Células nai
As células nai son células capaces de producir calquera outro tipo de células que son propias dun ser: Estas palabras de Miroslav Holuben proveñen da ciencia e o lirismo converteuse en poesía.
Unha das peculiaridades das células nai é que poden manterse indefinidamente no corpo ou nunha cepa: non me dei conta ao ler o libro; suxeriume outro punto de vista sobre os materiais da poesía.
Karlos Cid Abasolo seleccionou e traducido algúns poemas do escritor checo Miroslav Holub (Plzezen, 1923 – Praga, 1998) para o Caderno Mundial de Poesía da editorial Susa. En 1990 el e Šárka Grauová traduciran unha antoloxía poética do inmunólogo na editorial española Cátedra.
Así que tomei a Holub por primeira vez, e pareceume que a ciencia se converteu nun poema, ou unha análise do que a ciencia ten da poesía. Por iso vólvese necesariamente irónico, ten unha mestura de disciplinas e do humor brota a alegría do experimento: “Aquí están as linguas dos pobres,/ os pulmóns dos xenerais,/ os ollos dos delatores,/ as peles dos mártires,/ no cristalito microscópico/absoluto”. Miroslav Holub transforma a miúdo as enfermidades físicas en metáfora das pragas da humanidade, e é capaz de extraer leccións vitais da xeometría: “Dúas liñas paralelas/ sempre se atopan/ si debuxámolas coa nosa man.// A única cuestión é/ si diante de nós/ ou detrás de nós// Si aquel tren a distancia/avanza/retrocede”.
Pode parecer afastado e indiferente, pero comprenderá, lector, a súa carga, si dáslle unha oportunidade ao libro. Os poemas do bohemio estaban destinados á revista Science, ocúpanse da microbiología, da mosca, do estiércol, do nervio da folla. Tróuxoo Penguin, baixo a cortina de aceiro, para compracer aos ingleses na década do sesenta. Despois da Primavera de Praga, Checoslovaquia volveu á disciplina do seu bloque, moitos dos que fixeron como que non o vían.
En Euskadi só hai algúns ecos de Maite González Esnal, na quinta edición da revista Hegats de 1991. Agora si, agora Miroslav Holubi fíxose xustiza científica. Non é un poeta o que me conmoveu especialmente, pero si interesante e fresco, o que sabe confundir con mestría a historia que se adoita escribir en maiúsculas coa das persoas anónimas esmagadas, con todo o que se xera unha certa empatía universal: “En Alsacia,/ o seis de xullo de 1885/ un can furibundo/ Botou ao solo a Joseph Meister de nove anos/ e mordeulle catorce veces”.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Non quero que a miña filla se disfrace de xitana nos caldereros. Non quero que os nenos xitanos da escola da miña filla gocen de xitanos nos caldereros. Porque ser xitano non é un disfrace. Porque ser xitano non é unha festa que se celebra unha vez ao ano, manchada de roupa... [+]
O camiño faise paso a paso, e hai un tempo aprendín que parece feito polo principio. Pero a xente tamén quere aprender a encher esa frase de contido. Só non podemos conseguir nada, quizá axiña que como comecemos. Incluso a gran afluencia de xente pode complicar a... [+]
Non actuou correctamente, había que tomar medidas, si non, non aprendemos. Ao parecer, non se daba conta do impacto do que fixera, seguía normal, ás veces cun aspecto máis feliz que os que lle rodeaban. Ademais, fala demasiado alto, iso non lle gusta a ninguén. Como as... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Profesor de Historia en homenaxe a un ex compañeiro que acaba de xubilarse. Bravo e máis bravo!
As leis educativas subliñan a importancia de fomentar o pensamento crítico no alumnado. Pero o claustro de profesores, nun tempo un espazo de debate de ideas e contraste de... [+]
A democracia liberal nos países occidentais parécese cada vez máis a unha democracia minimalista. O núcleo da definición sería que se respectan os cambios de goberno nas eleccións. A esta variante autoritaria, os politólogos Levitsky e Way chamárono autoritarismo... [+]
Mentres escribía esta columna, tiven que cambiar o tema, porque a miña atención se viu afectada polos aranceis de Trump. Necesitaredes poucas explicacións, é novo en todos os sitios, impuxo aos produtos chineses un 10% e aos produtos canadenses e mexicanos un 25%. O que... [+]
Esta cuña que o anuncio de substitución da bañeira por unha ducha en Euskadi Irratia anima xa ás obras no baño de casa. Anúnciase unha obra sinxela, un pequeno investimento e un gran cambio. Modificáronse as tendencias dos sanitarios nos aseos e estendeuse de forma oral a... [+]
Recollín o seu e-mail no portal da folga, no correo persoal. Ao principio pensei que era para dar a coñecer, como moitos outros, as posibilidades que temos ante a folga. Pero non, o e-mail recibido era o movemento político e comunicativo contra a folga.
Confesareivos que me... [+]
Asteburu honetan 'estetikoa' hitzaren inguruan pentsatzen aritu naiz, lagun batek esandako esaldi baten harira: “Lan hau estetikoa da”. Estetikoa hitzaren etimologia aztertu dut, badirudi jatorrian zentzumenen bidez hautematea zela bere esanahia, eta gerora... [+]
O día anterior, en Bilbao, reuninme cun amigo no bar Bira. Púxenme a pasear e dixen: “Claro, como es Giputxia, ja, ja”. E el subliñou que non era guipuscoano. Sen entendelo, continuei dicindo, “Ah! Non? Pero naciches en San Sebastián?”. “Si, nacín alí, pero eu... [+]