O crítico marxista norteamericano acusa a Frederic Jameson dunha frase significativa: “É máis fácil imaxinar o fin do mundo que o do capitalismo”. Non lle falta razón. Onde está a sangría? Polo menos en cronoloxía ou en sustentabilidade. O capitalismo iniciou o novo modelo económico fai uns 300 anos. Pouco tempo na historia das nosas sociedades.

Tampouco lle faltou a presenza dos inimigos máis fortes, que sufriron un duro revés. Coñecemos a moitos teóricos e revolucionarios anticapitalistas. Nos seus inicios, os artesáns levantábanse contra o maquinismo, pero logo os obreiros sindicalistas que coñecemos en todo o mundo, sen esquecer ás mulleres, os movementos indíxenas e nacionais, buscaron o fin do capitalismo en todo o planeta.

As revolucións socialistas do século XX, sobre todo as levadas a cabo polos bolxeviques hai un século, non foron capaces de superar o capitalismo e, salvo dous ou tres países, o capitalismo mantense coas súas crises en todos os demais. Creo que a “resiliencia” do capitalismo atopou o seu fin nas fronteiras ecosistémicas.

Segundo o amigo ecofeminista Yayo Ferreiro, a crise que estamos a padecer non é só económica ou ecolóxica, senón que estamos a afrontar unha crise civilizatoria (ver A gran encrucillada). Desde un punto de vista ecolóxico, no século XXI, observamos dúas causas principais da dinámica ou crise: o cambio climático (quecemento global, acidificación de océanos, desastres ecosistémicos e sociais) e o cume do petróleo (a metade do petróleo que había na terra queimouse, acabáronse as épocas da enerxía barata).

Unha vez esgotado a lema de desenvolvemento sostible, acaban de inventar o ecoturismo ou a economía verde. Facendo da natureza e os seus ciclos un novo capital, incluíndo os procesos ecosistémicos da natureza no financiamento e nas dinámicas comerciais, anunciaron a solución da crise ecolóxica. Non, como até agora, grazas ao libre comercio de enerxía e materiais, senón á asunción das emisións de CO2 e os riscos do cambio climático, pondo en mans invisibles os servizos de bosques e bosques e outros “servizos” da natureza, superarase a crise ecolóxica/económica, segundo os capitalistas verdes.

Pola contra, o sindicalista belga Daniel Tanuro (O imposible capitalismo verde) puxo en evidencia as contradicións que suscita o ecocapitalismo. Si o obxectivo principal é a acumulación de beneficios e o crecemento da produción, a crise climática acelerarase. Di que para baixar o quecemento global, necesitamos menos produción e máis local. E penso en Petronor, nas incineradoras e nos proxectos do TAV. Gato capitalista, por favor, non venda como unha lebre ecoloxista!