Por que Gaza?
Aquí tes ao culpable (sinalando á súa compañeira de noivo Mussa’ab Bashir). Fíxome observar que non sería fácil. Eu vivín antes en Exipto e pensei que ía ser parecido, pero, evidentemente, foi moito máis difícil. Ademais das durísimas consecuencias da persecución psicolóxica e o bloqueo permanente do Ejercito israelí, a sociedade de Gaza está en crise porque cada día sente máis recluída, e a xente péchase máis en si mesma e acode á relixión.

Aínda que a túa parella é de orixe gazatí, chegastes a Gaza ás agachadas.
Para o meu pesar, porque non me gustan os sitios pechos, entramos en Gaza por un túnel. Eu cría que aquela viaxe ía ser moito máis complicado, pero ao final foi un paseo tranquilo de dous minutos. Estaba moi normalizada. Demasiado normalizado. Actualmente a maioría dos túneles están destruídos. Ademais, pouco despois o presidente exipcio, Mohamed Morsi, foi derrocado e as consecuencias do bloqueo israelí foron aínda peores.

Que lembras dos teus primeiros meses?As
primeiras reportaxes e entrevistas foron especialmente duras porque me dei conta da precaria vida da xente, sempre á conta da axuda da comunidade internacional que nunca chega. E maliciosamente observei outra cousa que me doía aínda máis: Tamén os políticos palestinos do outro lado de Palestina, os de Cisxordania, deixaron de lado a Gaza. A iso hai que sumar as consecuencias cotiás do bloqueo: cortes de electricidade habituais, escaseza de auga potable… Por pór un exemplo, pensa no que é ir no inverno a dar a coñecer os barrios afogados polas augas sucias, volver a casa con sucidade e non poder darse unha ducha por falta de auga quente. Con todo, non crin que a xente tivese tanta paciencia para soportar unhas condicións tan humillantes.

Existe algunha normalidade ou cotidianidad na Franxa de Gaza?
“Os de Gaza xa están afeitos”, din algúns. Odio ese verbo. Ninguén se afará xamais a unha vida indigna. Os habitantes de Gaza desenvolveron unha especie de resiliencia que tamén se está erosionando.

Os expertos advirten de que en 2020 en Gaza non se permitirá a vida de seres humanos. Iso é verdade. Hai moitos casos de cancro, unha chea de mulleres padecen cancro de mama sen recibir a medicación axeitada, o fallo renal é frecuente en nenos… Moitas das enfermidades están moi relacionadas coas carencias das infraestruturas e da rede de augas sucias. Gran parte das augas sucias vértense ao mar ou ás terras de cultivo sen ser tratadas. A auga do acuífero está contaminada, polo que é fácil atrapar bacterias nocivas. Eu mesmo levo dous meses con antibióticos padecendo salmonella tifoidea. Cando fun facerlle as análises de sangue, a enfermeira riu e dixo: “Eu tamén teño iso, aprende a vivir con el, non pasa nada”. Hoxe en día é imposible atopar na Franxa de Gaza a alguén fisicamente san.

Falou do xenocidio na “cámara lenta”.
É maquiavélico. Creo que o analizaron todo. En 2005, o Exército israelí reuniuse na zona de Gaza e entón pensouse e estableceuse o bloqueo. Arnon Soffer, o geógrafo que deseñou o bloqueo, hoxe profesor da universidade de Haifa, dixo: “Faremos aínda máis animais”.

Tiveches que vivir a guerra.
Era xullo de 2014. Nunca lle informei da guerra. Amigos e veciños evacuados, por medo a que o que van bombardear sexa a túa casa ou a de á beira… así traballar é moi difícil. É imprescindible ter a cabeza fría.

Non son moitas as mulleres que fan un traballo xornalístico como o seu.
Parece que aínda hoxe en día os medios de comunicación non teñen demasiada confianza nas mulleres xornalistas. Prefiren presentar a imaxe da muller como unha figura desprotexida ou vulnerable que se atopa nunha zona violenta. Trátase dunha trepeta para conseguir máis público ou vender máis exemplares.

O Instituto da Muller da Universidade de Birzeite (Cisxordania) elaborou un estudo que considera que a proliferación de agresións sexuais en Palestina está estreitamente relacionada co aumento da violencia e as políticas de ocupación israelí.
Efectivamente, tras a guerra de 2014 os casos de violencia contra as mulleres creceron, e hoxe en día o seu número é enorme. Hai familias que silencian á muller ou fan casar ás súas fillas moi novas. A Franxa de Gaza está illada, bloqueada. A diferenza de Cisxordania, en Gaza non se producen entradas nin saídas de persoas estranxeiras, nin tampouco os palestinos que regresan da diáspora. Ademais, Gaza é o país do mundo con maior taxa de desemprego, segundo o Banco Mundial (BM). Por tanto, como conducen moitos homes esa frustración? Pola violencia contra a súa muller ou os seus fillos. As mulleres de Gaza fan o seu e o outro con moi poucos recursos para sacar adiante á súa familia. Aos homes, en cambio, atoparalos sentados no café, sorbendo o shishari. Si os puntos de poder estivesen en mans das mulleres, a situación melloraría notablemente. Por exemplo, Palestina está hoxe politicamente fragmentada e son as mulleres de Gaza as que se mobilizan cada semana ante o Consello Lexislativo en apoio da unidade das forzas políticas palestinas.

