Si empezamos a pensar nas películas que máis medo nos crearon nas nosas vidas, seguro que o noso cerebro retrocederá entre 20 e 30 ou 40 anos. Que pasou entón polo camiño? Creamos unha inmunidade ao medo ou nos quixeron vender outra cousa?

O medo foi un concepto que se foi transformando co paso dos anos e, sobre todo, en función do contexto desa época concreta. Godzilla, por exemplo, foi unha imaxe creada polo medo a un ataque nuclear na época da Guerra Fría. Ao principio foron monstros, espíritos e exorcismos nos anos 70, slasher e asasinos en serie nos anos 80, etc. O xénero estaba na man do que ocorría no mundo, o medo á sociedade materializábase, en definitiva, como unha ficción. Pero nesa necesidade de vendelos, comezaron as campañas de promoción.

Volvendo a 2017, e para seguir con exemplos concretos, as tres películas que máis ruído xeraron este ano neste campo poderían ser Get out, It Comes at Night e IT. Persoalmente, tiven a mesma sensación co tres. Películas interesantes, algunhas excelentes, pero a parte do medo bastante débil. Iso si, a mesma estratexia que se utilizou para vender todas elas: “A película máis terrorífica do ano”. Moitos din que a culpa é que estamos a perder a nosa capacidade para a sorpresa. Nun mundo no que cada vez consumimos máis e máis rapidamente contidos audiovisuais, sobre todo porque cada segundo tragamos todo tipo de imaxes violentas. Poucas cousas producen hoxe en día asombro e moito menos medo, por suposto. Pero eu creo que hai outro aspecto que ten a culpa máis grande: as campañas de mercadotecnia.

En primeiro lugar, os trucos que utilizan para promocionar as películas parécenme estafadores. Cando o director de cine Shyamalan estreou The Village e Lady In the water, miles de espectadores marcháronse das salas de cine no medio dunha gran cólera. Pero a culpa non foi da directora, senón da ausencia total dos monstros e os sustos que lles prometeron nos trailers. Esa frustración, por exemplo, a que moitos sentiron o ano pasado co xenial The Witch. É moi fácil crear un teaser tramposo ou deseñar carteis rechamantes para atraer á xente, pero despois que? A longo prazo é algo que se desfai. Si non se venden “bágoas” para vender películas de xénero dramático, por que con terror si hai sustos?

E doutra banda, o efectismo no mercurio. Entre os creadores dos últimos anos está a producirse unha mala tendencia. A IT deste ano é algo que se ve moi claro na película. En momentos de máxima tensión, introducen un son moi forte seguido dun corte brusco. Atención ao espectador! aos dous segundos vén un susto”, adianta, sobe o volume 100% e pun! Era terrible. O que conseguen é que saltemos do banco, pero o que sentimos non é máis que un terror artificial manipulado. Estes golpes asústannos, provocan un pequeno pánico, pero non sentimos medo, nin moito menos.

De todos os xeitos, gustaríame mencionar a película The Blair witch project para terminar cun pensamento positivo. No ámbito da mercadotecnia, pode ser o mellor modelo para ver como facer as cousas. O sitio web www.blairwitch.com non se refería á película ou foi creado para promocionala, por exemplo. E aí está a gran diferenza do que se fai coas películas de terror de Hollywood de hoxe en día: a web, nese caso, formaba parte da película. A narración abandonou a pantalla da sala de cine e soubo rodear ao espectador, converténdose en vítima dunha inmersión cómplice, antes de entrar na sala, pero sobre todo ao saír. O medo saía co espectador e prolongábase toda a semana no cerebro. Cun investimento económico mínima, todo o mundo logrou falar desta película. Ofrecían o que vendían, gustábanlle ou non, crían ou non. Pensemos ademais na proeza que tivo, xa que en 1999 plataformas como Facebook, Twitter e YouTube non existían.

Por tanto, evidentemente, si non se eliminan estas tendencias negativas e non se crean campañas honestas que coincidan co que imos ver, creo que a longo prazo, están a matarse con películas de terror.