A loita pola creación dun Estado provocará contradicións nun mundo libertario tan forte en Cataluña. Como conciliastes as dúas loitas?

Iru Moner: Cando comezaron as consultas dos pobos en 2014-2015, os membros da organización Embat, que procede do movemento libertario, estivemos a dar conferencias. Nós defendemos o dereito de autodeterminación, como CNT e CXT. Pero non podemos comportarnos como Podemos, porque falamos de conceptos abstractos, pero fuxindo da posta en práctica. Si estamos a favor do dereito de autodeterminación, un referendo é un acto de democracia directa. Por iso apostamos polo referendo, porque buscamos ser consecuentes co que dicimos.

Pero a nosa mensaxe non é tan nacionalista. A clave para nós é o marco de posibilidades que abre a ruptura co Estado: Aproveitar as oportunidades que abre a desestruturación dun poder tan vinculado ao Réxime do 78, que vén de 1939. Porque todas as revolucións veñen dos antecedentes doutras revolucións; porque o poder se desestabilizou, porque as estruturas de poder estremecéronse.

Aran Llivina: Querería engadir que sentín mal, porque reaccionamos tarde na asemblea libertaria. Eu son independentista, e na asemblea libertaria quixen sacar o debate tres ou catro meses antes do referendo, e non houbo espazo. A xente da Asemblea non daba credibilidade ao que estaba a suceder e ademais producía moitas contradicións, polo que se evitou o debate, limitando o tema aos comentarios das comidas. Despois, a semana anterior ao referendo, o feito de que tivésemos que ir correndo e rápido debatendo as contradicións internas da xente da asemblea libertaria, me enfureció.

En cada unha das mobilizacións que se levaron a cabo, afloraron as contradicións. Por exemplo, a xente libertaria sacou a controversia no CDR do barrio, contradicindo o feito de que o 10 de outubro fosen protexer o Parlamenta, porque todos temos amigos procesados por rodear o edificio do Parlament o 15 de xuño de 2011. E ouza, o CDR non é un grupo de autoaxuda! Os CDRs e as mobilizacións, desde o punto de vista libertario, son para achegar o que cada un chega. Si non tes moita luz e contradición, queda en casa, non pasa nada. Cada un ten que ver até onde está disposto a chegar e non ir máis aló.

Houbo moita xente no espazo libertario que se quedou fóra do proceso de independencia?

I. Moner: Cando en 2014-2015 comezamos a dar charlas explicando que isto é unha oportunidade, había máis decepción que hoxe no sector libertario. Nós equiparabamos a situación co M15, entón tamén ocorría o mesmo

porque sentimos: a metade do movemento libertario metémonos/metémosnos de cheo, e a outra metade quedou mirando, dicindo “é un movemento ciudadanista”. Nas nosas conferencias demos a coñecer a seguinte mensaxe: Si o que buscamos é un cambio profundo na sociedade, cando hai un movemento social dese tipo non podemos quedarnos na beira, menos por razóns ideolóxicas. Pola contra, corremos o risco de caer na comodidade do “anarquista de salón”. Nunca sucederá que unha revolución se faga ao teu gusto, que todos os traballadores sexan super coherentes, non machistas, que todos teñan o mesmo obxectivo... todas as revolucións son contraditorias, sucias, tes que embadurnarte as mans, tomar decisións que non che gusten. Creo que os sectores máis anarquistas, os máis sociais e os máis organizados, como Embat ou algunhas asembleas de barrio, fomos capaces de impulsar a gran parte do movemento libertario ao proceso independentista. Pero hai moita xente, e respéctoo, que pense que ten que estar fóra, porque non vai pelexar por crear outro Estado.

Pondes en valor a autoorganización da cidadanía. Si queda un 10% para o futuro, non é pouco!

I. Moner: O cambio produciuse o 20 de setembro, cando a Garda Civil entrou na Conselleria de Economía e na sede da Cup, a xente uniuse ao traballo. Antes fun ás actividades de Empapelem [iniciativa cidadá para pegar os carteis “prohibidos” da campaña do si no referendo], presenteime a min mesmo “ola, son Iru, membro da asociación de veciños” e puxemos en marcha o CDR de Vallcarca porque viamos a posibilidade dunha autoorganización. O escenario de autoorganización que se deu nos días previos ao referendo, despois da folga xeral do 3 de outubro, pechouse de forma rotunda, ninguén os imaxinou previamente. Superaron as nosas posibilidades. Dous días antes do referendo as clases puxéronse de acordo nunha dirección na que a xente moi diferente: as asociacións de veciños, as asociacións de pais e nais das escolas, as direccións das escolas, os sindicatos de ensino, os movementos políticos diversos... puxéronse de acordo en que había que ocupar as escolas, que había que haber postos de vixilancia, que había que haber comida, que os médicos tiñan que atender... Todo isto foi unha organización da cidadanía e a moitas persoas quedóuselle gravado: todos demostramos que a organización da cidadanía pódeo todo cando queremos.

Cal é a súa lectura actual?

I. Moner: Que a rúa revolucionou a situación, que non estaba previsto que se celebrase realmente o referendo. Na práctica fixémolo posible grazas a unha forte organización popular, e iso non o esperaba nin o propio Goberno de Cataluña, nin o movemento soberanista. Iso é o que está a recoñecer ERC coa autocrítica que está a facer agora. Prevían accións máis simbólicas, manter o papel de voto ante os Mossos e os Policías Nacionais. Pero na práctica, o feito de que o referendo se fixese con tanto éxito levou ao process a un punto anterior a gran velocidade. O freo foi o movemento popular, que superou a situación.

