E si ocorre que GHK SAU non pode incinerar porque está en quebra? Nestes momentos nos que aínda non se realizou a licitación das obras da incineradora, os bancos que aínda non asinaron o contrato poden ter esa pregunta na cabeza. De feito, o informe financeiro que enviaron as mancomunidades de Tolosaldea e Urola Erdia aos bancos revela que o GHK SAU, responsable da incineradora, pode estar en situación de quebra. En definitiva, que os bens e dereitos dos que dispón GHK SAU son inferiores aos que reflicte na súa contabilidade, mentres que as súas débedas e obrigacións son superiores ás que reflicte na súa contabilidade.

Se o GHK SAU disolvésese como consecuencia da quebra económica, isto provocaría que rompese o debate da débeda: O consorcio GHK SAU faríase cargo dos pagos debidos á banca. Tanto os bancos como o GHK, a través de contratos de compromiso, uniron as cousas para que así sexa. Pero non está claro a validez destes contratos de compromiso, nin si debería seguir pagando os swaps, quen tería que pagalos e en que cantidade. Todas estas cuestións resolveríanse nos tribunais.

Doutra banda, se GHK SAU disolvésese como consecuencia da quebra económica, os pregos de licitación da incineradora deberían volver saír, xa que nos pregos actuais aparece como xestor GHK SAU. O feito de ter que reabrir os pregos significa atrasar a construción durante meses.

A continuación detallámosche as circunstancias económicas de GHK SAU e as posibilidades de peche de GHK SAU ao final do artigo e as consecuencias que tería.

Patrimonio Neto e Capital de GHK SAU

A Lei Española de Sociedades Anónimas establece que unha sociedade necesita un Patrimonio Neto positivo, que a sociedade con Patrimonio Neto negativo poríase en disolución. E que é o Patrimonio Neto?

O Patrimonio Neto = Activo é o Minus Pasivo. Os bens e dereitos son activos. Son pasivas as débedas e obrigacións con terceiros.

O Consello de Administración de GHK S.A.U., no seu documento de Cambio de Estado no Patrimonio Neto (ver figura anterior), aprobado na súa reunión do 30 de marzo, calcula o seu Patrimonio Neto por un importe de 678.026 euros. Este é a marxe que ten para non ir á disolución. E o diñeiro que achegou o seu propietario, o consorcio GHK, para pór en marcha GHK SAU, é dun millón de euros. Segundo o informe que se divulgou aos bancos, isto xa é, en si mesmo, unha situación de risco. Porque a Lei de Sociedades di que cando o Patrimonio Neto é menos da metade do capital, xa estás nun problema (en lugar de reducir capital). De feito, o capital é a garantía que teñen os acredores: En caso de quebra, as empresas teñen “responsabilidade limitada” e o límite é o capital.

Con todo, o informe que as Mancomunidades de Tolosaldea e Urola Erdia difundiron aos bancos di que están máis pequenos do pasivo e sobrevalorados os activos no documento aprobado na asemblea por GHK SAU. E, por tanto, que en situación real ten un Patrimonio Neto negativo. Vexamos, de forma individual, os conceptos esaxerados e triturados.

GHK
SAU conta a súa débeda en 32,3 millóns de euros menos do que lle piden os bancos

Lembras o swap asinado en 2011 polo presidente do GHK, Carlos Ormazabal, coA Caixa e Banesto para o primeiro financiamento da incineradora? O test realizado polA Caixa antes da súa firma concluíu que “non tiña coñecementos nin experiencia para avaliar os riscos derivados deste produto financeiro”. Para o test que lle repetiron ao longo dunha semana, supoño que acumulara os coñecementos e a experiencia necesarios, e asinou os contratos de swap.

Swapa é pasiva en contabilidade, é función da asociación. Se a débeda se contabilizase na cantidade reclamada polos bancos por este swap (67,8 millóns de euros), GHK SAU xa tería un Patrimonio Neto negativo. Que fixo GHK SAU en 2014, que estaba en mans de EH Bildu? Foi contratado por Prosper Lamothe, catedrático de Economía Financeira, un dos principais expertos en derivados financeiros en España. Lamoth, en aplicación das normas de contabilidade renovadas de 2011, estimou o swap pasivo en valores reais. Isto xa afectou os auditores: “Atención, vostede di que o seu pasivo é 15 millóns de euros menos do que os bancos demandan”.

En 2015 non contaron coa axuda do experto Lamothe, que negou calquera dúbida. Nesta ocasión, GHK S.A.U. realizou o cálculo e calculou a débeda en 32,3 millóns de euros menos do que lles piden os bancos, segundo o informe realizado polos auditores. Os auditores recoñeceron “con excepcións” que o pasivo se reducise desta maneira –a excepción significa que a auditoría non se molla nesa valoración pero que se dá conta de que ese elemento está aí–.

Pero supoñamos que si, que os administradores de GHK teñen razón e que a valoración que fan do pasivo é correcta. Analicemos o activo: está ben calculado?

