Bilbao, Leitza, Pamplona, Eibar… Que tal vai o tour de despedida?
Non o organizamos tanto a empresa como eu, foi algo que saíu do camiño: varias federacións querían partidos de adeus nun frontón e no outro, e é certo que estou a vivir momentos emocionantes. Hai moitos sentimentos en xogo.

En todos estes anos gañaches o respecto e a admiración da afección, es un pelotari moi querido e apreciado. Sente vostede?
O amor sempre se nota. Na pelota é moi bonito gañar txapelas, para iso loitamos, pero se hai que elixir algo da miña carreira, o que máis cumpre é ese respecto por parte da afección, ese amor. Agradézolles moito o apoio que me deron.

Vostede tiña a posibilidade de prorrogar o contrato, pero decidiu deixar o contrato. Non todo é diñeiro…
Non, non todo é diñeiro. Claro que o diñeiro é importante, a min tamén me gusta, pero por encima diso hai outras cousas. Todo empeza e acaba, e por min primeiro e polo afeccionado á pelota segundo, por deixar a pelota no bo momento que merecía a miña vida, pola no máis alto nivel. Son decisións moi difíciles, pero que hai que tomalas con naturalidade; hai que saber terminar un percorrido e deixar sitio a outra persoa.

Algúns levan mal o abandono do deporte de elite e un cambio radical de vida. O ex futbolista Andoni Imaz díxonos: “Afixémonos á fama e ao diñeiro durante moitos anos, e de súpeto a fonte de ingresos interrómpese e os focos apáganse, non te sentes amada”. Esoutro
lado, a vida despois da pelota, aínda non o coñezo, pero a pelota ensinoume moitas cousas para facerme fronte á vida, e paréceme que estou disposto a facer a transición. Sei que vou botar de menos os frontóns, pero ao mesmo tempo miro moi contento o futuro. Aínda que profesionalmente me preocupa empezar de cero noutro traballo, teño unha ilusión tremenda para empezar a facer outra cousa. Que a atención da xente terminará e que non sairei na tele? De acordo, pero iso á fin e ao cabo está feito, e o deporte tamén me ensinou a distinguir persoas e personaxes.

Verémosche nos tribunais como Xala contra Aspe?
Non, quero dar un bo final á pelota en todos os ámbitos, tamén na relación coa empresa. O que me deu pena é que Xala sexa un pelotari espectacular e non creo que ese final sexa bo nin tampouco que sexa bo para a pelota. Non se que teñen exactamente entre eles, ás veces son cousas que pasan no ámbito laboral e espero conseguir unha solución satisfactoria para ambas as partes.

A vostede tamén lle escoitamos algunha queixa sobre o funcionamento da liga. En 2011, por exemplo, non puideches xogar a final por parellas, xa que non che concederon o adiamento por unha lesión. Cantas veces axitáchesche coas decisións da liga de Empresas?
Non só en pelota senón en todos os oficios hai cousas que mellorar. Sucedeu que as empresas tomen decisións que aos deportistas e/ou aos afeccionados non nos pareceron correctas e por tanto queixémonos, que todo iso sirva para seguir mellorando a pelota e para que os criterios deportivos teñan prioridade á hora de tomar decisións.

As cousas cambiaron moito en 19 anos? Por exemplo, e en comparación con outros profesionais do deporte, soubo modernizarse e adaptarse á pelota no material, na preparación física e psicolóxica… ou o ve demasiado unido á tradición?
Non creo que o progreso e a tradición deban seguir camiños diferentes, pódense facer avances moi bos mantendo unhas tradicións e outro non. Nestes anos, o propio pelotari, a forma de adestrar, a preparación física, a alimentación… mantivéronse igual, pero si cambiaron o material (as pelotas son moito máis rápidas agora), a protección das mans (hoxe en día tes un tipo de máquina de tacos) ou a fisioterapia, as intervencións relacionadas coa saúde…

A pesar de que a protección e a fisioterapia son mellores, as lesións non desapareceron.No
deporte profesional sempre haberá lesións, porque leva o teu corpo ao límite e tes máis posibilidades de rompelo dunha forma ou outra. Non se pode dicir que o deporte profesional sexa 100% saudable. É parte do deporte de elite e creo que o deportista está mentalizado para iso. As melloras leváronse a cabo sobre todo na recuperación e rehabilitación.

Estabamos a falar de manter as tradicións. A pelota segue a tradición das apostas, non é un mundo perigoso? Como
todos os praceres da vida, a medida é a clave e cada un verá onde está o límite. Unha vez ouvín que o máis estúpido é non apostar e facer demasiadas cousas, o máis tolo.

Outra cousa que non cambiou nestes anos: A liga está en mans de Asegarce e Aspe. Tería que abrir a man á participación de máis empresas?
Canto máis empresas hai e canto máis aberta é, máis positivo é para a pelota. As empresas non están para perder diñeiro e vexo lóxico que as empresas queiran gañar diñeiro, pero si, sería bonito e beneficioso que o mercado fose máis aberto.

Mencionou que as pelotas son máis rápidas. Ten a pelota máis que o espectáculo agora? As
pelotas máis rápidas xurdiron con ese obxectivo, para que os dianteiros puidesen facer máis remates e ganchos máis eficaces. Ten vantaxes e non tan boas, por exemplo, xogar a tirar a man individual hoxe en día é imposible; tes que xogar polo aire. Haberá afeccionados que prefiran a forma de actuar de fai 20 anos e outros que máis a actual, pero a pelota de antes e a de agora non son tan diferentes e ambos son precisamente os espectáculos que practican.

Este ano celebrouse por primeira vez a Master Cup de Mulleres. Un paso adiante na pelota a man feminina?
Sen dúbida. O outro día estiven nun colexio de pelota e había moitas mozas alí. Deume alegría; ver máis chicas e mulleres neste deporte é moi positivo tanto para a pelota como para a sociedade.

As túas palabras de fai 10 anos que che entrevistaron: “Cando a competitividade está en xogo, é difícil ter amigos”. Vas levar amigos íntimos dos vestiarios?
Si, moito. É normal que cando vas gañar xurda unha competitividade entre o rival e eu, pero logo os concursantes convértense en amigos e o máis bonito que levo da pelota é iso: compañeiros que xogaron comigo e contra min, amigos que vou manter no futuro.

Xa que falamos de vestiarios, a pelota é tan vasca como parece? Falan euskera entre vós? En xeral
, si, porque a maioría dos pelotaris somos euskaldunes e entre os que sabemos eúscaro traballamos en eúscaro. Á fin e ao cabo, é un deporte vasco, un deporte que nos une aos vascos.