Na súa primeira rolda de prensa ante as cámaras de todo o mundo, Puigdemont dixo algo que pasou bastante desapercibido: Os datos de represión do Estado que posuía o Goberno catalán déronlle a preferencia de ir ao estranxeiro. Que datos tiña entre mans o presidente?

"Despois de que Puigdemont refuxiouse en Bruxelas, varios xornalistas están a rirse e relativizando as violencias do Estado. Por que non dicides a verdade? Por que non explicades aos vosos lectores que Mariano Rajoy quería decretar o artigo 116, sacar o exército e atacar á xente?”. O xornalista Jesús Rodríguez, dA Recta, informou de que unha ducia de xornalistas que traballan para os medios españois contaban “con moitos detalles” a súa intención de aplicar a lexislación de excepción.

Na mesma dirección vai o escritor e analista político Jordi Graupera nO Nacional: "Tanto o presidente como o Goberno estudaron si poderían soportar a presenza de mortos. Si a Generalitat aplicaba a Lei de Transición e facía unha república efectiva, mentres que o poder real das forzas de orde pública era o único camiño inmediato, como en Lituania, que a xente defendese as institucións. A única dúbida era como dispararía o Estado, con balas de metal ou de goma, ou como deixarían libre aos neonazis”. Fronte a iso, optouse pola xogada belga: evitar esa represión, dificultar a xogada de Lamela e levar o conflito ao nariz.

A parte débil, o encarceramento dos representantes públicos elixidos para levar a cabo o mandato dos cidadáns e a progresiva perda do control das institucións catalás. Estes días, os primeiros tecnócratas que chegaron desde Madrid a “xestionar” a Generalitat demostraron que o castelán nunca se impuxo en ningún lugar, como dixo no seu día o Rei de España en Gernika. A primeira medida que adoptaron é que os documentos internos da Generalitat redactaranse na lingua de Cervantes.

Aínda que moitos insisten en que nunca pensarían que a clase política catalá estaría disposta a chegar a esta situación, mostra diso é a vontade negociadora de Urkullu?, as políticas de oficina das últimas semanas recibiron críticas por parte do independentismo que estivo mobilizando na rúa. Tras a proclamación de numerosos sectores, esixíanse uns pasos reais para iniciar a construción da república: simbólicos (quitarlles as bandeiras españolas), lexisladores (convocando ao Parlamento e aprobando os decretos que xa tiñan preparados para declarar ilegal o artigo 155 de España ou publicar a Declaración de Independencia no boletín oficial) e executivos (devolver a todos ás súas oficinas). Con todo, a paulatina perda do control dos Mossos fai cada vez máis difícil dar este paso, polo menos até as próximas eleccións.

Eleccións si, pero para que?

A rápida convocatoria das urnas tras o golpe de estado de Rajoy co artigo 155 en Cataluña foi un movemento rigoroso. Rigoroso, pero cheo de perigos. O independentismo que quere construír unha república era unha oportunidade para boicotear estas eleccións e controlar e desmontar a Generalitat para o catro anos. Pero non vai ocorrer así, porque os partidos independentistas, a maioría dos sufrimentos do corazón, decidiron seguir co reto dos votos. O obxectivo: Golpear ao Estado na cara, buscando que o independentismo saia reforzado das urnas. Superando o argumento de que o “referendo é ilegal” que tanto tiveron que escoitar, o estado púxolles encima da mesa a posibilidade de celebrar un terceiro, e último? Cando estas “eleccións autonómicas” expóñanse en Cataluña como plebiscitarios, que vai facer o Estado para gañar?

A pesar da difícil situación, é posible que o independentismo siga ampliando a súa base. A elección dos cidadáns ante a loita entre David e Goliath, a división en Podem e o aumento da participación que o estado de excepción vai levar a cabo, están por ver que influencia teñen nos resultados. A verdade é que ao independentismo viríalle ben que se puidese contar máis dos que votaron si no referendo do 1 de outubro. Tamén contar o número de negativas. “Un referendo ilegal pode acabar sendo legal”, di preocupado Mayor Oreja, do PP. As continuas preguntas que Puigdemont lanza ao Estado español e á Unión Europea fan comprender as previsións que están a facer os partidos republicanos: “Nós imos respectar os resultados e vós?”.

“Si tras as eleccións saíse un goberno independentista aplicariamos de novo o artigo 155”, afirmou a vicepresidenta do Senado. A pesar das ameazas, despois de sete anos de deixamento, despois de ter que responder a todo “non se pode”, o Estado español ha entrado finalmente na batalla política. A carta do medo é forte e o pp sábeo usar ben. No Estado, ademais de contentar ao seu electorado de dereitas, busca desmovilizar e desanimar as bases golpeando ao seu adversario. Unha estratexia dolorosa, como todo o que estivo en calquera movemento político sábeo. Ademais, como agasallo, os membros do pp converteron o artigo da Constitución nun instrumento para ameazar a calquera que saia da súa liña política. O Goberno de Cataluña, a CAV, Navarra ou Castela-A Mancha. O 155 será o novo xoguete do Réxime do 78?

España terá nas súas mans a carta da violencia e témese que poida seguir coas detencións no País Vasco. Este Estado non ten complexos para acceder a calquera persoa que lle conveña por intereses políticos, se non pregunte ás vítimas da teoría de “todo é ETA”.

Por tanto, o independentismo enfróntase a un gran reto e a moitas preguntas: as eleccións si, de acordo, pero para que? As eleccións poden ser unha vía para fortalecelas, pero son as eleccións unha ferramenta para facer algo que até agora non se puido facer? Como empezar a construír a República catalá? Para buscar o control do territorio e negociar outras cousas, como facer que a situación sexa insosteible para o Estado español? A rúa ten moito que dicir.