As casetas de Dabadaba están cheos de fanzines, cómics e casetes de todas as clases. A Guillotina Festa, o encontro de autoedición de Donostia-San Sebastián, prolongarase até o mediodía do domingo, 11 de xuño, e até o anoitecer. A xente está a saltar de mesa en mesa. Algúns, querendo dar a volta á bebedeira da véspera, beberon un batido de vainilla e outros, máis contentos, levaron o marianito. Un panorama inmellorable para o directo de Oki Moki, xa que os dous membros do grupo sempre tiveron unha estreita relación co mundo da autoedición e mesmo Paula Estévez é unha das organizadoras do festival. Sobre as 13.30 horas, subiron ao escenario tras a actuación de Néboa Fascista en Bilbao, e han desmenuzado o disco en pouco máis de corenta minutos, incluíndo algunha peza nova. Catro días antes, estas preguntas foron contestadas sentados na terraza da mesma sala.

Comezastes a dar concertos en febreiro, e desde entón tocastes moito. Con que sensacións andas?

Custounos atopar o son axeitado. Temos as baterías gravadas nun pedal, e é moi diferente o que ouves nun escenario ou nun local de ensaio. O son dos dous ou tres primeiros concertos foi bastante desastre. Queriamos buscar ese punto sucio, pero pasamos: as baterías, ao amplificarse, emitían un son lixeiramente caótico. Así que volvemos gravar, máis limpos, e despois estamos máis cómodos.

Rexeitan coller unha batería?

Non o descartamos. Con todo, temos un espírito práctico. En Francia hai moitos grupos deste tipo: dous instrumentos co equipo vocal integrado nos altofalantes. Adáptanse á zona, poden tocar en calquera lugar onde haxa un enchufe: na esquina da porta, nun lado do escenario, na esquina da rúa… iso gústanos.

Teño a sensación de que a noticia de Oki Moki foise estendendo sobre todo na fala da xente. É dicir, que non fixestes grandes promocións.

Non especialmente, pero moito máis do que fixemos até agora noutros proxectos. Facer unha conta en Facebook, subir fotos de cando en vez… iso é un gran traballo de promoción para nós. É certo, con todo, que nos chegaron concertos, entrevistas e artigos sen buscar. Compráronnos unhas cancións por Bandcamp desde Estados Unidos, e iso é xenial. Saber que hai unha persoa que flipa co que ti fas no outro extremo do mundo é unha satisfacción e dáche motivos para seguir traballando.

E que feedback recibistes por parte da audiencia?

Nos poucos concertos que tocamos recibimos un bo feedback. Parece que ese formato dúo de Oki Moki axudounos a chegar á xente, e que son cancións feitas con espírito dos días de verán. O outro día un afeccionado ás zapatillas díxonos que ouvira o casete dez veces. Escoitamos a xente que non esperabamos. Saben de que mundo vimos, e por iso escoitan as nosas cancións sen prexuízos.

Como creades as cancións?

Normalmente, primeiro sacamos unha melodía e gravámola co móbil. Tirando deste fragmento, aos poucos imos completando a canción, deixando a letra para o final. Cando tes claro que son buscar ou onde tocar, todo é máis fácil. Temos o estilo moi definido, os dous sabemos o que queremos.

Non hai perigo de caer no confort se todo está tan acoutado?

Si fósemos un grupo diferente, máis experimental ou máis, podería ser negativo ter o estilo tan definido. Saír do confort enriqueceríanos, porque cada canción sería unha aventura. A miúdo é moi interesante saber onde empezas a crear algo e onde acabas. Pola contra, esta é unha boa fórmula para o concepto de grupo que temos. No proceso de creación temos menos sorpresas, pero todo é máis fácil. A nosa é unha música honesta e sen grandes pretensións.

Máis aló da música, nótase esa afinidade. Ambos son deseñadores gráficos, ambos veñen do mundo da autogestión…

Si, vimos do mesmo mundo e ao crealo temos gustos moi similares. Iso non quere dicir que non teñamos conflitos, pero en xeral somos os dous tranquilos, fáciles de levar e flexibles.

En que tivestes conflitos?

Por exemplo, ao decidir canto nos mostramos nos videoclips. Nós sempre estivemos nese mundo de atrás, organizando concertos, fóra do público xeral, sempre nun segundo plano… e ensinar moito nos dá un punto de vertixe. Agora, con todo, as tensións orixináronse ao facer un vídeo, xa que un pode querer publicar sen ter en conta os planos das caras e o outro prefire ocultar as caras polo si ou polo non. Pero todo vai ben. Oki Moki é un proxecto persoal de ambos, creado en casa e gravado en casa. Tamén fixemos vídeos entre os dous, polo que é lóxico que nolos expliquemos. A figura da persoa vai á vez que a do grupo. Ademais, para nós o éxito non está relacionado coa fama, nin coas vendas, nin co diñeiro. Relacionamos a música co coñecemento da xente, co durmir en casas de descoñecidos… Así, quizá pareza unha grandeza, pero moitas veces sentimos –(Aritzek) Xente estraña nunha xira por Francia, por exemplo – que aínda hai esperanza na humanidade, que non todo está perdido: a xente coidounos moitísimo. Iso énchenos, e non vender pilas de casetes, saír en revistas como esta, ou recibir “gústame” en Facebook.

