A nosa comunidade é moi plural, temos diferentes niveis de perda de audición e habilidades para a comunicación oral. O concepto de sordomudo está moi arraigado, pero a sociedade debería deixar de utilizar esa denominación. Porque é meterse todos no mesmo saco e porque retén aos que son capaces de usar a voz unha carencia que eles non teñen.
Somos unha comunidade, temos a nosa lingua, a nosa cultura e os nosos costumes. A maioría dos meus amigos son xordos, do mesmo xeito que a miña parella. Temos dous fillos e eles non teñen problemas de audición, pero a linguaxe de casa é un signo, porque é a súa lingua materna. Con todo, non os utilizamos como intérpretes nosos. O meu marido e eu somos persoas autónomas e non queremos que a vida dos nosos fillos adáptese ás nosas necesidades.
Estiven ensinando linguaxe de signos durante varios anos. A única diferenza con outros idiomas é que é a canle, que en lugar de por son é visual. Polo demais, é como todas as linguas, ten características propias, léxico, normas gramaticais... mesmo dialectos! Non se fala da mesma maneira aquí e en Huelva, ten características contextuais, é unha lingua viva.
Nos últimos anos estou a loitar polos nosos dereitos. Apoio ou asistencia xeneralizada a persoas xordas e familias e en labores de sensibilización e difusión no exterior.
Vulnéransenos moitos dereitos. O Goberno de España aprobou a Lei 27/2007, que recoñece as linguas de signos españolas e catalás –non recolle a linguaxe de signos vasco–, pero só cúmprese o básico, moi lonxe das nosas necesidades.
É certo que grazas ás novas tecnoloxías déronse pasos adiante. A maioría temos a casa adaptada e o timbre ou o espertador, por exemplo, son de luz. A plataforma SVisual tamén nos é de gran utilidade, xa que ofrece servizo de intérprete 24 horas a través de Internet.
No día a día, sempre tento andar co mesmo intérprete, porque se crea unha relación de confianza e sei que vai expresar o que quero ben, e viceversa. O seu traballo é imprescindible nas nosas vidas. Arránxomas sen axuda para facer cousas miúdas, pero para ir a urxencias, especialistas, avogados ou reunións, pido un servizo.
Hai información, pero pouco coñecemento. Somos invisibles. A primeira vista non se nos nota nada e as reaccións son xeneralistas. Hai xente que trata de manter unha conversación e adaptámonos a ela, pero outros moitos non saben como comportarse e márchanse dicindo “ai, perdoa”. Pode ser duro, sobre todo se non estás empoderado.
Tamén estamos moi limitados no ámbito da formación, o lecer e a cultura, porque a oferta é escasa. Temos que planificar de forma expresa algo para ver, para pedir un intérprete.
Houbo unha tendencia á promoción da lingua oral; o nosa non viuse como un complemento nin como un recurso; por tanto, ademais de non fomentala, hase infravalorado con frecuencia. Prímanse audífonos, implantes ou logopedas, e a nós esas ferramentas parécennos moi útiles. Pero sen quitar importancia ao outro.
En Delacroix aparece o cadro A Liberté guidant le peuple (A liberdade, guía do pobo) na entrada dos dereitos humanos, na Wikipedia en eúscaro. A imaxe romántica do pintor está moi ben achegada, creo que os dereitos humanos están intimamente ligados á liberdade. Con todo,... [+]
Irati Egaña leioarrak 19 urte ditu eta itsua da. Psikologia karreran azterketa bat egokitzeko eskatu eta irakasleak esan dio ezin duela azterketa ONCEra bidali egokitzeko, hori egitea delitua dela. “Zur eta lur geratu nintzen”, kontatu digu. Ez da ikasle gisa... [+]