Os datos ofrecéronse nos encontros Udaltop, os Servizos de Eúscaro dos Concellos, en Lasarte-Oria, e outros, o pasado 11 de maio. Do 23 de outubro ao 3 de decembro de 2016 a Asociación Cultural Ttakun e o Servizo de Eúscaro do Concello de Lasarte-Oria realizaron o reto “Baietz 40 egun euskaraz!”. Aproveitando o reto popular, realizouse unha investigación e o profesor da UPV/EHU Pello Jauregi presentou os resultados da investigación.

O dato máis rechamante é o que mencionamos na introdución. Os “ahobizi” que participaron no reto dunha semana –comprometéronse a falar en eúscaro e colocaron no peito a chapa correspondente a ese rol– elixiron con quen ían traballar en eúscaro (familiares, amigos, compañeiros, coñecidos). Enténdese que no reto dunha semana, nun prazo tan curto, o uso increméntase facilmente, pasando do 62,4% ao 83,8%. O propio Pello Jauregi e outros moitos sorprenderon que despois de tres meses o uso mantívose no 81,3%. Á vista destes datos, nas xornadas preguntouse a varias persoas: “En canto estará a porcentaxe dentro dun ano?”.

Que marxe había para mellorar o uso do eúscaro e canto subira no reto dunha semana e despois? Se o uso inicial era do 62,4%, a marxe de mellora era do 37,6%. Pois ben, no período de desafío, o uso do eúscaro adiantou un 56,9% do que se podería mellorar. Tres meses despois a porcentaxe era do 50%.

Nos resultados non hai sorpresas se nos fixamos no xénero, a idade, o tipo de relacións e a capacidade de eúscaro. É dicir, o compromiso co uso do eúscaro por parte da muller ou por parte do home apenas difire na súa evolución de uso. O uso non sobe ou baixa de forma significativa se a parella de “ahobizi” é familiar, amigo, coñecido ou compañeiro. A competencia lingüística do participante tampouco provocou ningún cambio. Por citar algo, aínda que é un matiz moi suave, trátase de porcentaxes por idade. Os mozos de entre 16 e 30 anos foron os que deron o maior salto nos datos de uso previo e posterior ao reto, e segundo as respostas da sondaxe realizada tres meses despois, os mozos foron os que mellor abordaron o cambio. Os datos son os seguintes: O 60,1%, o 84,7% e o 84,7%, respectivamente.

Se vostede fálame en eúscaro... eu non quedarei atrás

Ti es “belarriprest”. O compromiso que adquiriches non é só falar en eúscaro, senón que grazas á chapa que puxeches no teu peito, deches dúas mensaxes á “ahobizia”: “Eu entendo eúscaro e gústame que me fales en eúscaro”. Por tanto, aos “belarriprest” fíxoselles a seguinte pregunta, neste caso, seis semanas de reto: A ti falouche máis xente que antes en eúscaro durante o reto? E a resposta positiva oscila entre o 64,9% e o 77,4%. Segundo “Belarriprest”, son os compañeiros os que máis falaron en eúscaro. O arrogante, con todo, redúcese de forma moi significativa cando se lle fai a mesma pregunta aos tres meses, é dicir, cando xa non leva no peito unha chapa que lle identifica como “belarriprest”. As porcentaxes, por ámbitos de relación, pasan do 52,7% ao 27,8%. Os de casa son os que máis deixan de falar en eúscaro aos “belarriprest”.

Outra pregunta que se lles fixo aos “belarriprestarras” foi: “Ahobiziak” faláballes continuamente en eúscaro, vostedes tomaron a tendencia a responder en eúscaro? Segundo o investigador Pello Jauregi, as respostas a esta pregunta demostran que houbo tendencia á simetría, é dicir, a pesar de non comprometerse en eúscaro, e a pesar de que a miúdo a capacidade de eúscaro é débil, as “ahobizi” levaron á súa aos “belarriprest” e contamináronlles “” o eúscaro. O 75,8% e o 18% dos enquisados afirmaron ter algunha tendencia ao uso do eúscaro. Os que asumen o castelán de forma notoria ou moderada son o 6,2%.