O caso de Alcasse foi moi mediático e tamén se di que foi un fito na televisión española. Por que sucedeu isto? Os
medios de comunicación explotaron o caso por moitas das características expostas durante o tempo da súa desaparición. Ao principio, todo limitouse á procura: os pais dos adolescentes pensaron que os medios de comunicación eran o camiño axeitado para atopar ás súas fillas. Naquela época, dalgunha maneira, xerouse unha débeda que, tras a explicación das mozas, foi utilizada por moitos medios de comunicación para obter canta información quixésese. Aí xurdiu o boom. Non é que os pais estivesen dispostos a falar de todo: estaban a contar as súas cousas a unha persoa de confianza. O censurable é como se utilizou esa información no futuro. Con todo, segundo o meu traballo, non houbo cambios nos medios de comunicación: foron a ferramenta para construír un relato do risco sexual e, desa maneira, manter o status quo sexista. Doutra banda, o fito atópase nos corpos das mulleres, xa que o seu relato se refería a elas e elas foron as que máis sufriron.

Di que o discurso do “terror sexual” impúxose. En que consiste este discurso?
Baseeime nun concepto de Foucault: a disciplina. Denomínase disciplina ás operacións que se utilizan para controlar o corpo. Controlan o corpo para conseguir corpos dóciles. Eu engadín ao concepto de disciplina de Foucault “terror sexual”. A representación deste terror sexual fai que as mulleres renunciemos a realizar varias operacións. Por exemplo, nos medios de comunicación fíxose notar que as nenas fixeran autostop. É dicir, non se analizou que impulsou a dous homes adultos a acoller e torturar sexualmente a tres adolescentes, que relacións existen na sociedade para que isto sucedese. A culpa botóuselles aos adolescentes, e que fixeron? Autostop. Como consecuencia, a maioría dos adolescentes daquela época vivimos a autostop como algo moi perigoso. Con iso, están a limitarche unha actividade e un espazo, porque a autostop que se utilizaba para moverche dun lugar a outro era a mobilidade.

Relaciona a aparición destes discursos cos avances feministas. Con que avances?
Entre 1975 e 1992, ano no que desapareceron as mozas, na hemeroteca estudei todos os discursos aparecidos na prensa para ver o contexto do caso. O contexto ofrécenos unha visión global dos significados que estamos a analizar, de como a sociedade os entende e de que recursos ten a sociedade, de que mecanismos, para entender a violencia sexual. Na hemeroteca observei que o obxectivo dos contragolpes era restablecer certos límites que as mulleres non debían atravesar. Nas décadas dos 70 e 80 o movemento feminista conseguiu grandes avances: traballouse moito sobre mitos e estereotipos, e con iso estábanse conseguindo cambios lexislativos. Isto influía na sociedade. A aprobación da lei do divorcio supuxo un golpe directo na visión que tiñan da institución familiar. Os anticonceptivos, a lei do aborto… estaban relacionados coa autonomía da sexualidade das mulleres. Doutra banda, as agresións sexuais son o principal expoñente da violencia machista que sufrimos as mulleres, polo que a reforma do Código Penal do 89 supuxo un gran cambio nese nivel. Así, se pos nun lado todos os recursos e ferramentas que o movemento feminista ha posto encima da mesa, e no outro lado os discursos que forman o relato de Alcasser, dásche conta de que tiñan como obxectivo desestabilizar o avance do movemento feminista.

Vostede dixo que Alcasser non foi algo excepcional, senón un síntoma dunha estrutura maior.
Si. Utilicei este concepto do filósofo Agamben: situacións que se xestionan e enténdense como excepcionais revelan en si mesmas a esencia da norma. A min ese concepto sérveme para integrar Alcasser no día a día. Non foi unha excepción, estaba dentro dos límites sociais.

Vostede entrevistou a varias mulleres que viviron o caso de Alcasser para medir o impacto que tivo o discurso do risco sexual.A pesar de
que o aparello contra o feminismo é forte e o caso de Alcasserko é de gran importancia, deime conta de que non conseguiron que as mulleres se tranquilizasen. Entrevistei a varias mulleres que sufriran o Alcasser e moitas delas volveron facer autostop despois, a pesar do medo. Non quero dicir que haxa que facer autostop mesmo con medo, senón que aínda que nos cosen con moitas representacións do risco sexual, as mulleres non entregamos o espazo de forma gratuíta.

Como romper ese discurso?
Educado no feminismo, de maneira transversal, a todos os niveis. Levando o feminismo ás aulas: feminismo, feminismo e máis feminismo. Non hai outro camiño. Para facer este feminismo hai que pór persoas preparadas, porque nese traballo non se pon feministas de base cunha alta formación feminista.

É importante difundir este tipo de traballos académicos?
A miña principal preocupación era que non quedase nun texto académico. Desde que defendín a tese até hoxe hei reescrito o texto unha e outra vez, até conseguir o libro que eu lese. Estou moi contento coa editorial de Barcelona, que é unha editorial comprometida, e que utiliza licenza libre, básica para a difusión do coñecemento. Teño moitas ganas de saír e compartilo co movemento feminista. Ademais, teño un compromiso coas mulleres que participaron nas conversacións. Foi para min a parte máis poderosa do traballo: como se abriron as persoas descoñecidas. En parte por iso traballei para publicar, para traducir ese traballo. Ademais, en Valencia, moita xente sente a necesidade dun texto sobre Alcasser que non siga a liña de sempre.