“Na opinión pública grega estendeuse o feito de que a normativa laboral do país foi derrubada baixo a presión dos lobbies. Até agora, con todo, faltaban probas que o corroborasen. Un e-mail de novembro de 2011 demostra que a multinacional francesa de cemento Lafarge, que xa se viu envolta en varios escándalos, interveu con éxito na reforma histórica do código de traballo que o Goberno de Atenas decidiu entón”.

Os xornalistas Benoit Drevet, Leila Minano e Nikolas Leontopoulos, que traballan no colectivo Investigate-Europe, deron a noticia: “Como Lafarge, construtor de cemento, pediu e conseguiu derrubar a normativa laboral grega”. Investigate-Europa está formada por nove xornalistas de oito países diferentes que iniciaron este traballo a partir de correos electrónicos confidenciais que o diario grego Efimerida ton Syntakon puido obter.

Para centrar o tema no seu momento, lembra que o primeiro ministro, o socialdemócrata Georgios Papandréu, caeu do seu cargo en 2011, esmagado pola crise de débeda. Para entón, Papandréu ordenou a Grecia que presentase en referendo un plan económico moi duro para reestruturar a súa débeda externa. Naqueles meses falábase da posibilidade de que Grecia saíse do euro. Con todo, Papandréu abandonou o cargo ante presións de ambos os bandos.

Mentres todos miraban ao xogo parlamentario, as forzas económicas, que agora os modernos chaman poderes reais, demostran en que andaban os correos electrónicos do presidente de Lafarge, Pierre Deleplanque, ao holandés Bob Traa, representante do Fondo Monetario Internacional (FMI).

Heracles-Lafarge conta en Grecia con 1.800 empregados, unhas vendas de 422 millóns de euros e uns rendementos de 41 millóns de euros. Conta con tres fábricas de cemento, unha delas no municipio de Volos, a máis grande de Europa, cun porto propio á beira da exportación de cemento por mar. 100% pertence á multinacional francesa Lafarge-Holcim: Con 100.000 empregados, as súas vendas alcanzan os 25.000 millóns de euros en 100 países de todo o planeta.

O líder de Lafarge, na súa mensaxe ao burócrata enviado polo FMI para involucrar á economía grega –ademais de pedir os nomes de máis responsables que levan o dossier grego na Comisión Europea–, di: “Tal e como se lle prometeu, adxunto a este documento que resume a posición de Lafarge respecto das reformas estruturais máis urxentes en Grecia”. Á multinacional parécelle obrigado aplicar catro medidas.

Primeiro, substituír a institución de mediación en conflitos entre adultos e traballadores establecida pola lexislación grega, pola creación de novas comisións compostas por patróns coñecidos e profesionais non políticos que minimicen o poder dos traballadores na mediación e faciliten as medidas sobre o salario mínimo.

A segunda demanda é a de flexibilizar as condicións de expulsión dos traballadores, xa que os que están excluídos na forma en que están as leis nese momento (2011), teñen demasiado fácil acudir aos tribunais. Esta simplificación dos despedimentos, anunciaba o dono de Lafarge, debía reportar beneficios inmediatos ás empresas, ao Estado grego en débeda e, como non, aos propios traballadores.

Medidas de dominación do persoal

A terceira medida que a multinacional pide para Grecia consiste en suprimir os convenios sectoriais e circunscribilos a cada unha das empresas. Por último, deixar á empresa todo o dereito á expulsión de traballadores por perda económica.

Ao longo de 2012 todas as peticións de Deleplanque convertéronse en leis, dentro do segundo plan para salvar a Grecia. O Instituto Europeo de Sindicatos (ETUI) resumiu que “estes cambios estruturais han traído como consecuencia o fraccionamiento e o afundimento da negociación colectiva, a drástica baixada dos salarios –o salario mínimo en Grecia foi baixado de 751 a 568 en 2012– e a redución dos ingresos da seguridade social”. E, aínda por riba, a institución que mediaba en conflitos laborais quedou sen forzas.

En 2014, O País e o Wall Street Journal publicaron algúns dos papeis internos do FMI, onde o equipo que ocupaba Grecia admitiu que as compañías privadas propuxeron a Grecia reformas con restricións, privatizacións e outras medidas violentas que logo aplicaría troicas.

Que achegaron estas reformas desde entón? Un informe difundido en outubro pola Confederación de Traballadores de Grecia revela que a situación da economía grega, e non digamos a dos traballadores e a xente corrente, é realmente dramática, incapaz de pensar no gran naufraxio de 2013.

O investimento en Grecia é un 63% inferior á de 2008, cando o mundo se viu inmerso na maior crise económica dos últimos 80 anos. “Calcúlase que non retornaremos ao nivel de investimentos do 2008 polo menos até 2033”. O consumo é un 23% inferior, “e non se incrementará coas medidas de austeridade que temos hoxe si non se toma algunha medida marxinal nos postos de traballo e salarios”.

As taxas de paro tamén se triplicaron, os 99.000 desempregados en 2008 foron hoxe 267.000, mentres que en 2017 a taxa de paro é oficialmente do 21%. Nestas cifras non se teñen en conta a gran cantidade de traballadores que realizan traballos en negro ou outros empregos ficticios. Doutra banda, o sindicato advertiu de que quedan fóra destas cifras todos aqueles que teñan contratos de 8 meses ao ano cun programa de axudas da UE.

O incremento dos empregos precarios tamén provocou importantes cambios nos salarios, xa que os ingresos medios dos traballadores temporais en 2016 foron de 397 euros.O 34,7% dos traballadores con contrato a tempo completo e o 42,13% dos que teñen contrato por horas cobran menos do salario mínimo, até os 586 euros. Por iso, cada vez hai máis traballadores que viven por baixo do limiar da pobreza. Mentres tanto, o Estado fixo recortes brutais nas axudas sociais, como nos servizos públicos.

Keep Talking Greec, que fai un seguimento exhaustivo da actualidade grega, escribiu que “nunha Grecia marcada polo desemprego e a austeridade, os salarios afundíronse. Os patróns queren gastar o menos posible en salarios, os traballadores están obrigados a aceptar negocios impensables antes da crise. Os xefes, sen vergoña, ignorando cada lei, ofrécenlles uns cacahuetes con este ultimato: ‘Si queres, déixao doutra maneira’. Este é a chantaxe que os desempregados desesperados non poden rexeitar”.