Os videoclips teñen unha gran coherencia estética. As imaxes casan moi ben coa música.

Nos últimos anos deixaramos os audiovisuais e tiñamos moitas ganas de probalos. Parécennos cancións moi visuais. Gravámolos no verán e recollen ese alegre humor estival. Se fose un estilo máis escuro cara a dentro, sería máis difícil levalo ao vídeo. Gústanos moito o post-punk, fixemos algunhas cancións dese ton ao principio, pero ao final cambiamos de ton. En Estados Unidos son moitos os grupos que teñen ese sabor.

Véñenme á cabeza as guitarras de Minor Threat e as melodías de Cloud Nothings a medida que as ouvides.

Si, en Estados Unidos hai unha chea de grupos que a pesar de ser do mundo punk han acabado facendo algo máis poético, unha música moi alegre e melódica. En Euskal Herria non coñecemos nada diso. Hai algúns que fan garaxe-pop, pero non veñen do mundo punk. Aquí viven o pop e o punk en dous extremos: se metes unha pequena melodía no mundo do punk, salguen os prexuízos de sempre; e, en cambio, os grupos do mundo do pop sempre buscaron o éxito, tiveron ese aire comercial, lonxe da escena subterránea. Nós, en cambio, vimos do ambiente do gaztetxe e quixemos facer algo melódico e alegre, pero mantendo esa actitude underground. Na zona dA Florida hai ese espírito: coller unha guitarra acústica e dous fragmentos de percusión, entrar nun garaxe e facer unhas festas incribles, tirando a todo o mundo pola cabeza. Estivemos nun festival así: envolvidos en xente de nerd, cantando todos tolos. E pensabamos: “Máis punky que isto!”. Por suposto, musicalmente non era o punk macho de aquí. Xusto o contrario. Era moito máis melódico e alegre, e aínda que tiña letras políticas, contaxiaba a alegría de vivir, en lugar dun nihilismo autodestructivo.

É certo que a actitude á que vostedes aluden non se estendeu moito nas proximidades –quizais poderían citarse os Jotakie ou os M–. Por que pode ser iso?

En Euskal Herria pasamos da mañá á noite dos cantautores de Ez Dok Amairu a RRV. É certo que hai grupos, como Zarama ou Hertzainak, que de cando en vez se achegaban ao pope. Pero foi sobre todo o rolo nihilista de RIP, Eskorbuto, etc. o que entrou con máis forza, e si falamos de popa, os grupos que se nos ocorren son como A Orella de Van Gogh.

Que grupos da vosa contorna sentides máis próximos?

Musicalmente, ninguén. Desde o punto de vista postural podemos citar aos grupos que estiveron no noso local: Petra ou Roma. Ou Bilboko Killerkume. No gaztetxe de Getaria sempre tentamos programar aos músicos que apostan un pouco máis ou menos arriscadamente, e en Bilbao os dous do Killerkum están a organizar concertos nesa liña. Ademais, levámonos moi ben con Vulk e Sofa, entre outros.

Por que sacastes o casete?

Hoxe en día a música escóitase a través da plataforma online, o CD tamén quedou obsoleto… Nós empezamos a escoitar música no casete. De mozo compartiamos casetes por correo con xente descoñecida. Máis tarde, creamos o selo Kriston Zinak e publicamos pequenas edicións de 50-100 copias con gravacións de varias persoas que ensaiaban no local. En definitiva, o casete é un formato analóxico, de longo percorrido, unha das formas de conxelar fisicamente o teu traballo para sempre. Ten ese aire de coleccionista e ademais é barato.

Tamén creastes o selo Paulini Records. Con que intención?

Adoitamos levar aos concertos unha pequena maleta con fanzines, cintas, etc. e queremos publicar o material que creamos a partir de agora coa tapa Paulini Records. Cos recursos actuais é moi fácil ser músico, videotor, produtor… O mundo da música trap é o exemplo máis claro: a xente ve catro tutoriales de Youtube e é capaz de facer grandes videoclips.

Entón, son bos tempos para o movemento Do it yourself?

O domingo [refírese ao 11 de xuño] organizamos aquí a Guillotina Festa, en Dabadaba, e dámosnos/dámonos conta de que cada vez hai máis xente que se anima a autoeditar fanzines ou a súa música. Pero, doutra banda, a conta tamén ten un punto de moda. De súpeto atopas a alguén que fixo un único fanzine pedindo axudas para iso. Ou xente cun estilo de vida moi alto no mundo da autoedición. Ou pasas polo Kursaal e ves que organizaron un mercado desa clase. As institucións tamén fixeron súa esa tendencia a manter pequenos detalles nos actos… Son bos tempos en canto a recursos para Do it yourself, pero tamén hai unha tendencia a baleirar o movemento de significado e a quedar co superficial.