Potosi atópase nas saias do monte Cerro Rico (Sumaq Urqu). E Cerro Rico estaba entón cheo de prata. Uns 60 anos antes de que comezase o conflito, comezaron a explotar os minerais de prata e desde o principio, os vascos foron os protagonistas deste negocio. En palabras do cronista de Potosí Bartolomeu Arzans de Ursua e Vela (1674-1736), 80 dos 132 enxeños do val estaban en mans de “esa nación”, é dicir, dos vascos. Chamábanse enxeños ás instalacións e ás máquinas para a extracción de prata. Así, a pesar de ser unha minoría numérica, o poder económico e, por tanto, tamén o político estaba en mans dos vascos.

Os xemelgos tentaron, de forma pacífica ao principio, romper o que o propio Arzans definiu coas palabras “hexemonía vasca”. Pero cando os vascos volveron gañar as eleccións ao Cabildo de Potosí en 1622, decidiron ir por outro camiño.

Ao día seguinte da morte de Juan Urbieta por parte de Bikuin, os vascos saíron á rúa para vingar o asasinato. En palabras de Arzans, “diziendo na súa lingua o que non responda en vascuenca morra!”, é dicir, que matarían a todo aquel que non falase en eúscaro. Con todo, aquela política lingüística extrema non foi eficaz. Pola contra, descendeu o número de vascoparlantes; para marzo de 1624, os falecidos eran 64 en comparación cos vascos. Bikuin tiña máis experiencia en temas de guerra e parecía que gañarían o conflito.

Pero os xemelgos empezaron a partirse e, por tanto, debilitáronse e os vascos, por fin, mantivéronse unidos. Finalmente, tras tres anos de enfrontamentos, saqueos e desercións, o 19 de abril de 1625 declarouse o perdón xeral. O empate técnico non supuxo ningún cambio e, na práctica, mantívose a superioridade que tiñan os vascos sobre o terreo de xogo.

Ao ano seguinte, o 15 de marzo de 1626, os enxeños de Potosí foron destruídos polas inundacións.