacidades de cada un tiveron un lugar para expresarse, a rede e as potencialidades de cada un foron achegas.

Todos os que estivemos somos de diferentes orixes, lugares de residencia, experiencias e traxectorias, complementarios e sostidos. Todos eses valores humanos teñen que facer especial o proxecto.

Doutra banda, lembrounos a importancia da iniciativa popular e a idoneidade da cidadanía, que hai que deixar que a valentía de convertela nun cambio alcanzable póñase de manifesto, confiando na cidadanía. Por encima de todo, aínda que aínda nos resulta difícil medir obxectivamente si produciuse un cambio substancial e si a visibilidade foi alta, sabemos que a iniciativa constituíu un buxán fundamental, é dicir, o fomento do uso do eúscaro e a activación dos falantes; unha pequena aventura que supuxo a revitalización do valor social do eúscaro, que contribuíu a revitalizar a súa función máis habitual: BAM recolocou o eúscaro como unha ferramenta para facer, aprender e compartir.

Si tes a oportunidade de participar nunha iniciativa deste tipo, non cho perdas! O conxunto da cidadanía é o alicerce sobre o que se asinta o futuro do eúscaro. O futuro dunha lingua está en mans dos falantes. E o futuro non chegará das estruturas. Xa non virá por camiños erosionados ou moldes. Non o traerán as institucións; pola contra, a observación da intervención das institucións converteuse no noso prexuízo, aínda que se espere o que se queira, porque sempre é súbdito do Estado que puxo o eúscaro na senda do río submarino. O futuro está en mans de cada un dos vascos que se empoderan e enrédanse.

BAM serviunos para ir máis aló das fronteiras e para darnos conta de onde temos os límites. BAM foi unha aventura marabillosa, por todo o que nos fixo sentir e descubrir, e sobre todo porque situou o futuro do eúscaro entre todos nós: o falante está no centro, a lingua é unha ferramenta para deseñar o futuro. Aprovechémonos cando chegue a ocasión.