Aínda que a palabra “orbel” foi tan insultante como a vella e engurrada, eu non vou dicir que sexa unha bendición, pero si útil, claro. E nesta época na que o traballo nas plantas adoita ser de gran envergadura, incítoche a que poñas en proveito o teu hojarasca.
O primeiro é recoller a hojarasca; sei recolector de follas. Tan limpo como sexa posible, si recolles unha hojarasca, mellor, máis fácil de manexar. Enrolada en recipientes, sacos ou un gran parquet, recoller e recoller como queiras. Tamén se fala da maraña, pero nunca vin a hojarasca na meta; si, na pila, ben colleita cunha rede de pesqueiras que se esqueceu, coma se as follas fosen pescadas ao vento... Coma se tratásese dun buco vertical, non é difícil facer un cerramento cunhas estacas e unha rede de arame.
Si o solo é bastante idéntico, tamén se pode enrolar o hojaldre coa cortadora de herba. Remontar a herba e, mesturándose con ela, recoller as follas. Ao non ser unha folla buxán, non é, como di Beñat Sarasola, o estornudo do mediodía do morcego.
Orbela pódese utilizar para moitas cousas. Por exemplo, para facer bordos ás plantas. Pór a folla tal e como está ou si quérese triturada, no fondo das plantas; será protector e abono. Tamén é un bo material para facer a gabia. O mellor foso que coñezo faise da seguinte maneira: colocar as follas e o estiércol que acaba de saír do cortello un encima doutro nas capas do palmo. De cando en vez ínchase e mantense húmida. Mollar co picante fervido para favorecer o deslizamiento. Si deixase un ano máis o terreo que é de Luar, será un fermoso humus ou terra negra. Outra forma de facer esta terra negra é meter a hojarasca mollada nunha bolsa de plástico negra, facer moitos buracos para que respire e deixala no lateral durante ano e medio ou dous anos.
O día excede a noite co equinoccio de primavera. Este ano ocorreu o 20 de marzo, ás 22:59 horas, abrindo a porta da primavera. O prefixo Eki significa o mesmo. Até entón a noite fora máis longa. O día e a noite tiveron doce horas. Desde entón o día alárgase e a noite... [+]
Hai moito tempo que o tempo está na nosa liña, pero o clima é relativamente recente. Non hai que aclarar demasiado o que é o cambio climático. Explicar que é a paisaxe si é unha necesidade máis vermella. Está en plena actualidade organizar conferencias, mesas redondas... [+]
É o momento de recoller os froitos e polos en camiño ao lagar. Pera (Pyrus communis), mazá (Malus x domestica), uva (Vitis vinifera)... Parece un camiño curto e rápido, pero hai que traballar unha chea de rodeos e as súas variantes ata que o froito se converta en mosto e... [+]
No País Vasco a agricultura é a historia da colonización permanente. Como en todas partes. Antes non se cultivaba a terra; antes non se sementaba a colleita; gozábase do que antes non se comía. Trouxérano todo doutra parte. Moitas destas historias foron escritas polos... [+]
Volvendo aos viños que se elaboran cos cultivos, a madreselva esquerda (Humulus lupulus) é conservadora e agregadora de cata amarga. A unión de cultivos e madreselvas produce moitos sucios chorros, especialmente nos países da cervexa. Un amigo acábame de explicar as... [+]
Na nosa casa coñecémolo co nome de madreselva (Humulus lupulus). De feito, traballouse a torto e a dereito nas ribeiras do río do noso país, coincidindo coa expansión da cervexa. Aprendemos que se lle chama tamén lagosta, cervexa, cervexa, verruga e herba á esquerda... [+]
A primavera tróuxome o tema ao nariz. C. traballaba en diversos centros de investigación de Nova York. Bushdid, M. Oh! Magnasco, L.B. Vosshall e A. Un artigo publicado polos científicos Keller en marzo de 2014 no prestixioso “Science Magazine” produciu un gran balbordo. O... [+]
Terminan os curiosos días interanuais, os que se comen e beben das emanaciones da terra. Comerei do mellor ao mellor. Supostamente. Botellas de cava e champaña pesadas son fáciles de bailar. Aínda que hoxe en día son de todo tipo, antes era a sidra do outro barril. Cando a... [+]