As bacterias intestinais son imprescindibles para garantir un bo complemento.

Pensar que as bacterias poden facer ben é algo novo. A revolución tecnolóxica e a evolución do pensamento que se produciu nos últimos anos levaron á conclusión deste aseguramiento. Algúns laboratorios punteiros han comezado a descubrir estas bacterias. Agora sabémolo: canto máis diversificada sexa a flora intestinal, máis protexido seremos das enfermidades. Esta diversidade está ligada á forma de alimentarse. Empezamos a asociar algunhas enfermidades á natureza do microbiota [conxunto de micoorganismos].

Como?

Algunhas experiencias de manipulación da flora intestinal son sorprendentes. Por exemplo, observamos que a microbiota dalgúns ratos xeneticamente obesos difire da dalgún non obesos. Máis que iso, o microbiota dos obesos aplícase aos demais e convértese en obeso! O mesmo ocorre entre os ratos deprimidos e os que non o son. Realizaron a experiencia con algunhas persoas que están en depresión e os resultados foron positivos. Por suposto, necesítanse máis experiencia para comprobar os resultados. Por tanto, a adaptación do intestino tamén produce cambios fóra do intestino. A noción dun segundo cerebro está tamén ligada a isto.

Podes explicar esa idea?

Co microbiota observamos que o intestino cumpre outras funcións. Pero antes de investigar a flora intestinal xa usabamos esta noción. Debémosllo ao profesor neoiorquino Michael Gershon, que adoita utilizar esta idea para avisar de que temos unha importante rede neurolóxica no intestino. O intestino seguirá funcionando mesmo se se lle quita do corpo e dáselle nun recipiente. Encántanos saber que só temos un 5% de serotonina no cerebro e case todo o demais no intestino. Deste transmisor de neuro están constituídos os remedios contra a depresión. Por tanto, si, temos un segundo cerebro no intestino que entra en contacto co demais.

Como se establece a conexión entre ambos?

Hai nervios que se deslizan. O nervio máis coñecido é o bago, que fai 30-40 anos cortábase para curar a úlcera. Despois do corte, o estómago segregaba un 50% menos acedo, polo que se curaba o paciente. A conexión entre ambos é clara en momentos de tensións, prodúcense cambios dixestivos, xa sexan inferiores ou no estómago. O que aprendemos nos últimos vinte anos é que algúns nervios van de abaixo a arriba.

A alimentación ten unha gran importancia.

Por suposto, estas bacterias deben ser ben alimentadas. Por exemplo, as fibras son necesarias. Pero aínda estamos a investigar. Non lle direi que cambiando a alimentación curareille a depresión. Pero non estamos tan lonxe... Coas probióticas, por exemplo, curamos algunhas enfermidades engadindo algunhas bacterias. Outro exemplo é o do transplante de excrementos.

O paso das uñas dunha persoa a outra, é dicir, a caca.

A idea é que a flora intestinal dunha persoa sa vaise a modificar e mellorar dando a unha persoa enferma. Clostridium difficile funciona ben, a taxa de curación é do 90%! Mediante unha colonoscopia propágase a través do intestino groso ou se manda ao intestino cun tubo.

Existe o risco de que pase outra enfermidade.

Ese é o problema. A maioría das veces utilizamos a xema dun dos membros da familia para reducir o risco de caída. Naturalmente, non usaremos a flora intestinal dun enfermo. Pero non é simple: cal é a flora intestinal sa? Temos 14.000 millóns de bacterias no intestino. Non se pode saber se todos son sans ou non. Pero ao final, é como coller probióticas, salvo que aquí temos miles de millóns de bacterias. A maior parte do traballo está en mans do microbiólogo, que ten que facer todas as análises.

Que enfermidade cúrase así?

Somos ao principio, seguimos na medida da exploración. Realizáronse experiencias con pacientes con colitis ulcerosa e detectouse a existencia de superdonantes cunha flora intestinal superior ao 90%. É normal, sabendo que cada un ten o seu propio microbiota intestinal. Aloxamento, alimentación, orixe xenética... O microbiota depende de moitos elementos.

É o medicamento do futuro?

Pode ser, pero o desafío é descomunal. É unha gran novidade para un científico. Hoxe en día non podes analizar o teu microbiota en calquera parte, pero creo que en dez anos será posible. En Canadá iníciase unha investigación: Durante tres ou catro anos, 2.000 persoas sas, outras 2.000 enfermas de crohn, 2.000 enfermas de colitis ulcerosa e outras 2.000 con síndrome do intestino irritable, analizarán a flora intestinal das persoas afectadas. A investigación levará a cabo cunha axuda de 40 millóns de dólares. É extraordinario! Por tanto, si, creo que cada vez miraremos máis a flora intestinal. Están a abrirse novas portas.