É un mundo poliédrico, cada vez máis complexo, líquido ou non. Para algúns o de hoxe non é o que soñabamos despois no pasado. Deber todo, pero estamos no punto no que estamos, non en ningún outro sitio. E o punto de partida de hoxe é o que estamos. O pragmatismo? Claro que si! Pero con coidado, hai un pragmatismo limitado e limitador, limitado ao día a día da xestión, e un pragmatismo transformador, que quere adquirir competencias para exercer a soberanía socio-política que inclúe a xestión.

Nos pragmatismos estamos en confrontación. Algúns enxalzan a xestión transfronteiriza, tratando de aproveitar as escasas oportunidades do momento no Estado, dando novos pasos na súa capacidade de xestión, zigzagueando, pero deixando en común a aposta estratéxica que dá carcasas e cuajos á soberanía sen chegar nunca. Hoxe, datos, o pragmatismo limitador domina no noso país. Doutra banda, quen priorizamos a soberanía social atopamos moitos problemas no camiño que estamos a abrir. O noso é un aposta socio-política global, estratéxica, integradora, que afronta os retos en perspectiva… Pero quizá sexa o maior problema: ofrecer unha dirección alternativa sólida que atraia a unha sociedade líquida, xa que a aposta supón romper moitas inercias. E, de momento, non somos tan bos. Por tanto, a nosa aposta non é suficiente para superar o pragmatismo limitador. A realidade como realidade.

Pero as inercias non son só sociais, senón tamén no ámbito dos axentes; iso é peor. No camiño cara ao pragmatismo transformador, para facer un futuro diferente, hai que descartar certas cuestións ríxidas do pasado. Ríxido e sólido non é o mesmo. Por tanto, vexo máis eficaces os movementos de incidencia social que os partidos, aínda que sexan novos. Porque poden permitir outra participación política das persoas, máis ampla, máis directa; máis horizontal sen esquecer a vertical das institucións. Desta maneira, tomo moi positivo o proceso de refundación de EH Bildu para consolidalo como un espazo político-institucional máis aló dos partidos no camiño da soberanía social. Este é un salto imprescindible para superar as inercias, xa que considero como inercia a devoción que uns teñen ao partido, sexa un ou outro, e ás cotas de distribución.

Porque o noso proceso non só necesita novos modelos políticos, senón tamén novos ámbitos políticos para convencer a novos sectores da soberanía social, que sen maioría non se pode conseguir. E para iso, deixar as inercias e manter o pragmatismo, transformador e eficaz. Un dicionario renovado.