Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

Os navarros de ingratitud

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

A terceira edición do Festival de Música Contemporánea de Navarra celebrouse no mes de setembro. Recordo que en relación á presentación da primeira ou, si non, así o lembro eu, o compositor e crítico musical Mikel Chamizo sacou un tuit denunciando o seguinte (5 de agosto de 2015): “Asociación Vasca de X: sempre hai moitos navarros. Asociación Navarra de X: só navarros”. Vino, aínda que non o lembraba, e contestei: “A solución pode ser a creación de Euskotarren Nafar Elkartea”. Con todo, o feito de non esquecer a queixa de Chamizo denota que me tocou e que me fixo pensar desde entón. Pódense argumentar razóns sociopolíticas, pódese dicir que as asociacións ou institucións navarras denúncianse a si mesmas como subconjuntos, cunha especie de subordinación; en Navarra tamén se pode falar da escaseza e persecución da vasquidad para necesitar apoio externo (ou, como cada unha vive a súa pertenza, non tan alleo). Todas elas non privan da inxustiza do desequilibrio denunciado por Mikel Chamizo, nin do interesado en moitos dos casos.

Vivimos comodamente tendo en conta onde moitos navarros nos ían a dar eco, sen preocuparnos por ampliar e alimentar as nosas propias redes; e nas que tivemos (e nestes dous últimos anos o vento soprounos) debemos reflexionar sobre se estamos a xogar con reciprocidad.

Vivimos comodamente aos escritores navarros que traballamos en eúscaro, a pesar de que as nosas institucións públicas e as nosas empresas débiles non pagaron premios, bolsas, bolsas de viaxe, etc., porque, si tocounos ou non, recibíronnos as institucións literarias da CAPV, durante o período de tempo que durou o campo. O abandono de Navarra deixou en mans doutros a responsabilidade de xulgar a calidade das letras do país. O recoñecemento a escritores navarros chegou, por exemplo, de premios como os Premios Euskadi de literatura. O ano pasado, por exemplo, un poeta pamplonés gañou, cunha novela, o Premio Euskadi de Literatura na modalidade de eúscaro que concede o Departamento de Cultura do Goberno Vasco. Non foi o único navarro que recibiu o Premio Euskadi 2016. A obra Ulises de James Joyce, traducida polo navarro Xabier Olarra na editorial Igela, con sede en Pamplona, obtivo a modalidade de tradución de devandito premio. Na categoría de ensaio en castelán, o premio recaeu en Fernando Mikelarena, de Bera.

Parece claro que o labor de legitimación e prestixio da literatura navarra ha chegado da man de institucións alleas a Navarra. Si o novo Goberno (tal e como prometeu recentemente Javier Esparza, en 2019, cando el chega á presidencia, antes de botar ao lixo todos os avances en favor do eúscaro) quixese intervir, digamos, convocando premios, bolsas ou bolsas de viaxe (para exportar a cultura vasca), e sacando todo ese traballo dunha postura cómoda para que outro o faga, teriamos que inventar algún mecanismo para agradecer a hospitalidade destes anos. Non sería mala idea empezar co financiamento común unha especie de confederación do que ten que ver coa cultura vasca, unha institución común. Si non é por aí, as asociacións, e si acabamos duplicados, coa posibilidade de pescar nun ou outro, non o sexamos só os navarros. Lembremos como (como todos vimos algún caso), incluso os creadores navarristas navarros do castelán, mesmo nunha antoloxía/catálogo/exposición, ou cando a CAPV puxo diñeiro/infraestrutura, resígnase e non fai chasquidos (coma se a situación fose contraria).

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Interésache pola canle: Iritzia
Hezkuntzaren merkantilizazioa eta noraezaren aurrean, HezkuntzArtea sortu da!

