Un total de 82 deputados do parlamento francés e 19 senadores asinaron –até agora– a petición de que a cidadanía se pronuncie en referendo sobre a prohibición de armas atómicas.Para que o referendo leve a cabo deberán recoller a firma de 185 deputados e senadores antes do verán de 2017. Con esta iniciativa preténdese forzar aos Estados franceses a que votan en favor das armas atómicas na ONU.

Despois de moitos anos de traballo, o 27 de outubro o Consello de Desarmamento e Seguridade da ONU votou converter a prohibición da guerra nuclear nun tratado, 123 estados deron o si e as potencias nucleares empeñáronse no non. Entre eles atópanse Francia, que xa ten unha bomba atómica, e España, que por ser parte da OTAN, intervén no uso de armas nucleares, representando a vascos na ONU.

Aínda que nesta ocasión apenas se mencionou nos principais medios de comunicación, en decembro o debate vai dar un espectáculo maior. O asunto someterase agora á votación da Asemblea Xeral da ONU e si a proposta é aprobada, as negociacións comezarán na primavera de 2017. Detalle importante: Moi diferente ao que ocorre na Xunta de Seguridade, na Asemblea Xeral as grandes potencias non teñen dereito a veto. Si, prefixo, teñen moitos outros instrumentos para presionar aos países máis vulnerables.

Sobre a base do Pacto de Non Proliferación (NPT Non-Proliferation Treaty), aprobado en 1968, púxose agora encima da mesa por primeira vez o debate para abordar o tema no seu conxunto, é dicir, a prohibición de todas as actividades de uso, localización, produción, transporte, almacenamento e financiamento de armas nucleares.

Si a NPT tiña como obxectivo non multiplicar as armas, en 1968 iso deixouse en papel oco polos países que foron capaces de facelo. O caso de Israel é famoso, case todo o mundo sabe que ten uns centos de cabezas nucleares, facendo un xesto tranquilo coa NPT, pero ademais os asinantes do NPT tamén seguiron producindo novas armas e modernizando as vellas. Si o novo pacto faise realidade, tanto os que asinaron o NPT como os que non o asinaron, todos terán unha clara obrigación legal de desmantelar non só a prohibición de crear novas armas, senón a prohibición de crear novas armas.

Durante seis anos, movementos pacifistas e personalidades que se mobilizan contra a guerra atómica han levado a cabo un negro traballo para chegar á votación histórica de outubro. A activista pacifista e verde Rebecca Johnson explicou en Open Democracy que máis de 440 organizacións sociais de 98 países participaron na Campaña Internacional para a Prohibición das Armas Nucleares (ICAN), impulsada por 15 Premios Nobel.

Estes son os que conseguiron sumarse á intención dalgúns estados que non teñen armas nucleares: Austria, Brasil, Irlanda, México, Nixeria e Sudáfrica foron os países que promoveron a decisión do Consello da ONU, con 57 avais máis. 38 países votaron en contra e 16 abstivéronse.

Nas semanas previas á votación, os parlamentos de Noruega, Holanda e Bélxica pediron aos seus gobernos que non se opondran ás negociacións, pero só os holandeses lograron que o seu goberno se abstivese polo menos. No Parlamento Europeo tamén gañou o voto favorable ás negociacións, pero os gobernos da OTAN votaron en contra no bloque. Non houbo grandes noticias nos parlamentos de Pamplona, Vitoria e Madrid, onde se rexistraron escenas de violencia.

Evitar a apocalipse nuclear

“A prohibición e a destrución das armas nucleares é unha das prioridades a nivel mundial. A Asemblea Xeral da ONU ten unha gran oportunidade de achegarnos a iso e non nos debe fallar”. Así o escribiron nunha tribuna pública o Médico Internacional para a Prevención da Guerra Nuclear, a Asociación Mundial de Médicos, o Consello Internacional de Enfermaría e os máximos representantes da Federación Mundial de Asociacións de Saúde Pública.

Pódese ler no documento: “Os riscos que entrañan as armas atómicas son inaceptables, a única maneira segura de evitar unha catástrofe impensable é disolvelas por completo. Unha soa arma nuclear pode destruír toda unha cidade facendo imposible a morte da maioría dos seus habitantes e axudar aos sobreviventes. Unha guerra nuclear podería matar nunha soa hora a máis xente no II Congreso dos Deputados. Máis que o que mataron en toda a Guerra Mundial”.

Os expertos lembraron que si estalasen nas cidades, as bombas nucleares provocarían grandes incendios con estremecimientos ambientais que poderían durar moito tempo, destruíndo o clima da Terra e a fertilidade da agricultura. Esmagar o único 1% das armas atómicas que ten hoxe o mundo deixaría a 2.000 millóns de persoas a mercé da fame.

As grandes potencias acumulan máis de 15.000 armas nucleares que mergullarían á Terra no inverno nuclear nunha guerra, deixando aos sobreviventes a mercé de danos que se prolongarán durante xeracións polas irradiaciones, destruíndo calquera infraestrutura para reconstruír a vida humana despois da guerra, ameazando a todos os ecosistemas e pondo en perigo a extinción da humanidade.

Estas imaxes apocalípticas das guerras nucleares son verdade que non se mencionan moito desde hai moito tempo. E, con todo, hoxe son moito máis numerosas e máis violentas as armas atómicas das grandes potencias que as que tiñan en 1968, cando se asinou o Tratado de Non Proliferación NPT. Si prohibíronse as armas químicas e biolóxicas, cal é a axenda non nuclear?

Ademais do nove estados propietarios das bombas atómicas, os seus aliados tamén votaron en contra da proposta de prohibición de Ucraína. Rusia e as principais potencias da OTAN dixeron que a proposta tería un efecto contrario, debilitando o pacto de non proliferación de armas.

Entre os contrarios mencionouse moito a subobra que o goberno de dereitas australiano realizou recollendo o "non". O seu argumento é que, dado que a proposta non é aceptada polos países que realmente teñen bombas, ata que isto modifíquese é necesario que os australianos protexan as armas nucleares estadounidenses.

Rusia, Estados Unidos, China, Israel, Reino Unido, Francia... tentaron durante estes anos ignorar as propostas prohibitivas e logo boicotear todos os pasos. Que van facer en 2017 para converter a prohibición en lei? Como matiz, Xapón, que votou en contra de forma escandalosa, que sufriu o lume do átomo en Hiroshima e Nagasaki, prometeu polo menos que, si finalmente a Asemblea Xeral da ONU aproba a proposta, tamén participará nas negociacións.