O ano 2017 é decisivo para o futuro da Unión Europea.Deberá salvar polo menos tres match point tipo elección: Holandeses, franceses, alemáns e quizá italianos tamén. Pasou a primeira e está contento co resultado. Ao final, Geert Wilders e o seu partido pola Liberdade non gañaron as eleccións. Con todo, non se pode negar que tivo un gran ascenso, pasou a ser a segunda forza e gañou cinco escanos máis que na anterior lexislatura. En total, a dereita populista terá vinte e cinco escanos, sete máis que na anterior lexislatura.

Baixo a categoría de dereita populista inclúense partidos moi diferentes. O nacionalismo étnico é un elemento compartido por todos, e por tanto, apostan por políticas de inmigración restritivas e son islamófobos nun ou outro grao. A partir de aí, hai sensibilidades ideolóxicas diferentes. Por exemplo, a Fronte Nacional francés ten propostas socialdemócratas radicais no ámbito socioeconómico, mentres que Wilders, en cambio, impulsa principalmente unha axenda neoliberal. Outra diferenza importante é a natureza de cada partido. A Fronte Nacional traballa nunha estratexia para gañar as eleccións presidenciais, polo que, a pesar de destacar algúns aspectos do seu programa, en xeral, baséase nunha proposta integral. O Partido pola Liberdade, con todo, poderiámolo cualificar como un partido dun tema, é dicir, a maioría dos aspectos do seu programa non teñen coherencia, o máis importante é a islamofobia.

O sistema electoral holandés é un dos máis proporcionais do mundo, nunha única circunscrición asígnanse 150 deputados. Si unha candidatura logra o 0,67% dos votos, queda cun escano, polo que calquera proposta extrema pode entrar con facilidade no Parlamento e condicionar o debate político. Doutra banda, os populistas teñen moi difícil que poidan entrar no goberno e case imposible que só consigan o poder. Iso pode pasar nos sistemas presidencialistas, xa que o gañador só consegue un posto en xogo, polo que Trump puido gañar en Estados Unidos ou a Esquerda Populista en Latinoamérica. En cambio, nos sistemas parlamentarios proporcionais dispérsase o voto entre as distintas sensibilidades políticas. Fan falta coalicións para formar gobernos. Wilders sábeo ben, por iso, máis que conseguir un goberno o que quere é condicionar a axenda política e contaxiar ao resto de partidos coas súas propias ideas. Xera confusión con manifestacións políticas provocativas, pero non se pode negar que obtivo bos resultados desde o seu punto de vista. Si, o ex partido de Wilders, o Partido Popular pola Liberdade e a Democracia, volveu a gañar as eleccións, pero a que prezo?

Dúas semanas antes das eleccións, a Comisión Europea xa advertiu de que hai que expulsar da UE a un millón de inmigrantes que están sen papeis. Aínda por riba, na última semana de campaña, o Goberno holandés ha feito súas as posicións de Wilders no que respecta a Turquía. Prohibiu os mitins dos membros do Goberno de Erdogan e non deu permiso ao ministro turco de Exteriores para aterrar en Holanda, explorando as fronteiras da lexislación internacional e abrindo un enfrontamento cun aliado da OTAN. Así, o primeiro ministro e os democristiáns que tiveron unha actitude máis dura no Goberno de coalición recibiron o seu premio nos resultados electorais. Mentres tanto, a esquerda mostrouse máis débil que nunca con 37 deputados (14 Socialistas–Esquerda Unitaria, 14 Esquerda Verde e 9 Laboristas). Seguro que a dereita populista está a perder?