Entrevistou a 25 managers que traballan en 14 empresas vascas, principalmente guipuscoanas, que traballan no ámbito internacional para saber como xestionan as linguas no seu lugar de traballo e que opinión teñen sobre iso. 194 estudantes da Facultade de Economía e Empresa da UPV/EHU de Donostia-San Sebastián foron preguntados sobre os idiomas que atoparán no seu traballo. En concreto, tivéronse en conta o eúscaro, o castelán, o inglés, o francés, o alemán e o chinés. Karin van der Worp (Hattem, Holanda) vén a Euskal Herria a realizar a súa tese doutoral hai tres anos e medio. Fala, entre outras cousas, holandés, eúscaro, inglés e castelán.

Que atopaches nas empresas?

A actitude dos profesionais plurilingües é é moi positiva, queren que se use o maior número de idiomas posible, pero parécelles moi difícil. Teñen castelán e eúscaro. O eúscaro non é dominado por todos os compañeiros e o castelán utilízase máis que o eúscaro nas empresas, sobre todo no contexto formal. Se alguén non sabe eúscaro á hora da reunión, todo faise en castelán. É moi común facelo en castelán.

É verdade que vimos empresas moi diferentes. Nunha empresa, fano todo en eúscaro, comprometéronse a traballar en eúscaro, tanto entre os compañeiros de traballo como fóra del. Noutra empresa, por exemplo, todo faise en castelán. Din en castelán que todos entendemos e que o uso do eúscaro ten un custo extra. Son os dous extremos, a maioría están entre eles, utilízanse os dous idiomas, o castelán máis que o eúscaro. O eúscaro utilízase principalmente entre os/as compañeiros/as.

Que opinan sobre o inglés?

O inglés é o idioma máis utilizado do exterior, aínda que saben que é mellor coñecer o idioma do cliente. En canto ao inglés, móstranse preocupados porque os novos empregados que se incorporan á empresa non teñen un nivel suficiente de inglés.

En opinión das empresas, o sistema educativo non prepara aos alumnos para o uso das linguas. Por unha banda, din que o nivel que conseguen os estudantes en inglés, aínda que empecen a aprender de pequenos, poida que sexa apropiado para ir de vacacións a Londres, pero non para traballar. Por outra banda, é curioso que antes o francés era importante na educación, agora dan case por completo o inglés. As empresas están preocupadas porque o mercado é moi próximo e cada vez temos menos capacidades en francés. É tamén ideolóxico, hai tres linguas en Euskal Herria, pero o inglés foi o que tomou a función principal.

Solicitou aos estudantes da Facultade de Economía e Empresa que cumprimenten o cuestionario. Que opinan sobre o eúscaro?

A opinión varía segundo domínese ou non o eúscaro. Quen domina o eúscaro di que a lingua é importante para o futuro no posto de traballo, mentres que o que non sabe eúscaro non lle dá moita importancia. Pero é curioso como á hora de obter os certificados de eúscaro, os que teñen a lingua materna castelá dan máis importancia á certificación. Aparece a coñecida titulitis, considérase que as empresas valoran ter o certificado.

A importancia que os alumnos e alumnas danlle ao eúscaro na súa lingua materna faio dun lado ou doutro, pero non é tan branca nin tan negra. Algúns non teñen o eúscaro como lingua materna, logo aprendérono, e eses cada vez pensan máis como os vascos, dan importancia ao eúscaro.A
min chamoume a atención que as empresas non demanden nunca o castelán ao contratar, dáse por suposto. Moitas empresas esixen inglés, non euskera, e se o sabes é un valor engadido. Aí hai un desequilibrio.

Como perciben o inglés?

Dan moita importancia ao inglés. Os alumnos pensan que terán que utilizar o inglés en empresas internacionais, pero cren que non están ben preparados. Os alumnos que impartiron varias materias en inglés na Educación Secundaria Obrigatoria senten mellor preparados que os demais.

Tivestes en conta o nivel de plurilingüismo e preguntado pola importancia das linguas.

Porque a única variable non é cal é a lingua materna. Queriamos ver como cambia o grao de plurilingüismo que teñen o seu punto de vista a medida que aumenta. Canto máis plurilingües, máis positivas son as actitudes cara ás linguas.

A menos plurilingüismo menos interese?

Supoñamos que o alumno só sabe castelán, non fai esforzos para aprender outras linguas, non lle dá importancia. Tamén é curioso isto: á hora de medir o nivel de multilingüismo dos alumnos tivemos en conta as tres linguas que teñen un coñecemento moi escaso de francés, chinés e alemán. E outra cousa, canto máis multilingüe, mellor percepción ten do eúscaro. Pareceunos interesante. Porque temos esa preocupación, que vai pasar co eúscaro neste mundo globalizado.

Até agora pregunteiche pola tese. Pero ti es dos Países Baixos e vas ver a nosa realidade dunha maneira diferente á nosa.

É moi interesante. Voso é unha rexión bilingüe que se está internacionalizando. O tema do inglés chamoume a atención. Nas conversacións nas empresas dicíanme: “Vós falades inglés moi ben desde pequenos”, pero non é así, eu empecei con 11 anos, aínda que agora empezan antes. Parece que aquí tedes problemas para conseguir un bo nivel de inglés.

Sorpréndeme que non poida conseguir o nivel axeitado. Empezan a estudar aos 4 anos, van á academia... Como é posible que os alumnos non sentan seguros para utilizar o inglés nas empresas e que as empresas digan que o nivel de inglés non é suficiente? Hai moitas ganas de aprender, a actitude é moi positiva, pero que falta para alcanzar ese nivel? Un deles dixo: “Se non logramos un bo nivel de inglés, como imos aprender francés, alemán…? É certo que preguntamos aos alumnos sobre o seu nivel de inglés. Non sabemos si o seu nivel de inglés é mellor do que pensan.

Sabendo que a nosa sociedade é bilingüe, que esperaba atopar nas empresas?

Antes de vir a Euskal Herria, sen saber nada sobre o eúscaro, pensaba nun pobo e en dúas linguas, pensaba que as dúas linguas terían o mesmo lugar. Pero despois de vir vin canta xente é bilingüe, cantos fan só en castelán. Por tanto, non é totalmente bilingüe, o pobo é bilingüe, pero non todo o mundo. Iso sorprendeume. Agora hei visto que nas empresas están a facer un gran traballo para dar cabida ao eúscaro. Alégrame moito que exista esa conciencia.