As guerras de Iraq e Siria serán un cruzamento de camiños na loita dos kurdos. Cal é o papel de REPAK neste momento histórico?
Aínda que moitos pensan que esta guerra é contraria aos réximes e ás forzas reaccionarias, o conflito real é entre a autodeterminación e o neocolonialismo. A reordenación de Iraq e Siria nas súas fronteiras étnicas e relixiosas non vai solucionar o problema, vai supor máis violencia. A solución é a autonomía democrática e o autogoberno. A idea do confederalismo democrático que se está desenvolvendo en Rojava. As mulleres e os kurdos son as máis reprimidas. REPSOL, como organización de mulleres kurdas, ten como obxectivo estender este proxecto como unha solución para Oriente Medio.

Por que cre que o modelo de goberno de Rojava é a solución a esta guerra?As
fronteiras debuxadas polas potencias coloniais tras a Primeira Guerra Mundial non reflicten as realidades políticas, sociais, relixiosas e étnicas de Oriente Próximo. Son mecanismos que continuamente xeran violencia e conflito. Con este sistema é máis fácil para as potencias controlar Oriente Próximo. É o exemplo máis claro da teoría de “sen solidariedade, sen forza”. Fronte a iso, Rojava ofreceu a primeira alternativa real de democratización. Non diría que o movemento que algúns denominaron erroneamente Primavera Árabe estea instrumentalizado, pero o problema é que as forzas democráticas non estaban organizadas e fracasaron. Por iso, este proceso culminou co restablecemento do antigo réxime. As alternativas só constrúense si os oprimidos son suxeitos activos no proceso.

O modelo de Rojava espertou moita ilusión e interese, pero cales son os seus principais retos no Oriente Medio da posguerra?
Os retos son moitos. Por unha banda, a implantación dun sistema alternativo. Doutra banda, facer fronte ás forzas reaccionarias que temos ante nós. Ademais do Estado islámico (EI), está Turquía, o Goberno sirio, a Rexión Autónoma do Kurdistán… Con todo, é fácil afrontalo, o maior problema é envorcar o sistema dun mesmo. Podemos falar de democracia, pero quizá o noso carácter non sexa democrático. En Rojava, aínda hai prexuízos contra os árabes. Queremos superar estas condutas, pero temos algunhas mentalidades moi interiorizadas. Temos mecanismos para facerlle fronte: reunións de crítica e autocrítica, informes, asembleas… Fará falta tempo para cambiar as cousas, pero o conseguiremos.

Temedes que unha vez terminada a guerra contra EI, abandónenvos ou vos utilicen como proxy?
Temos claro que a autonomía democrática non interesa ás potencias. Actores imperialistas, capitalistas e patriarcais, Rojava é un proxecto comunal que nace para superar esas estruturas de Estado. O certo é que a xente de Rojava cree no seu proxecto e trata de ser o máis independente posible. Grazas a esta soberanía, o movemento de liberación do Kurdistán foi capaz de facer fronte aos ataques e aos complots internacionais. Se mantés a túa independencia, non tes que ter medo de converterche nun proxy doutra persoa. Ás veces é imprescindible a colaboración táctica con outras forzas, pero iso non quere dicir que se abandone a súa estratexia principal.

Estas colaboracións tácticas han xerado desconfianza cara a Rojava e os kurdos en xeral no mundo árabe.O
nacionalismo e o dogmatismo son o maior problema dos movementos democráticos en Oriente Medio. Exemplo diso son as forzas revolucionarias dos anos 70. En Líbano estiven cun creador dunha organización revolucionaria de esquerda, e cando se decatou de que eu era un kurdo acusoume de estar a colaborar con Assad, de traballar para Mossad, de facer limpeza étnica en Siria e cousas así. Estas ideas están moi estendidas no mundo árabe. Porque os kurdos nos convertemos no espello deses movementos revolucionarios e non poden aceptar que eles fracasaron e que o noso proxecto é un éxito. Con todo, as novas xeracións son máis abertas e por tanto hai potencial para traballar con movementos árabes progresistas.

No oeste, a imaxe máis coñecida do modelo de Rojava é a da muller na fronte. Como influirá no futuro a participación das mulleres?
Terá un efecto tremendo. En primeiro lugar, porque contribuirá a romper os roles tradicionais da sociedade. Sempre se creu que as mulleres non poden loitar, que iso é cousa de homes. Na década dos 90 no Kurdistán do Norte foi moi importante romper ese tabú no seo do PKK. O feito de que a muller recollese as armas supuxo un cambio na natureza da revolución e a súa influencia na sociedade. O actual sistema copresidencialista e as estruturas paralelas das mulleres son o resultado dunha longa loita pola igualdade iniciada dentro do movemento de liberación do Kurdistán. Pero non quero defender a imaxe que se vende nalgúns medios de comunicación de Occidente, onde ver a unha muller cunha arma é cool. Isto converteuse nun problema despois de Kobane. Hai que entender o valor das armas.

Cre que hai algo de orientalismo no caso das mulleres milicianas?
Quen reducen a loita das mulleres á imaxe dun guerrilleiro cun AK non ven ou non queren ver a integridade da revolución. O movemento de liberación do Kurdistán non enxalza as armas. Estamos obrigados a protexer o uso das armas e a conseguir a liberdade. As armas non son un obxectivo, senón un instrumento. Ademais, son máis que armas de autodefensa. Nesta guerra contra o sistema patriarcal a autodefensa non é só facer fronte aos ataques, senón tamén defender os nosos soños e ideas. Por iso a mellor ferramenta defensiva é crear un contexto no que todos eses valores e ideais póidanse materializar.

A loita dos kurdos ten unha longa historia, pero se fixo coñecida en todo o mundo tras o sitio de Koban. Como ve a reputación e o apoio repentino?
Sempre tivemos apoio internacionalista no movemento de liberación do Kurdistán. É certo que empezou nos últimos anos, cando a paradigma do movemento fíxose máis internacional. Ao principio, o único obxectivo do movemento era a solución ao problema kurdo. Despois conseguiu unha visión máis global. Tamén cambiou a perspectiva do internacionalismo. Na década dos 90 viñan coa idea de apoiar aos internacionalistas de Occidente. Hoxe en día veñen aprender e a participar na revolución. senten parte. Con todo, aínda existe esta división. A maioría dos rojavaneses son internacionalistas que veñen formar parte da revolución, pero hai, sobre todo, xente que tras o asedio de Kobane quere loitar só contra EI. Isto é perigoso, porque a ideoloxía de moitos deles choca co modelo de Rojava.

O Goberno da Rexión Autónoma do Kurdistán quere convocar un referendo o próximo 25 de setembro en Cataluña. Como ves este proceso? O
obxectivo é conseguir un Estado independente, e estou de acordo en que hai unha gran necesidade e vontade de independencia no Kurdistán, pero é importante como se entende a independencia. De feito, quizá no sistema actual Rojava sexa máis independente que a Rexión Autónoma do Kurdistán. Necesitamos construír sistemas políticos, económicos e sociais soberanos, pero hoxe estamos sometidos ás forzas rexionais e ás potencias internacionais. Un referendo non vai cambiar iso. Eu non estou en contra dun Kurdistán independente, ideológicamente estou en contra do Estado. Porque como sistema repite comportamentos antidemocráticos e baseados na forza.