No activo tamén se conta o proxecto TMB non previsto

Nas contas anuais atópase a información do activo (ver foto a continuación). En 2014 e 2015 contabilizáronse como activos os traballos de investigación e enxeñaría da planta de Tratamento Mecánico Biolóxico (TMB), por 1,8 millóns de euros. A contabilidade di que se poden incluír no activo os dereitos e bens que o ingreso xerará no futuro. Pero se ese dereito ou ben non vai supor unha entrada no futuro, hai que retiralo do activo e levalo ás perdas. A CMT foi incorporada ao activo e non está prevista a súa realización polo momento. GHK S.A.U. restaría a 678.026 euros do Patrimonio Neto un Patrimonio Neto negativo de -1.121.974 euros, o que supón unha redución de 1,8 millóns de euros. E como o capital social é dun millón de euros, estaría en quebra.

Pero o informe remitido aos bancos pon en cuestión, ademais, outros 8,3 millóns de euros que se converteron en activos. Na pasada lexislatura, cando EH Bildu decidiu non construír a incineradora, todas as obras de enxeñaría da incineradora, 8,3 millóns de euros, que estaban activas nas contas anuais do GHK, fóronse á perda. Agora GHK S.A.U. volveu a pór en marcha todo ese traballo de enxeñaría que levou ás galerías, xa que o proxecto de incineradora xa está en marcha. Até aquí todo é lóxico. Pero o informe remitido aos bancos pon en dúbida que todas as obras que se realizaron para o anterior proxecto de incineradora sexan 100% útiles para a construción do actual proxecto de incineradora, xa que o proxecto cambiou, terá dimensións máis reducidas...

A suma dos traballos de enxeñaría da CMT (1,8 millóns de euros) e do proxecto de incineradora (8,3 millóns de euros), permitiu aos socios do GHK converter 10 millóns de euros en activos, sabendo que non son reais.

Maior débeda en 2016

Co exposto até agora, 10 millóns de euros contabilizados en activo son dubidosos e outros 32,3 millóns de euros contabilizados en pasivo foron cuestionados por auditores. GHK S.A.U.

A este buraco hai que engadir que en 2016 o activo de GHK SAU reducirase en 46 millóns. Por que? O dereito de GHK S.A.U. á incineradora (activo intanxible), ao pasar a ser propiedade das empresas contratadas no momento da licitación da obra. Nos pregos de licitación da obra este activo valórase en 46.465.730 millóns. Por tanto, en 2016 GHK SAU reducirá o seu Patrimonio Neto en 46 millóns.

O impacto deste informe financeiro na licitación das obras da incineradora

A Mancomunidade de Servizos do Urola Medio e a de Tolosaldea informaron a través deste informe aos bancos. Porque eles son os acredores e eles poden ser as fontes de financiamento dos próximos proxectos. Nos pregos de licitación anúnciase que a empresa gañadora do concurso asinará un novo swap cos bancos. Os pregos de condicións obrigan á banca a financiar un novo préstamo hipotecario por importe de 240 millóns de euros. Aínda non se asinou ningún contrato para a construción da incineradora, polo que esta información pode afectar á licitación das obras.

Segundo puido saber o grupo que moveu o informe nos bancos, os bancos están a reclamar o aval do financiamento total ás empresas que queiran construír a incineradora. É dicir, que, pase o que pase, a construtora devolveralle ese diñeiro ao 100%. Isto non está previsto no financiamento.

Outro motivo para desfacer GHK SAU: Lei de Racionalización

A aplicación da Lei de Racionalización de España de 2013, aprobada polo ministro de Montoro, fai que os resultados do tres últimos anos sexan tamén negativos. Esta lei saíu o 1 de decembro de 2013 e xa contaba cunha excepción, sexa ou non unha sociedade mercantil, que se aplicaba a quen tiñan a condición de administración. Cando se promulgou a lei en 2013, o GHK estaba rexistrado como unha sociedade mercantil e, por tanto, non se lle aplicaba esa lei. Pero en agosto de 2015, o Ministerio de España, en aplicación dos novos criterios europeos, outorgou a GHK SAU o carácter de administración, polo que, de acordo con esta lei, os resultados negativos do tres últimos anos (ver cadro de contas anuais) son motivo de peche. Os socios de GHK poden, por tanto, solicitar na asemblea o peche da sociedade.

Que ocorre si péchase GHK SAU?

Sendo GHK SAU unha sociedade anónima de capital único dun millón, é difícil crer que os bancos asinarían os grandes préstamos e swapk de 2011, se non se asinou o “contrato de compromiso” que unía o consorcio con eles. No caso de que a sociedade se fixese en quebra, pretendeuse vincular á persoa que garanta o seu diñeiro, mediante a firma dun novo contrato cos préstamos. Neste contrato, os bancos quixeron apertar moito á administración pública para que non puxese en perigo o seu diñeiro. Segundo a nosa fonte, “víronse tan fecheiras, que algunhas das condicións estreitas dese contrato corren un risco evidente de que ese contrato se converta en nulo”.

Desta forma, o debate sobre si as administracións (a Deputación Foral de Gipuzkoa e os concellos) deberían facer fronte a esa débeda, e a cantidade que cada unha ten que achegar, terminaría necesariamente nos tribunais.

Ademais, dado que GHK SAU está xestora nos pregos de obras da incineradora que se atopan pendentes de adxudicación, requiriríanse uns novos pregos para a construción da incineradora.