En 2006 ocorréuseche fusionar a psicoloxía e a arte. Como xurdiu a idea?

Desde hai tempo sentía curiosidade por coñecer os obxectivos que se podían conseguir axuntando psicoloxía e teatro. Acababa de terminar os meus estudos de psicoloxía e, mentres estudaba teatro, deime conta de que as miñas actividades no mundo do teatro afectar as emocións interiores. Sen darme conta, comecei a traballar coa representación cousas que tamén se podían traballar a través da psicoloxía. Así que decidín que sería útil darlle forma a esta experiencia e pór en marcha o proxecto Escenaris Especials.

Baseáchesche nalgún proxecto de referencia para emprender ese camiño?

A arte foi moi traballado pola terapia. Por exemplo, o psicodrama de Jacob Levy Moreno é un dos referentes. Tamén compaxinaba a psicoloxía co teatro, pero seleccionaba mediante o teatro aos membros interesados en traballar os problemas psicolóxicos para representar e traballar os seus problemas.

En que difire Escenaris Especials?

A nosa non é unha terapia. A nós interésanos, por exemplo, que os alumnos que loitan contra a drogadicción fagan unha obra de teatro sobre este tema; quizais eles queiran falar da morte, ou de sexo, ou de calquera outro tema. Por tanto, nese sentido, os temas son máis abertos, porque o que fai o estigma é que as persoas con autismo ou enfermidade mental só falen diso, e iso é a marxinación.

O teatro como tal é terapéutico?

Sen dúbida, e niso baseámonos. É dicir, facer teatro é positivo para todos. O teatro é un espazo de liberdade para dicir e facer o que queiramos sen filtros. É un recurso, o que pasa é que este colectivo está especialmente afeito a non ter espazo de liberdade. Bo, nós non facemos terapia, pero se é terapéutica, sei.

Estades a celebrar o décimo aniversario. Satisfeito cos resultados?

Nos últimos meses organizamos varias actividades, pero a máis especial foi a última: a gala de aniversario. Estamos moi contentos co resultado. Foi unha entrega de premios moi emocionante. As 54 obras que realizamos neste dez anos mencionámolas no acto e, en parte, foi unha escusa para facer un repaso de todo o percorrido.

Como afecto aos vosos alumnos o recoñecemento a través dunha entrega de premios?

Tendo en conta que organizamos unha gala a nivel de Hollywood, os alumnos viviron con moita ilusión. Viñeron actores coñecidos e tivemos a oportunidade de facer unha reivindicación. Neste tipo de galas, normalmente as persoas con enfermidade mental son invisibles.

Empezaches só. Quen compoñen actualmente o equipo de traballo?

Agora temos 120 alumnos e o equipo ampliouse. Marta Igrexas é psicóloga e directora de teatro, como eu. Ana do Barrio é a encargada da área de produción, e unha vez que creamos o espectáculo, máis xente participa na realización de tarefas técnicas, escenográficas e de deseño.

Como conseguides o financiamento?

Para empezar, as dez fundacións ás que lles ofrecemos representacións teatrais pagan unha cota anual. Ademais, recibimos subvencións do Concello de Banyoles, A Caixa, Escola de Psicólogos e outras asociacións. O noso reto é seguir buscando financiamento para que a economía non sexa un problema para involucrar a calquera no proxecto.

Cal é o perfil do alumnado que participa no mesmo?

Os perfís son moi variados: adultos con discapacidade, con enfermidade mental, con autismo, nenos con deficiencias neuromotoras e persoas en loita contra as adiccións, entre outros.

E cal é a súa necesidade máis importante?

Necesitan de iniciativas que promovan a súa liberdade. Pero esta necesidade é xenérica, non só para os que sofren a marxinación, senón para a sociedade en xeral. Cando somos nenos non hai ningún problema cos espazos para xogar libremente, pero cando nos facemos maiores eses espazos desaparecen por completo. E son fundamentais para a saúde mental. Se valorásemos a diferenza, a cultura enriqueceríase enormemente, e a arte é un excelente recurso para iso.

É difícil levantar un proxecto que aúna arte e terapia?

A situación mellorou moito nestes dez anos, pero temos moito traballo por diante. É difícil facer entender á sociedade e ás institucións que os proxectos que conxugan psicoloxía e arte son imprescindibles. Estamos a facer un gran traballo e a xente non se dá conta. Non hai responsabilidade e a loita é continua.