A día de hoxe, todo o mundo está pendente do que ocorra nas eleccións do 21 de decembro. Si o resultado do referendo sorprendeunos, temos un mes para A21 para estar máis preparados. Dependendo do escenario que saia das eleccións, veremos como actuar.

Pero no Goberno, de ERC ao PDeCAT, están a dubidar no proceso da independencia, si non se está retrocedendo. E o Estado español está a sacar máis paparras. Todos os casos de corrupción en Madrid están a cubrirse co conflito que vive Cataluña.

Como estades os cidadáns que levastes a cabo fortes mobilizacións?

I. Moner: En parada. Mobilizarse continuamente trae fatiga. A última manifestación foi multitudinaria, pero a xente está cansa e é hora de estar máis unidos. Pero a xente segue vindo ás asembleas. Estamos a nos reorganizar, coñecéndonos mellor, aprendendo a organizarnos de forma horizontal, facendo clases prácticas de política e análise do momento nun tempo moi rápido e con xente que até hoxe non estivo en política... é xenial. O A21 darémolo todo, aínda que teñamos que ir coa pinza no nariz, para abortar o artigo 155 a través de votos e palabras. Pero despois empezará o máis bonito. Agora é o momento de reunir forzas, de organizarnos, de encher as caixas de resistencia, de prepararnos...

Desde o movemento libertario, como levades o tema das eleccións do 21 de decembro?

I. Moner: Vivimos a situación como cando deixaron de ilegalizar á esquerda Abertzale, moita xente foise a votar, aínda que tampouco entón se cría moito nese proxecto político desde o movemento libertario. O noso voto é máis contrario ao artigo 155 que a calquera proxecto político. Mundo

pero todos din que irán votar. E nos CDRs tampouco se fala a quen votar, fálase de que haberá que ir votar, de que se vai a chamar á cidadanía a vencer o artigo 155.

Deberían dirixir as súas forzas a facer fronte á represión?

I. Moner: Preparámonos para facer fronte á represión. O medio Crónica Global, que conta con fontes moi próximas á policía, aínda que non é fiable, está descodificando un posible ataque: di que os que cortaron o transporte na folga do 8 de novembro eran unha organización criminal, que era a táctica da guerra civil. Parece que se pode pensar que se trata da rede CDR e di que é a Xustiza Nacional a que ten que levar o caso... En Euskal Herria está a utilizarse o mesmo linguaxe que na década dos 90 e principios de 2000. Estamos a recoller diñeiro para facer fronte ás multas que nos poden chegar polo corte de transporte durante a folga

Preparando ao público. Con todo, a nosa loita ten máis carácter propositivo que defensivo.

É tempo, pois, de abordar un proceso constituínte?

I. Moner: Desde os CDRs estamos a preparar o proceso constituínte e os CDR con maior dinámica xa teñen a súa comisión de Proceso Constituínte.

Os puntos básicos deben articularse desde a base, desde a sociedade, desde o poder popular. Temos que reunir unha serie de reivindicacións sociais, e teriamos que impulsar que os partidos políticos asuman estas bases. Os CDRs serían espazos de debate, de traslado a barrios e pobos, para que a cidadanía, incluídas as persoas non soberanistas, senta implicada, aínda que só sexa para mellorar as súas condicións de vida. É o momento de revitalizar esta República e para iso é clave unir a sectores que non son soberanistas.

Tamén hai máis representación cidadá e institucións. Son os CDRs os espazos máis axeitados para traballar o proceso constituínte?

A. Llivin: Eu creo que si. Os cidadáns están organizados en ANC, Òmnium, CDR e partidos políticos. Eu non sei cal é a proposta institucional para organizar o proceso constituínte. Pero é un tema que está sobre a mesa na coordinadora dos CDRs de toda Cataluña. E ademais é unha forma de ampliar a base, que a xente vexa que é unha ferramenta útil para cambiar a súa vida, para responder ás súas necesidades.

I. Moner: Desde o Triángulo Goberno-ANC-Òmnium levan moito tempo traballando no proceso constituínte, a pesar de que as condicións nas que nos movemos lévano todo con gran discreción. Sabemos que algunhas formulacións están bastante adiantados. Todos os axentes independentistas imos xuntos no proceso da independencia, pero é posible que non estean tan de acordo na proposta popular. E iso non é malo. É unha crítica que podemos facer á tripla ANC-Goberna-Òmnium, que si nós traballamos a nosa acúsannos de que estamos a romper a unidade, pero que cando eles traballan a súa non pasa nada. Eles son socialdemócratas e nós temos outra proposta. Nós non estamos a romper os ósos para que logo a República de Cataluña sexa como a República de Francia ou o Estado español.

Están dispostos os partidos a entrar nesta formulación e a asumir as bases que traballaron os cidadáns?

A. Llivin: A CUP si. Espero que sexa unha ferramenta útil cando chegue o momento decisivo.

I. Moner: Iso está nas nosas mans. Temos que traballar un argumento denso, sen lagoas, debemos facer propostas realistas, temos que saber explicar na linguaxe da rúa, e temos que conseguir que os partidos que están a sacar adiante todo este proceso (ERC e CIU de outrora) non nos pechen as portas, porque si é así, teremos que pasar á confrontación.