Ez dakit nondik hasi, egia esan. Ordezkoa naizen heinean –irakaskuntzan ikasturte gutxi batzuk daramatzat lanean– eskola ugari ezagutu ditut Nafarroa, Bizkai eta Araban zehar. Lankide izan ditudan irakasleekin euskal eskolak dituen gabezien inguruan hitz egiten... [+]


EAEko Osasun Saila mediku euskaldun bila

Alberto Martinez Eusko Jaurlaritzako Osasun sailburuak argi dio: ez ditu mediku euskaldunak aurkitzen, eta euskarazko osasun arreta ezin da bermatu mediku egoiliar (formazioan dauden espezialista) gehienak kanpotarrak direlako. Mediku euskaldunak bilatzea perretxikotan joatea... [+]


Zilbor-hestea

Gogo eta gorputzaren zilbor-hesteak: bi kate. Bi kate, biak ebaki beharrezkoak: bat gorputzaren bizitzeko, bestea gogoaren askatzeko”. Hala dio Mikel Laboaren kantak; hala izan da belaunaldiz belaunaldi, egun arte.

Gogoan dut nire gurasoak askotan joaten zirela... [+]


Iruña-Veleia: epaiketatik bost urtera

Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.

11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]


Superwoman

MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]


2025-03-07 | Laia Alduntzin
Hezkuntza gotorleku

Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]


2025-03-06 | Haizea Isasa
Kasu, ez gitxu lo!

“Kasu, ez gitxu lo!”. Gure denbora eta manerekin baina heldu gira.

Azaroaren 25ean Baionako elgarretaratzera joan ez joan eta autoak nola partekatu pentsatzetik (joan-jina bi oren), bat-batean Lartzabalen elgarretaratze bat antolatu genuen, eta 47 emazte bildu!... [+]


Feminista sindikalista ala sindikalista feminista

Nahiz eta Nazio Batuen Erakundeak (NBE) 1977an nazioarteko egun bat bezala deklaratu zuen eta haren jatorriaren hipotesi ezberdinak diren, Martxoaren 8aren iturria berez emazte langileen mugimenduari lotua da.


2025-03-05 | Gorka Menendez
Ordezkapen Handia

Aurrekoan, ustezko ezkertiar bati entzun nion esaten Euskal Herrian dagoeneko populazioaren %20 atzerritarra zela. Eta horrek euskal nortasuna, hizkuntza eta kultura arriskuan jartzen zituela. Azpimarratzen zuen migrazio masifikatua zela arazoa, masifikazioak zailtzen baitu... [+]


2025-03-05 | Itxaro Borda
Espantuka

Ez dut beti ulertzen nola aritzen ahal diren lur planeta honetako zati okitu, zuri, gizakoi eta kapitalistako aho zabal mediatikoak, beraiena, hots, gurea, zibilizazioa dela espantuka. Berriak irakurtzen baldin baditugu, alta, aise ohartuko gara, jendetasuna baino, barbaria dela... [+]


C2ko ikasleei eskerrak

Administrazioko hainbat gai, LGTBI+ kolektiboko kideen beharrizanak, segurtasun subjektiboa, klima aldaketa, gentrifikazioa, ikus-entzunezkoak erabiltzeko modu berriak, audientzia-datuak jasotzeko moduak, dislexia, ikuspegi pedagogiko aktibo eta irisgarriak, literatur... [+]


Elebitasunaren tranpa

Auzitan jar ez daitekeen baieztapen orokor eta eztabaidaezinaren gisan saldu digute hizkuntzak jakitea printzipioz ona dela, baina baditu bere "ñabardurak", edo esanahi ezkutuagokoak. Hemengo ustezko elebitasun kontzeptuaren azpian dagoen baina kamuflatzen den... [+]


2025-03-05 | Karmelo Landa
Gure esku dagoena

Otzandu egin gara, katalanak eta euskaldunok, ekaitzaren ondoren. Saiatu ginen, bai; sendo ekin genion, eta gogor kolpatu gaituzte; ezin izan genien gure helburu zuzen, ezinbesteko, sakratuei eutsi. Eta porrotaren mingostasuna dastatu dugu, eta bigundu egin gara irabazleen... [+]


Teknologia
Hildakoen txatbotak

Iragana ulertzen saiatzen eta etorkizuna bideratzen, oraina joaten zaigu zenbaiti. Nire proiektuetako bat (hasi baina landu ez dudana oraindik) dudan zuhaitz genealogikoa egitea da. Horretan lagunduko didan liburutxo bat ere erosi nuen. Baina, hain da handia lana, liburutxoa... [+]


Eguneraketa berriak daude