Medio millón de persoas perderon a vida e un millón máis se viron obrigadas a fuxir do país, pero o conflito de SOMALIA segue sen resolverse case no esquecemento, a pesar de que unha pequena batalla na capital, Muqdisho, conseguiu ser o best seller con libros, películas e videoxogos Black Hawk Down. Esquecido ou escondido dos informativos, pero moi vixiado polos militares do Imperio porque o converteron no laboratorio das súas novas estratexias.

Citouse a SOMALIA como modelo dos estados errados, sen dar demasiadas explicacións sobre o que levou ao seu país a tocar o fondo. Desde que o xeneral Mohamed Siad Varre perdeu o poder en 1990, o país non atopou unha mínima estabilidade, por unha banda os militares norteamericanos e dos países veciños –Kenya, Etiopía...– en primeiro lugar para apoiar ao goberno de transición e agora ao goberno federal, doutra banda os pequenos exércitos das tribos locais e os guerrilleiros vinculados á o-Qaeda ou ao Estado islámico.

O pasado mes de outubro o New York Times aclara a importancia daquela guerra perdida a distancia, na crónica “Somalian EE.UU. está a fortalecer a guerra na sombra” asinada por Mark Mazzeti, Jeffrey Gettleman e Eric Schmitt: "A campaña de SOMALIA é un modelo de guerra que o lehendakari Obama fixo seu e que vai pasar ao sucesor. Ese é o modelo que usan hoxe os Estados Unidos, do mesmo xeito que en Oriente Medio, no norte de África –de Siria a Libia-, para vencer o desagrado de Obama de pór os pés dos americanos nas zonas de guerra do mundo. Leste mesmo ano, Estados Unidos levou a cabo ataques aéreos en sete países e misións de operación especial en moitos máis”.

Desde que os americanos perderon en 1993 na capital, Muqdisho, un helicóptero que tentaba evacuar polos mísiles dos guerrilleiros, cos 18 soldados que levaba dentro, foi durante moito tempo a prioridade das forzas estadounidenses non matar a homes en combates afastados, pero os anos non pasaron e demostraron en SOMALIA que están dispostos a entrar en novos perigos.

Na era de Obama, o presidente norteamericano ha adquirido un poder máis amplo para exercer a violencia en SOMALIA, para protexer oficialmente ás tropas estadounidenses e africanas dos ataques da guerrilla islamita Ao Shabab. “O Pentágono –di New York Times-, ao dar as noticias da guerra, difumina estas operacións co nome de ‘ataque de autodefensa’, pero hai analistas que cren que esta maneira de falar non é para que co tempo convértase en realidade máis que esa profecía”.

Con preto de 9.000 soldados, Ao Shabab, un grupo que obedece á o-Qaeda, será o que máis éxito ten en SOMALIA fronte aos americanos e ao goberno establecido pola Misión da Unión Africana AMISOM a SOMALIA. Nos últimos anos sufriu varias derrotas militares, perdeu o control do trípode e un drone yanki matou recentemente ao líder Moktar Ali Zubeyr, pero non perdeu a súa capacidade militar. En 2013 chegou á capital de Kenia Ao-Shabab, na que morreron 60 persoas no ataque contra a cidade.

Estados Unidos conta con 300 militares de operacións especiais para actuar contra Ao Shabab, en colaboración con soldados de Kenia, Uganda e outros, que están apoiados polo AMISOM en SOMALIA. Cada mes organízanse máis de media ducia de ataques, que complementan desde o aire as operacións terrestres con drones. Nestas operacións participa a unidade especial da Mariña estadounidense SEAL Team 6, sobre a que as informacións están clasificadas como secretas. Tamén participan nos interrogatorios dos detidos nos combates.

A nova lóxica das guerras subcontratadas

Varios expertos alertan de que estes ataques aéreos, aínda que xustificados como autodefensa, van levar necesariamente ao endurecemento da guerra e que os militares ianquis de elite que acudiron en axuda de militares africanos vanse a pór cada vez máis no punto de mira da o Shabab.

O caso é que en SOMALIA, xunto a militares americanos e africanos, tamén operan contratistas privados especializados na guerra. Mercenarios. En concreto, o New York Times mencionou á compañía Bancroft Global Development, con sede en Washington: “Leva anos colaborando co Departamento de Estado no adestramento e mesturado das tropas da Unión Africana nas operacións militares de SOMALIA”.

O líder de Bancroft, Michael Stock, confesou aos xornalistas que formaron un grupo somalí chamado Danab. Tras realizar os primeiros adestramentos tras o recrutamento en Muqdishon, transpórtanos á base militar de Baledogl, que lles preparou mellor cos marines estadounidenses para mergullarse nas batallas contra os guerrilleiros da o Shabab. Stock dixo que o obxectivo é organizar unha unidade militar somalí para que non se repitan os péttos fabricados en Afganistán e Iraq contra os da o Shabab, nos que EE.

Nas novas guerras do modelo somalí, o imperio compórtase como un incognito e consegue que os temas perdan o interese dos países aliados como Estados Unidos. Apenas aparecen medios de comunicación por estas situacións. O financiamento vai a través das contas secretas da CIA e do Exército, a miúdo entregadas a un socio como Arabia Saudita. As responsabilidades por actos de guerra privatízanse subcontratando partes enteiras da guerra a contratistas privados.

En decembro, o medio americano Mint Press News completou estas análises cun detalle clarificador: “O Imperio Secreto AFRICOM: Como o Exército dos Estados Unidos ha convertido a África no laboratorio da guerra moderna”. AFRICOM é un dos 9 comandos de batalla de Estados Unidos que guía desde Alemaña as operacións dos 53 países africanos.

Segundo o xornalista e universitario Nick Turse, a administración de Obama en África aumentou enormemente nestes anos a presenza de militares norteamericanos. Os americanos atópanse en máis de 60 zonas de 38 países, pero non como até agora o facían, senón en bases militares.

Fóra da base de Xibutí, non hai grandes concentracións de tropas, armas nin avións. Pola contra, estes 60 recunchos discretos, bautizados por militares con sedutoras denominacións nenúfares (‘lily pad’ en inglés), atópanse en calquera aeroporto, peirao, base ou sede de subministración de combustible de África, tanto nun centro de investigación médica de Exipto como nun porto de Kenia: As pequenas estruturas do exército de Estados Unidos están preparadas para reunir e despregar unha forza militar moito maior no momento en que sexa necesario.

O Pentágono ten xa un plan para reorganizar o mando da guerra contra os islamitas en catro grandes zonas de Europa. O nodo de control dos conflitos en África coa nova estratexia podería ser no Sur de Europa, quizais en España.