O feminismo no mundo islámico. Descoñecida. As
feministas islámicas usan outras novas lecturas do Corán para facer fronte á narrativa do patriarcado islámico. Pero por suposto, o patriarcado tamén utiliza as súas cartas. Por exemplo, en familias cun fillo e dúas fillas, é moi habitual que os esforzos económicos diríxanse á formación do fillo, deixando de lado a das fillas. O patriarcado baseado nas interpretacións dun libro, para loitar, o coñecemento é a clave.

Si o opio do pobo é o fútbol, que é a relixión?A
relixión pode ser opio para moitas persoas, pero é debido ás malas lecturas da relixión. Na miña vida non sigo relixión, pero os que a teñen deberían aprender e estudar ben, sen depender de interpretacións alleas. Así, en Gaza e no mundo islámico en xeral, produciríase un maior empoderamiento das mulleres. Coñecín raparigas que cren que o veo é imprescindible para vestir. Preguntados polo motivo, a súa resposta é repetir miméticamente o que dixo o pai, o patriarca ou a coxa da familia. Si estas nenas puidesen ler, educar e compartir ideas, a situación sería moi diferente. En definitiva, a falta de educación é un instrumento de control.

Onde comeza a política e onde acaba a relixión?
Para os Irmáns Musulmáns son o mesmo. Hamás asumiu as crenzas dos Irmáns Musulmáns e utilízaas con gran prepotencia. Cren que a única verdade é a súa, a deles o verdadeiro Islam. Non hai posibilidade de discusión. Compórtanse con preponderancia con musulmáns e mulleres que non seguen a súa liña.

Hamás chegou ao poder sen estar preparado para iso. Si ves as súas entrevistas e roldas de prensa, darasche conta de que a súa versión da realidade é moi débil e regular. Só un dos fundadores de Hamás vive, Mahmod az-Zahar, xa moi madura. E o interese de mozos como Ismail Haniyeh é manter a ‘poltrona’, máis que mellorar a situación da Franxa de Gaza. É política, como no resto do mundo.

As faccións políticas palestinas son parte da solución ou do problema?As
faccións non son o problema, son as persoas que as compoñen. As faccións convertéronse en marionetas dos estados que queren controlar a zona e gañar forza. Tamén Israel mantén unha actitude activa para fomentar a antipatía entre as forzas palestinas. Por exemplo, a guerra de 2014 iniciouse dous meses despois de que Hamás e Fatah conseguisen un acordo sobre o conflito armado.

É dicir , que a caste non é algo que se descubriu en Madrid.
Non, hai moitos dinosauros en Palestina. Hai que facer unha limpeza profunda dos asentos. Hai moitos palestinos frustrados politicamente que non ven representados nas forzas políticas. Son de esquerda, pero non saben por onde ir. Como ocorre en case todos os países, aquí tamén hai falta de representación.

Dáme a túa opinión sobre tres posibles vías para resolver o conflito palestino. Primeiro, a loita armada.
Cando entrei en Gaza pensei que a loita armada servía para non multiplicar os ataques israelís, como medida disuasoria. Pero hoxe en día non creo que sexa eficaz, porque a capacidade militar de Israel é enorme. A loita armada é hoxe tan inútil como as negociacións de paz. As negociacións de paz só son rendibles para Israel para lograr a moratoria das colonias, estabilizar a impunidade e presentarse ante a comunidade internacional como a única forza democrática da zona.

En segundo lugar, a vía diplomática internacional.
É moi enganoso. Hoxe ninguén cre niso, nin a xente de Fatah. Xa non hai solución para ambos os estados. É imposible. Ademais, non é viable que os palestinos de Cisxordania, en colaboración con Xordania, creen un estado ou que os palestinos de Gaza incorpórense ao Estado exipcio. Non é lóxico.

En terceiro lugar, a creación dun Estado único no territorio formado pola actual Palestina e Israel.
Quizá esa sexa a solución. Non sei como poderiamos chegar até alí, pero teño moi claro por onde empezar: Ocupación, bloqueo contra Gaza e eliminación do racismo. Hai que erradicar o sistema de apartheid e combater o odio educando á cidadanía no encontro. Quizais algún día fortalézase o movemento social israelí contra a ocupación, que tamén recoñece o dereito á devolución aos palestinos, e todos poidamos vivir nun estado democrático e laico.