A túa preocupación e a túa afección é a conversación.
A creatividade e a aprendizaxe son os meus motores. Dentro dela, o diálogo é unha ferramenta fantástica, sinxela, útil e fermosa. Prefiro a expresión oral á escrita. Tamén me gusta ler e escribir, pero os camiños son moito máis lentos. Encántame conversar, coñecer a persoas e facer de ponte entre persoas. Unha vez un informático díxome que era un hub que puña en contacto a unhas persoas con outras.
Que son os espazos abertos?
Como método, a técnica dos espazos abertos (Open Space Technology) é unha forma de organizar reunións longas de grandes grupos. Está baseada na autoformación, porque a vida se está autorregulando continuamente. A mellor forma de actuar ao redor de temas complexos, urxentes e conflitivos é tomarse un tempo prolongado, un ou dous días, e convidar á maior cantidade de xente posible a que se reúnan as posturas máis opostas posibles. Nos espazos abertos a axenda está en branco, a xente compona e é unha técnica moi produtiva, amena e áxil, de aprender uns doutros. Cada vez somos máis amantes das reunións abertas e estamos no grupo Amigos do Espazo Aberto.
Pero a maioría dos métodos de optimización de reunións actuais buscan obter resultados concretos en pouco tempo. Como se combina isto coa reunión aberta e a axenda branca?
As reunións pódense facer de moitas maneiras, pero supoñamos que temos un tema complicado, que moitos axentes teñen posicións opostas, que a solución é urxente. Eu asegúrolle que si se fan en formato de reunión aberta, os axentes sairán moito máis activos, pensando que mereceu a pena. Conseguirás a solución? Poida que non, pero tampouco doutra maneira. Si reúne a moitos e variados actores, escoitando uns a outros, pódense sacar novas ideas e os responsables poderán tomar mellores decisións, será mellor para a solución do problema. Será difícil unilo todo e sacar conclusións, por iso moitas veces faise algún congreso e cando din “estas son as consecuencias”... iso é unha ficción, só a visión de quen escribiu o informe ou de quen o tivo en mente, os demais participantes sacarán outras conclusións. Hai moitas direccións na vida e iso fai o belo.
Dise que se fan moitas reunións en Euskal Herria. Facemos ben as reunións os vascos?
Hai de todo. A paixón e a responsabilidade son os dous alicerces fundamentais. Si vaise con ganas e preocúpase un pouco polo que hai que facer despois da reunión, será moi produtivo. En Euskal Herria vemos demasiada televisión e pouca reunión.
Hai unha figura terrible que vai escoitarse en grandes reunións.
Si deixásemos a esa persoa só, unha vez acabado o problema. A xente é libre de ir a outro sitio, quedan por obediencia. Todo está relacionado coa educación, a escola e a sociedade, e a obediencia impúxonola a Igrexa. Nas reunións de espazo aberto só hai unha lei, a dos dous pés: si a persoa que está a escoitar non dáche nada, utiliza os pés para ir a outro sitio, xa que nos espazos abertos realízanse varias reunións á vez. Con todo, nun espazo formal que debe estar obrigatoriamente, non pode facelo.
Que son as i-reunións?
Reunións en marcha. Na oficina, en lugar de reunirnos no bar, co tempo, podemos facer reunións andando. Ponnos en movemento doutra maneira, pódense crear sorpresas, atopando amigos no camiño. É o movemento da cabeza e, ao mesmo tempo, do corpo. O noso amigo Iñigo Retolaza e eu iniciamos o proxecto Berbaroa, ao redor desta pregunta: que temos que facer para mellorar a cultura do diálogo en Euskal Herria? E pasamos unha semana en Ipar Euskal Herria analizando o tema da i-reunión.
Hai tempo que fas tamén un programa de entrevistas con Berbaz na radio Bilbao Hiria. Como o definirías?
Son charlas dunha hora de duración, tranquilas, de aprendizaxe, para coñecer á persoa. Non busco nada preciso. Moitas veces son amigos que se moven no espazo público, e cando os traio á sesión quero coñecelos co obxectivo de aprender máis.
Utiliza unha táctica moi curiosa cos invitados: convidalos a comer.
Non son xornalista e non quero dedicarme demasiado tempo á procura de documentación. Fago unha comida de documentación na que me confío e infórmome. Isto faise facilmente e ás veces o viño axuda. Fago un pequeno mapa mental antes de gravar a sesión, e logo a conversación segue o seu curso.
Mencionaches mapas mentais e tes un blog co mesmo nome. Que son os mapas mentais?
Trátase de esquemas jerarquizados de expresión escrita de ideas que favorecen a memoria e a creatividade. Son moi visuais, no centro hai unha imaxe colorida que indica o tema e créanselle ramas e subramas con palabras crave. As asociacións axúdannos a memorizar e a xerar novas ideas.
“Bilbon jaio eta txikitatik Zazpi Kaleetan bizi ostean, duela zazpi urte Mundakara bizitzera joan ginen, herriarekin aurretik loturarik ez bagenuen ere. Bilbon Bihotzean auzo elkartean ibilia nintzen eta Mundakan zerbait antolatu nahi nuen. Hirian aktibismoa dago, gaikako talde asko; herrian dena da bat. Badira familiak, tabernak, lonjak eta txokoak, baina kezkak badituzu eta ez bazaude egitura informal horietako batean… Posta zerrenda bat abian jartzea bururatu zitzaidan, kezkak, iritziak plazaratzeko. Oso baliagarria suertatu da ‘Mundakako plaza’ taldea, izan ere, plaza irekian iritzi soziopolitikoak emateko ohitura gutxi dago Euskal Herrian, familian eta lagunartean geratu ohi dira”.