Sen límites. Por tanto, un grupo creado para a cooperación externa.

Agora, por unha banda, temos un proxecto nO Salvador, que estamos a sacar adiante cun grupo de mulleres de alí. Crear sistemas de condución de auga ás aldeas, realizar o saneamento por medio da ecotecnología… Tecnoloxía sinxela, pero necesaria para elas. Tratamos de que estea en mans da comunidade, non dos seus gobernantes. E tratamos de incorporar a perspectiva de xénero no noso traballo. E é que a tecnoloxía non é neutral. Polo menos no que se refire ao xénero. A tecnoloxía desenvólvese desde a perspectiva dos homes.

Quizá porque ten un obxectivo masculino: dominar o mundo?

Diría que si, o que se quere conseguir coa tecnoloxía é dominar a natureza. Con todo, que entendemos por tecnoloxía? Moitas veces asociamos o concepto á alta tecnoloxía, pero hai outras tecnoloxías relacionadas co coidado, ás que chamamos artesanía. Pero se non creásemos vasijas de barro non teriamos a vida que agora temos. E a agulla e as tesoiras… Moitas tecnoloxías están “ocultas” porque só as usan as mulleres. En definitiva, algunhas tecnoloxías teñen máis potencia para transformar a natureza e outras menos. Hai o que nós chamamos tecnoloxía para o desenvolvemento humano, e é utilizar esas ideas. Non podemos crear a tecnoloxía sen máis, simplemente por crear. E xunto a iso, outra reflexión: quen debe ter a competencia da tecnoloxía, quen e para quen debe crear? Cremos que a sociedade debería ter esta competencia.

Aquí tamén traballades.

Entre outras cousas, realizamos cursos para explicar que é a cooperación internacional, porque ás veces a xente non sabe moi ben que é.

Temos falsas crenzas en cooperación?

A miúdo vén xente dicindo “eu se moito, quero axudar e quero ir aO Salvador a facer o meu proxecto”. Nós cremos que este tipo de colaboración ás veces é boa, pero que ten que ser máis transformadora. Hai que pensar por que eses países están como están e aos que nos veñen dicímoslles “quizais non é necesario ir axudar, senón cambiar aquí a nosa forma de vida”. Queremos que a colaboración sexa paralela, non asimétrica, solidaria pero sen caridade. Preferimos que xestionemos os nosos proxectos, pero que a xente de alí execúteos, porque alí tamén hai bos enxeñeiros.

Nas escolas de enxeñaría, ademais da enxeñaría, ensínase tamén un pensamento?

O pensamento de Mainstream é unha tecnofantasia: a tecnoloxía pode arranxalo todo, manterche tranquilo e seguir vivindo como até agora, non haberá problemas. Inventaremos algo para solucionar o cambio climático, para consumir menos enerxía... E cremos que falta unha visión máis crítica. Realizamos cursos nas escolas de enxeñaría e os alumnos dinnos: “Todo o que nos ensinaron foi como construír isto e outros, pero nunca nos dixeron para que”. Un encoro, por exemplo: apréndese que turbinas utilizar, que cálculos facer… Pero non se lles di quen son os afectados ou para quen beneficia ese pantano.

Vostede mencionou a promesa dunha vía tecnolóxica para consumir menos enerxía. As renovables non pairan de crecer, pero moitos advertiron de que as renovables non son suficientes para manter o estilo de vida actual.

O problema non é tecnolóxico, senón do sistema social. Non poderiamos consumir todos tanto como nós. Haberá que frear o ritmo de vida e reforzar outros valores. Hai cousas que se poden facer sen consumir tanta enerxía: ler, escoitar música, ir ao teatro, aprender teatro…

Fanse, con todo…

Si, pero non son tan atractivos como voar a Nova York. E non podemos ir todos de vacacións a Nova York.

Non ten dereito a irse a Nova York?

Non, porque non poderiamos facelo todos. Si quixésemos facelo todos xuntos, non habería suficiente enerxía. Temos dereito a movernos, pero non de calquera xeito. E, doutra banda, aos prezos que nós imos ir a Nova York, o petróleo débese explotar a un prezo moi económico noutro lugar do mundo e violar os seus dereitos. Ocorre o mesmo cos móbiles, os computadores, e algúns os cambian case todos os anos. Para que nós compremos e renovemos os nosos aparellos a baixo prezo, os dereitos doutros están pisados.

O obxectivo non é que o consumidor senta continuamente culpable.

Non, o obxectivo é ser consciente. Necesitas un teléfono móbil? Si, pero utiliza conscientemente e non compres un cada ano, e si podes, pregunta, de onde veu isto? O teléfono, o tomate ou a roupa. Como consumidores temos forza para cambiar as cousas. “Para que queremos tecnoloxía?”, esa é a pregunta que debemos facer. Para que e para quen. Si é para mellorar a nosa calidade de vida, utilicémosla, pero se é para cumprir os nosos desexos pisando os dereitos doutras persoas, pois…