Como defines a fealdad?

O insulto está no centro da definición. É construída e utilízase como ferramenta de discriminación. Clasificando a unha persoa como fea nos resulta máis fácil facela mal. A fealdad é un edificio politicamente utilizado. A súa análise desde a perspectiva de xénero é claro.

Coa caza de bruxas, por exemplo.

Detrás deste calificador escóndese a independencia da muller. Vivían sós, eran bastante independentes. Tiñan coñecementos sobre herbas medicinais. Como a sabedoría rima co poder, para limitar esa conexión de poder de coñecemento, discrimináronse e enviaron ao lume. Organizouse o medicamento roubando sabedoría. Produciuse a usurpación do poder para representar á muller sen dimensións intelectuais. É un dos maiores feminicidios que se produciu, xa que agrediron ás mulleres, que non desempeñaban o papel de dominadas.

Non foron os únicos definidos como feos.

Con Mutxurg sucedeu o mesmo. Por que? Aquel status non se aceptaba. No século XIX, coa expresión Bas-bleu, tamén coas mulleres con letras. Porque escribían. E tamén con quen tiñan unha sexualidade “desviada”, non eran mulleres na súa totalidade.

O calificador tamén se vincula ás feministas.

A fealdad adoita unirse á muller que reflexiona. Considéranse feos todos aqueles que se sublevan. A lema “Sei guapa e cala” é que o que fala é feo. O belo non se funde co intelixente. Hoxe en día non sente tan rápido, pero a idea está aí. É significativo con Femen. Non son tomados en serio e en parte é polo seu aspecto.

Hai tempo que se dá esta tendencia?

Na antiga Grecia, a inferioridade da muller asociábase xa a unha debilidade fisiolóxica. Segundo Hipócrates, a muller é fría e húmida, xa sexa durante o embarazo ou o mes, é vista coma se estivese sempre enferma. En realidade, non pode facer uso das súas facultades intelectuais nin, sobre todo, morais. Kalos Kagathos é a beleza verdadeira, física, intelectual e moralmente bela. A muller ten unha beleza superficial. Pandora é moi bonita pero segue o texto de Hesiodo, Hermes ponlle o corazón dun can. A muller únese á materia, o home ao espírito. Os textos de Aristóteles din que a materia é informe e que o home lle dá forma. En solitario, a muller é pobre. Isto ten moito que ver coa historia das mentalidades.

Como era esta conexión na Idade Media?

“O corpo fermoso da muller non esconde máis que corrupción”, di o cura de Cluny. A crenza da Antigüedad chegou á conclusión de que “Eva” é unha persoa que está na base do pecado, que ten fealdad moral.

E hoxe?

Conseguimos os dereitos no século XX. As mulleres escribimos historia e reflexionamos sobre a nosa. Xa non estamos máis na sombra do pai ou do marido. Con todo, non é simple e non podemos xeneralizar. A partir de principios do século XX estendeuse un elemento importante: o espello. Até entón só o tiñan os ricos e os barbeiros.

Obxecto de gran importancia.

Paradoxalmente, a muller, a pesar de ter dereitos, atópase hoxe en día baixo a aparencia. É considerado responsable do seu aspecto. É un gran cambio. Fatima Mernissi di que estamos nunha ditadura sen ditador. Tras séculos de fealdad, a presión de ser cada vez máis fermosa está aí. A fealdad está declarada guerra. Doutra banda, a beleza feminina adóitase asociar á muller branca. David Le Breton di que a muller é “en continua dirección”. Moito máis que os homes, a pesar de que tamén eles están cada vez máis presionados.

A vellez rimea coa fealdad.

A beleza adoita ir unida á moza. Nos vellos tempos, despois da menopausa, a muller non servía para nada. En moitos escritos obsérvase que a anciá non debe ter sexualidade. En poucas películas de hoxe en día aparece unha anciá sexualmente feliz. De novo, para os homes non ocorre o mesmo.

A presión sente desde pequena.

Jean-François Mathieu di que unha nena aos 7 anos xa está en crises co seu aspecto. Refírome á ninfoplastia e coñezo a uns rapaces que están en desacordo co seu corpo, o seu sexo, é dicir, o seu aspecto. Rompendo o tabú, Claude Olievenstein solicita estatísticas sobre suicidios relacionados coa fealdad, sobre aqueles que se suicidaron porque se lles dixo que son feos ou porque non cumpren os criterios de beleza.

Como podemos conseguir que nos queiramos neste ambiente?

Non é unha pregunta fácil. As mulleres temos que seguir tomando a palabra, debemos rexeitar a presión. A beleza invádenos moito tempo e temos menos tempo para dedicar a outros camiños para ser felices. Esgótanos e pode ter consecuencias terribles. Ao final, é unha loita sen fin, porque estar vivo é envellecer.