Ano das potaxes
- Introducimos os legumes na cociña e convertémolas en legumes ou guisantes, como a faba (Phaseolus vulgaris). Un gran de fabas ten moito traballo para completar o camiño que leva á cociña: elixir e separar o que nos gusta dos grans do ano anterior –chamámoslle “apartar”–, recoller no lugar axeitado, cultivar e pór a punto o campo, sementar, cultivar, arar, cultivar, arar, recoller, agrandar e secar ben, meter no saco e darlle unha boa malleira para que se solte as vainas, ler ou remojo.
Noutros tempos era a mesma persoa a que sementaba, traballaba no campo e despois de facer o resto dos traballos, púñase en remollo e ao día seguinte cocíase na pota. Hoxe en día, a inmensa maioría nin sequera coñece onde están feitas as fabas que pon en remollo. Para saber quen os coidou...
O que sabemos é que quen queira adaptar unha alimentación sa non pode esquecer as potaxes. A Organización das Nacións Unidas ha declarado este ano como o ano das potaxes. Din que son alimentos do futuro e, a diferenza da carne, unha das mellores opcións que temos ao alcance da sustentabilidade.
Dispomos dun amplo abanico de posibilidades para a pota. A faba será a que máis extensión teña, un alimento fino traído de fóra: branco, pinto, vermello, negro... Algúns non quixeron comer “ese xénero que nin sequera se come ás ratas”, é certo que o cru non é bo para comer. Con todo, unha vez cocida é comestible. Cos guisantes e acompañantes, a col (Brassica oleracea) e a carne de porco ou de ovella ou o que sexa, ou sen eles, acougou unha chea de fame. A miña avoa Joxepa, que enroscaba un allo porro (Allium porrum), ataba un ramito de perexil cun fío e cocíallo sen máis. Entre os zea mays ou millo chegaban os axudantes sutís para a máis fina faba.
Nesta época de regreso da colleita da faba, hai que empezar a sementar outros dous legumes: a que lle deu o seu nome, a faba local (Vicia faba) e a guisante (Pisum sativum). Un pico para chorros de primavera!
Ten follas pequenas e peludas na parte inferior e alarga a cabeza entre 20 e 40 cm. Coñécese como Viagra búlgara, Sideritis scárdica. É unha planta azulada, xa que os seus cabelos lle dan unha cor azulada. Habita nos puntos rochosos das altas montañas e todo o que viviu... [+]
Euskal Herrian bertakotzat dugun baratzegintza eredua produktu historiko modernoa da guztiz. Oraintxe landatuak izango dituzten Ezpeletako, Ibarrako eta Gernikako piperrak; Tolosako babarrunak; Arabako patata; edo Duzunaritzeko arto gorria; guztiak dira 1492tik Amerikako... [+]
Datorren uztailean izango al dugu lanik? Izango al dugu labore uzta biltzeko lanik? Gure aldean, etorkizuna planifikatzeko eta antolatzeko gaitasun handia dute landareek; ia landare guztiek. Bere zikloa biziko den tokian gertatuko diren gorabeheretara egokitua izango da... [+]
Omiasainando todos os froitos metidos”, di a expresión. Mandio é un puñado de mazás, cabaza e kiwi (Malus domestica, Cucurbita maxima e Actinidia chinensis). Outros moitos máis serán millo (Zea mays); ou fabas (Phaseolus vulgaris); pataca (Solanum tuberosum), cebola... [+]
Tes unha horta? De neno, as dúas hortas que coñecín en casa tiñan un muro. Un na volta e o outro nun lado. Unha boa utilización dos muros fará que a horta teña un gran beneficio. Creará un refuxio: colocarase no lugar axeitado para facer sombra, ou para protexerse de... [+]
Aproveito o eco que me dá esta tarde para comentarllo ao lector: fóronse os días máis longos do ano e a noite alargouse e a luz do día comezou a acurtarse. Isto terá consecuencias terribles nas plantas e evitemos en nós.Este verán que acabamos de
comezar e que vai ir... [+]
Facer un buraco co plantador e meter a planta. Xa están plantadas as guindillas da dor (Capsicum annuum), que quentará para o verán deste ano. Só de pensalo, os meus dentes puxéronseme suorentos.
No noso pobo o río Oria convértese nunha rise, e nas persoas das ribeiras... [+]
Desde o vermello, Rubus fruticosus e Rubus ulmifolius. No talo vermello os novos brotes e follas son vermellos, aínda que pronto se veran verdes. No outono, mesmo cando o frío lle queime a pel, as follas volveranse vermellas. Vermello na manteiga e vermello no lixo vello... [+]
A maioría das colleitas realizáronse. O final do ciclo das plantas é o xerme que dá inicio ao ciclo doutra nova planta. Cando repomos a colleita adoitamos recoller froitos ou sementes e comeremos das dúas para quentar o inverno. A planta destinou enormes forzas á... [+]
O allo, Allium sativum, nunca falta na nosa cociña. Cabezales secas colgando todo o ano e novo durante o primeiros seis meses. As cabezas de allo e os grans están a desviarse de casa á horta, a época de seméntalas. Tamén despois, fóra da época de sementa, o allo deberá... [+]
A tempada do allo xa está aquí. Tempada de sementa de allo. O da súa colleita será máis tarde, e el ten que empezar a traballar na cabeza. Na cabeza, o do allo. Pero non todos buscamos a cabeza do allo. Cada vez vese máis a miúdo nas hortas o allo sementado para verdes... [+]
Contesto cun punto, non de temor, senón de respecto e vergoña, cada vez máis a miúdo, a quen me pregunta case calquera cousa nas plantas. E ese punto é cada vez máis grande.
Pola noite, alguén me preguntou cando se debe sementar o tomate (Solanum lycopersicum). Eu estaba... [+]