Traducido automaticamente do vasco, a tradución pode conter erros. Máis información aquí. Elhuyarren itzultzaile automatikoaren logoa

"Estamos obrigados a organizar a vida moi ben; é difícil vivir o presente"

  • Son Sofía de Esteban Lizarbe, pamplonesa de 44 anos. Traballo como coordinadora de ASORNA, Asociación de Persoas Xordas de Navarra. Son xordo de nacemento, pero non como moitos sordomudos pensan.
Sofia de Esteban Svisual plataformako zeinu hizkera zerbitzuak erabiltzen / Eider Madina
Sofia de Esteban Svisual plataformako zeinu hizkera zerbitzuak erabiltzen / Eider Madina

A nosa comunidade é moi plural, temos diferentes niveis de perda de audición e habilidades para a comunicación oral. O concepto de sordomudo está moi arraigado, pero a sociedade debería deixar de utilizar esa denominación. Porque é meterse todos no mesmo saco e porque retén aos que son capaces de usar a voz unha carencia que eles non teñen.

Somos unha comunidade, temos a nosa lingua, a nosa cultura e os nosos costumes. A maioría dos meus amigos son xordos, do mesmo xeito que a miña parella. Temos dous fillos e eles non teñen problemas de audición, pero a linguaxe de casa é un signo, porque é a súa lingua materna. Con todo, non os utilizamos como intérpretes nosos. O meu marido e eu somos persoas autónomas e non queremos que a vida dos nosos fillos adáptese ás nosas necesidades.

Estiven ensinando linguaxe de signos durante varios anos. A única diferenza con outros idiomas é que é a canle, que en lugar de por son é visual. Polo demais, é como todas as linguas, ten características propias, léxico, normas gramaticais... mesmo dialectos! Non se fala da mesma maneira aquí e en Huelva, ten características contextuais, é unha lingua viva.

Nos últimos anos estou a loitar polos nosos dereitos. Apoio ou asistencia xeneralizada a persoas xordas e familias e en labores de sensibilización e difusión no exterior.

Vulnéransenos moitos dereitos. O Goberno de España aprobou a Lei 27/2007, que recoñece as linguas de signos españolas e catalás –non recolle a linguaxe de signos vasco–, pero só cúmprese o básico, moi lonxe das nosas necesidades.

É certo que grazas ás novas tecnoloxías déronse pasos adiante. A maioría temos a casa adaptada e o timbre ou o espertador, por exemplo, son de luz. A plataforma SVisual tamén nos é de gran utilidade, xa que ofrece servizo de intérprete 24 horas a través de Internet.

No día a día, sempre tento andar co mesmo intérprete, porque se crea unha relación de confianza e sei que vai expresar o que quero ben, e viceversa. O seu traballo é imprescindible nas nosas vidas. Arránxomas sen axuda para facer cousas miúdas, pero para ir a urxencias, especialistas, avogados ou reunións, pido un servizo.

Hai información, pero pouco coñecemento. Somos invisibles. A primeira vista non se nos nota nada e as reaccións son xeneralistas. Hai xente que trata de manter unha conversación e adaptámonos a ela, pero outros moitos non saben como comportarse e márchanse dicindo “ai, perdoa”. Pode ser duro, sobre todo se non estás empoderado.

Tamén estamos moi limitados no ámbito da formación, o lecer e a cultura, porque a oferta é escasa. Temos que planificar de forma expresa algo para ver, para pedir un intérprete.

Houbo unha tendencia á promoción da lingua oral; o nosa non viuse como un complemento nin como un recurso; por tanto, ademais de non fomentala, hase infravalorado con frecuencia. Prímanse audífonos, implantes ou logopedas, e a nós esas ferramentas parécennos moi útiles. Pero sen quitar importancia ao outro.


