Pódese dicir que a sociedade quere renunciar á práctica omnipresiva dos aparellos políticos e que fuxiu dese modelo de sociedade. Necesitaba ver algunha vez o vómito que seguiu á indigestión. Si a revolución púxose en marcha, si fíxose na dirección correcta, si levounos ao destino axeitado, si este é o castigo que se merece.

Aproveitando o bufido, as bases dos partidos, os restos de militantes que sobrevivimos, están a dar moitas malleiras ás direccións e ás súas historias. Crese que se instalaron no exceso, na rutina corrupta e na máis endogámica acritude, e que si non se axitan por aí, é pola crenza de que a política terá festa.

As bases dos partidos –os restos de militantes que sobrevivimos– están a dar grandes malleiras ás direccións e ás súas historias en Euskal Herria, pero non sucedeu, ao parecer, que outras pantasmas sexan rexeitados. Os partidos clásicos seguen vixentes, é dicir, no poder, xa que non se deu ningún legitimario que se deu no resto. O PNV parece eterno, con todas as cartas da dereita, do centro, do conservador, do socialdemócrata… na man. O Partido Socialista, polo momento, foi salvado polas necesidades do nacionalismo democrático institucional. Devandito isto, para que non se entenda mal, digamos que esas necesidades son as que máis se identifican coas necesidades da sociedade vasca.

Con todo, o partido socialista tamén foi capturado pola esquerda nostálxica e as últimas ondas do terremoto provocado polo populismo e tivo que dar máis dunha volta de campá no trapecio. Sorprendentemente, a volta ao liderado de Pedro Sánchez produciuse por simpatías parecidas aos momentos nos que en España hai un forte cheiro a cambio. A diferenza destas ocasións, a vitoria produciuse sen o voto da militancia vasca. En parte, Andalucía e Euskal Herria fallaron nesa cita.

Si o de Andalucía foi o voto por escravitude, co aparello doméstico recolleuse o voto menos crítico entre nós. Non sei si alguén leu así a conta, pero é alarmante a prepotencia co aparello e o seu continuísmo. No discurso político dos socialistas vascos, máis aló de Odón Elorza, non se percibe ningún cambio nin renovación polo momento. Coma se non puidese imaxinar como facer fronte ao descrédito da política e á crise intelectual da socialdemocracia ou quixese sobrevivir disimulando a súa vontade. Non é fácil.

Os que queren desarmarse e pasar á política libre e democrática como non é fácil. Van camiño de pasar de desprezar e atacar á socialdemócrata, que din que é a época, a ser un socialdemócrata sen explicitar. As crises intelectuais dos socialdemócratas, os discursos contraditorios, téñennos prisioneiros, incapaces de saír de casa coa síndrome de Diógenes. Cantos camarotes temos para baleirar!