Na boca distínguense os que chegan ás encías polos beizos superiores e inferiores e o galgo da lingua ou do lengüeta. O de abaixo é o único que non dá problemas. Si a formación do superior é inadecuada, por exemplo, pode provocar a separación dos dentes centrais e influír na forma de morder. A logopeda Maider Egino, pola súa banda, falounos das peripecias do galgo do lengüeta, xa que é a que máis problemas dá.

Como se dixo, o feito de que o freo sexa curto pode ter consecuencias, xa que pode limitar o movemento natural da lingua, porque non lle permite estendelo o suficiente. A isto chámaselle anquiloglosia ou galgo curto do lengüeta. “Os bebés teñen un padal alto e estreito e o movemento da lingua fai que baixe e ábrase. Si a lingua non ten posibilidade de moverse, non haberá cambios intraorales e afectará a toda a estrutura da boca”, explica Egino. “Cando o padal se detén no alto, o diámetro dos coanes (anchura dos orificios nasais) será menor, o que obrigará a respirar pola boca. Ademais de durmir coa boca aberta e provocar un ronquido, o vento entrará sen filtracións de aire da boca aos pulmóns. Ao ser máis frío, aumenta o risco de contraer bronquite, pneumonía e otitis”.

Tamén pode provocar o peche dos dentes e a pronuncia inadecuada. A formación do padal é unha das claves de separación ou apilamiento na extracción dos dentes. Posteriormente detectarase a necesidade de aparataje, que co tempo provocará a dislalia e a pronuncia inadecuada de varias letras, “xa que a punta da lingua non chega aos puntos de articulación axeitados para pronunciar ben as letras”.

Pódese saber, por tanto, desde que nacemos, si o tamaño do galgo é curto. Desde entón comezarán os danos. Pode chegar ao peito da súa nai con dificultades, cólico e gases excesivos, ademais de inxerir pouca cantidade de leite. Á nai tamén se lle poden danar as mamilas e ferir.

Para evitar calquera dano, a logopeda recomenda que se poña a atención canto antes. Haberá que comprobar o movemento da lingua: si sae fóra dos beizos, si a boca está aberta e chega ao padal, si móvese dun lado a outro sen deformación... Unha vez diagnosticado, o logopeda rediríxeo ao otorrinolaringolo, quen lle di si o pequeno freo vaille a facer dano ou non.

Cortar ou non?

Si trátase de exercicios para traballar os movementos da lingua, o galgo normalmente non crecerá porque non ten fibras elásticas. Cal é a solución? Unha das decisións que se poden tomar é cortar o galgo, pero Egino contounos que ás veces suscita controversia. “Algúns médicos din que é mellor cortar canto antes porque se evitarían todos estes problemas”. Ademais, engadiu que a operación é sinxela e que non é necesario que o neno se durma cando é pequeno. “Si córtase de pequeno non é unha operación, é moi fácil. Si traeríalle molestias, sen dúbida cortaríalle inmediatamente despois de nacer”. Si está ben cortado, non ten efectos negativos. Para iso, en primeiro lugar, é imprescindible valorar o posible dano.

Un pai que lle cortaron a lingua ao seu fillo recentemente nado cóntanos que os médicos lle dixeron que era mellor cortalo o primeiro día porque se pode facer “facilmente”. “Máis adiante, quen sabe”. Entre outras cousas, explicáronlle que non cortar a lingua podía influír na fala e no leite. “Fixérono nun airiño, cunha especie de coitelo”.