Interésache pola canle: Gure eskubideak
2023-02-14 | Edu Zelaieta Anta
Dereito individual

En Delacroix aparece o cadro A Liberté guidant le peuple (A liberdade, guía do pobo) na entrada dos dereitos humanos, na Wikipedia en eúscaro. A imaxe romántica do pintor está moi ben achegada, creo que os dereitos humanos están intimamente ligados á liberdade. Con todo,... [+]


Azterketa egokitzeko eskatu duen ikasle itsuari ezetz erantzun dio irakasleak

Irati Egaña leioarrak 19 urte ditu eta itsua da. Psikologia karreran azterketa bat egokitzeko eskatu eta irakasleak esan dio ezin duela azterketa ONCEra bidali egokitzeko, hori egitea delitua dela. “Zur eta lur geratu nintzen”, kontatu digu. Ez da ikasle gisa... [+]


2020-10-26 | ARGIA
Os estados decretaron a prohibición de estar na rúa durante a noite en toda Euskal Herria
O venres estableceuse en Iparralde o toque de queda nocturno e a Asemblea de Francia decidiu prorrogar o estado de emerxencia até o próximo 26 de febreiro. O estado de alarma decretado polo Goberno de España en Hego Euskal Herria estableceu dúas prohibicións: Tanto en... [+]

Distorsiones
Unha delas é a confusión conceptual e xurídico-política ao redor dos dereitos históricos. Os dereitos históricos vascos/navarros. Máis aló dese veleno microscópico que nos axita, hai outras cousas das que non nos convén esquecer. Por outra banda, o micro-bicho... [+]

Eneko Fernandez [Ciclista de Elite]
"Con que dereito dille unha Federación a un deportista que non pode facer deporte?"
Son Eneko Fernández, donostiarra de 41 anos, e apaixóname o ciclismo. Teño licenza de elite, pero a Federación Vasca de Ciclismo non me deixa competir. Só hai unha proba na categoría Elite, o Campionato de Euskadi, e a federación impídenos competir alí aos maiores de 26... [+]

2018-01-16
Nerea Navarro [Empregada da Residencia de Betelu]
"Nas condicións actuais non podemos ofrecer un servizo de calidade"
Son Nerea Navarro, teño 48 anos e traballo na residencia de anciáns de Betelu de Amma-Amavir. Non se garanten unhas condicións de traballo dignas. O sector atópase nun aperto e, aínda por riba, os propietarios desprezan a sede de Betelu. Non respectan os nosos dereitos, o... [+]

Irantzu Abad [Afectado por un erro médico]
"O único que pido é a indemnización que me corresponde para pagar as próteses para a perna perdida"
Chámome Irantzu Abad Aznarez, son de Pamplona e teño 23 anos. Perdín a perna cando tiña 14 anos porque un médico me diagnosticou a gripe no canto da meninxite (sepsis meningococica).

Alfonso Gartziandia [activista contra o TAV]
"O TAV é unha excelente maneira de pasar o diñeiro público a mans privadas a gran velocidade"
Son Alfonso Gartziandia, teño 45 anos e vivo en Arazuri. Levo anos loitando contra o Tren de Alta Velocidade TAV. Este proxecto é prexudicial en moitos sentidos e, na miña opinión, non hai por onde mantelo. O movemento contra o TAV arrefriouse en Navarra, e co obxectivo de... [+]

Iñaki Colina [danado polo índice de préstamo HMEI]
"A IRME deixou en situación precaria a moitas familias"
Son Iñaki outeiro, donostiarra de 45 anos. Hai unha década, Kutxabank aplicoume o Índice de Referencia de Préstamos Hipotecarios (IRPH) e, por tanto, sufrín perdas económicas importantes. Vendéronme HMEI como unha oportunidade única, pero ao final hei visto que non é... [+]

Aitor Balbas [Membro da plataforma 8-80]
"A mobilidade nas cidades é o reflexo de moitos problemas da sociedade"
Chámome Aitor Balbas e quero un novo modelo de mobilidade para Pamplona. Con este obxectivo traballamos desde a plataforma 8-80. Os coches son os reis da cidade e cremos que deberían ocupar o seu lugar o transporte público, os peóns e as bicicletas. Desta maneira, Pamplona... [+]

Inma Ruiz de Lezana, sexóloga
"Temos que recoñecer que nalgún momento da nosa vida ímonos a necesitar o un ao outro"
Son Inma Ruiz de Lezana, unha das fundadoras do centro sexolóxico EMAIZE de Vitoria-Gasteiz. Levo alí máis de 20 anos traballando en educación sexual, terapia e asesoramento. Nos últimos anos especialiceime na atención a persoas cunha funcionalidade irregular, porque... [+]

Eguneraketa berriak daude