Creo que podemos dar por feita a primeira condición para que o proceso do eúscaro incorpórese a unha nova etapa: identificar un solo común, achegar terminologías e diagnósticos, pór pontes provisionais sobre as trincheiras... Hai moitos indicios, xa sexa a foto da ponte de Santiago da Korrika, a iniciativa da xornada Udaltop, o acordo de colaboración entre as institucións públicas do eúscaro de Euskal Herria... O último indicio é a complicidade público-social, a reformulación da política lingüística, os proxectos compartidos e a posibilidade de dar un salto significativo.

Unha vez creada a condición básica, é hora de empezar a construír sobre ese solo común. Teriamos que construílos nesta orde:

1. Confianza mutua. Na era da desconfianza, afíxosenos a fixarnos máis nas intencións que nas palabras do noso interlocutor. É unha confianza crer que é precisamente o desexo do interlocutor o que nos está dicindo, sen máis pliegues.

2º Iniciativas compartidas. Créase con fricción de confianza e fricción con iniciativas compartidas. É bo que un organíceos e reteña aos demais, pero é mellor organizalos e levalos a cabo xuntos, percorrer xuntos todo o camiño, tanto na acción como na procura de friccións entre ideas. A dinámica de activación que se está consolidando, a festa dos ahobizi e os belarriprest é unha oportunidade inmellorable de practicar.

3. Marco institucional. Comezaron a materializarse os pasos soñados desde hai tempo, tanto entre as institucións públicas (acordo das tres administracións do pobo do eúscaro), como entre as institucións públicas e sociais (eixo de activación HPS-Topagunea). Este marco debe completarse e estabilizarse para dotar de recursos e garantías ao proceso. A misión das institucións públicas/sociais é crear as condicións para que o falante poida percorrer o camiño, cada vez máis comodamente, con vento favorable.

4. Itinerario planificado. Unha vez no camiño, será imprescindible acordar o mapa do percorrido: o obxectivo dun determinado prazo (25 anos?). ), pancas e pancas de acceso (distribución de funcións), metas e obxectivos intermedios, sistema de medición, recursos necesarios...

Os dous primeiros ámbitos asócianse fundamentalmente ás emocións e débense traballar fundamentalmente na contorna máis próxima, no marco das relacións habituais. As dúas últimas, pola contra, esixen saber ademais da vontade e deben abordarse a través das estruturas. Neste sentido, sería de gran axuda a creación dun espazo propio, que aglutinase a todas as institucións públicas do eúscaro e ás universidades, para impulsar desde o coñecemento científico un marco institucional común e unha planificación consensuada.